مشاور و دستیار رئیس سازمان توسعه تجارت ایران از عدم برنامه ریزی برنامه ریزی شده و قوانین بازدارنده ، هشدار به عقب ماندگی کشور از پتانسیل های ترانزیت و اقتصاد دریایی انتقاد کرد و تأکید کرد که عدم توجه به تدارکات پایدار ، سیال و هوشمند ، تنها درصد از تولید گازهای گرافیکی ایران و کشور.
در گفتگو با ایلنا ، آنوش رهام ، مشاور و دستیار رئیس سازمان توسعه تجارت ، اهمیت راهروهای بین المللی و ترانزیت را برای توسعه اقتصادی این کشور توصیف کرد و بر لزوم بهره برداری از پتانسیل های منحصر به فرد ایران در این زمینه تأکید کرد.
رحام با اشاره به نقش راهروهای بین المللی در اقتصادهای توسعه یافته گفت: قرار دادن مسیر راهروهای بین المللی مزایای بسیاری دارد. علاوه بر افزایش درآمد ارزی و صادرات خدمات ، این کشور به یک پیوند مهم در زنجیره ارزش جهانی (GVC) تبدیل می شود. این ، ضمن کاهش هزینه های حمل و نقل داخلی و خارجی ، نقش اصلی ایران را در ابعاد سیاسی ، ژئوپلیتیکی و اقتصادی تثبیت می کند و پایه و اساس جذب سرمایه و تجارت در سایر کشورها را هموار می کند.
وی با تأکید بر موقعیت استراتژیک ایران ، گفت: “ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود و در راهروهای کلیدی (از غرب به شرق ، از شمال به جنوب) در ترانزیت بین المللی و تجارت خارجی پتانسیل زیادی دارد.” دسترسی ویژه به دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب و واقع در تقاطع انرژی جهان می تواند ایران را به یک قطب لجستیکی در صادرات نفت و غیر نفتی تبدیل کند. همچنین ، امکان ارائه خدمات بانکی و برون مرزی به کشتی ها (مانند امارات) و اتصال شبه قاره هند و کشورهای حوزه خلیج فارس به اوراسیا یکی دیگر از مزایای ایران است.
از عدم برنامه توسعه برای تجارت
مشاور رئیس سازمان توسعه تجارت به چالش های اصلی این بخش اشاره کرد و افزود: “متأسفانه ، در هفت برنامه توسعه کشور ، هیچ برنامه و رویکردی ویژه برای توسعه زیرساخت های ترانزیت ارائه نشده است.” ترانزیت فعلی کشور تنها بخش کوچکی از پتانسیل بالقوه است و با شرایط فعلی ، این حداکثر قدرت عملیاتی ما در زمینه تدارکات است.
رحمه با اشاره به اهمیت تدارکات در دنیای مدرن گفت: تدارکات ، روان و هوشمندانه منجر به کاهش هزینه مبادله ، بودن در بازارهای هدف ، زنجیره های تأمین پویا و در نهایت رشد اقتصادی و تبدیل شدن به یک اقتصاد مرجع می شود. اما ما در قوانین و مقررات بسیاری از مشکلات داریم.
وی ریشه در این مشکلات را در سیاست های گذشته توصیف کرد و گفت که سیاست مدیریت و سرکوب واردات در سالهای اولیه انقلاب و همچنین سیاست های تولید خودکفاتی منجر به کاهش سهم تجارت در کشور شد. بر خلاف کشورهای پیشرفته که واردات کالاهای داخلی مشابه را می دهند ، ما در ایران با موانعی روبرو هستیم. وجود قوانین بازدارنده ، موانع محدود کننده و بی شماری و موانع نظارتی ، مسدود کردن شریانی و مقررات در ورودی و خروجی ، به طوری که عبور از شمال غربی از جنوب غربی امکان پذیر نیست ، کشورهایی را ساخته است که خدمات بهتری ارائه می دهند. سیستم تجاری جهان باهوش است و مسیرهایی را انتخاب می کند که از نظر اقتصادی تر (هزینه و زمان) هستند.
اقتصاد مرکزی دریا ؛ از ظرفیت غفلت می شود
رحام به ضرورت توجه به اقتصاد دریایی اشاره کرد و گفت: “اقتصاد دریایی به یک اقتصاد مقیاس نیاز دارد و توانایی ایجاد حدود 5 میلیون شغل را دارد که متأسفانه مورد غفلت قرار می گیرد.” عدم وجود بنادر نسل سوم و چهارم و خدمات پورت پیشرفته از جمله مشکلات ما است. حتی معتمدین (مانند بنادر و سازمان دریایی) گاهی اوقات بزرگترین مانع برای سرمایه گذاری و توسعه بنادر هستند. حادثه بندر شهید رجائی همچنین نقاط ضعف در برنامه های جامع HSE و استانداردهای نگهداری کالا و مدیریت لجستیک را نشان داد. دانش لجستیکی یک صنعت تولیدی است که صدها شغل در زنجیره تأمین ایجاد می کند.
موانع سرمایه گذاری و رقابت منطقه ای
این مقام همچنین از سیاست سرمایه گذاری بسته در کشور انتقاد کرد و افزود که یک سرمایه گذاری آسان برای سرمایه گذاران خارجی و حتی داخلی وجود دارد. قراردادهای یک طرفه و بندهای الزام آور مانع از رشد مشاغل می شوند. در حالی که در کشورهای همسایه (امارات ، عمان ، قطر) ، قراردادهای سرمایه گذاری طی یک روز یا یک ماه بسته می شوند ، در ایران ترتیب قراردادهای چند صفحه ای بسیار وقت گیر و بازدارنده است.
وی نمونه ای از همکاری با قزاقستان را ذکر کرد: در مثال قزاقستان ، قراردادهای سرمایه گذاری موازی در بنادر قزاقستان (کوریک و آکتاو) و ایران (امیرآباد ، رجائی ، امام) برای کریدور دانه نوشته شده است. امروز ما شاهد پیشرفت 5 درصدی در ترمینال غلات و ناوگان قزاقستان هستیم ، اما در ایران ، قراردادهای سیلو به دلیل تأخیر و موانع نهایی هنوز به پایان نمی رسد و سرمایه گذار احساس تهدید می کند.
رحام همچنین به رقابت های منطقه ای اشاره کرد و گفت که توسعه بندر FAW در عراق توسط چینی ها و بندر پاکستان توسط چینی ها این است که با بندر چاباهار ایران رقابت کند که به مدت پنج سال منتظر سرمایه گذاری تولیدی بود ، اما به دلیل موانع داخلی تحقق نیافته است. پیشرفت غافلگیرکننده چین در عراق و پاکستان ، حتی با عقب ماندگی زیرساخت های عراق و تمایل ترکیه برای همکاری با عراق (علی رغم عقب ماندگی پنج ساله در ایران) ، نشان می دهد که مسیر پیشرفت در این کشورها آماده تر است.
نگاه منفی به تجارت و سهم ناچیز در تولید ناخالص داخلی
مشاور رئیس آژانس توسعه تجارت ، با انتقاد از این کشور در مورد تجارت ، گفت: “مسئله تجارت در کشور ما با” Anad “روبرو است. قوانین منفی تجارت در قلب قانون ضد قاچاق نوشته شده است. این نشان می دهد که نظر قانونگذار بیشتر از توسعه تجارت در مورد مبارزه با قاچاق است. 2-5 ٪ ، این سهم در ایران تنها 2 ٪ است.
وی افزود: “این رویکرد باعث توجه به سوزاندن منابع ، تولید زیاد ، کمترین ارزش افزوده و صادرات خام شده است که هیچ یک از آنها یک اقتصاد تجاری و با محوریت دریا را تضمین نمی کند.”
به مدیران با درک صحیح از اقتصاد دریا نیاز دارید
در پایان ، رحمه تأکید کرد: برای رسیدن به اقتصاد مبتنی بر دریا ، ما به مقامات و مدیران کشور نیاز داریم تا دریا و اقتصاد دریایی را درک کنند. تمام اقتصادهای مهم جهانی حضور مؤثر در دریا (اقتصادی و دفاعی) دارند. بنادر کشورهای موفق منطقه (امارات متحده عربی ، عمان ، قطر) به یک قطب لجستیکی تبدیل شده و درآمد ارزهای خارجی بالایی را از بنادر ، گردشگری و خدمات تجاری کسب می کنند. متأسفانه ، ایران هنوز در مورد اولویت های اقتصادی خلاصه نشده است.
منبع: ایلنا
