هفته گذشته، مجموعه جدید اعضای هیئت منصفه دادگاه مطبوعات انتخاب شدند.
به گزارش به گزارش میهن تجارت، روزنامه هم میهن نوشت: نگاهی به جایگاه رسانه های موثر در جامعه ما نشان می دهد که اکثر این رسانه ها خارج از صلاحیت دادگاه های ایران هستند. در واقع به دلیل عملکرد نامناسب و ناکارآمد صدا و سیما و محدودیتهای غیرموجه رسانهای در داخل کشور، اقتدار رسانهای از مرزها و صلاحیت ایران خارج شده و هر چه میخواهند میگویند و جامعه اغلب تحت تأثیر آنها قرار میگیرد.
یا حتی رسانه های غیر رسمی داخلی از تیررس هیئت منصفه خارج شده اند. لذا اکنون در فضای واقعی رسانه ای کشور غایب بوده و در نتیجه ترکیب هیئت داوران تاثیر محسوسی بر عملکرد رسانه و مطبوعات ندارد. اما ترکیب هیئت منصفه نمادی از اراده رسمی است که بدانند چگونه به جامعه نگاه می کنند.
ترکیبی که اخیراً اعلام شده نشان می دهد که نگاه رسمی نه تنها با تحولات کشور همخوانی ندارد. بلکه در جهت مخالف گام برمی دارد. از 20 منتخب، ظاهراً به جز یک نفر، همه اصولگرا هستند و بخش مهمی از آنها از جناح تندرو اصولگرایی هستند. در حالی که هیئت منصفه باید نماینده اراده عمومی باشد.
این ترکیب حتی بسته تر از ترکیب پارلمان اقلیت است. مجموع جناح اصولگرا و اصلاح طلب بعید است که نماینده 20-25 درصد مردم باشد. بنابراین، ترکیب فعلی هیأت منصفه در خوشبینانه ترین حالت ممکن است نشان دهنده 10 درصد جمعیت باشد که چنین نیست. بنابراین ترکیب موجود هیچ گشایش، چشم اندازی و امیدی به امکان تحول مثبت نشان نمی دهد.
هیئت منصفه قرار است با توجه به انصاف و وجدان عمومی جامعه، مفاد دقیق قانون را تفسیر کرده و امکان محکومیت عادلانه متهم را فراهم کند. در واقع مفاد قوانین مربوط به آزادی بیان قابل تفسیر است و نمی توان افراد را بر اساس نظر قاضی محکوم کرد. هیئت منصفه به نمایندگی از انصاف جامعه، تخلف از قانون را تعیین می کند. از این منظر و در اصطلاح فلسفی، هیئت منصفه پل ارتباطی بین عقل قانونی و وجدان اخلاقی جامعه است. قاضی نماینده قانون است، هیئت منصفه نماینده وجدان عمومی.
هر چه این دو بیشتر با هم صحبت کنند، عدالت کاملتر می شود. اما اگر این هیئت بیانگر اراده و وجدان عمومی نباشد، احکام آن از عدالت دورتر خواهد بود. نقش هیئت داوران بر محورهای زیر استوار است. دمکراتیک کردن عدالت در دست مردم، تضمین بی طرفی قوه قضائیه در برابر قدرت، بیان وجدان جمعی و تربیت اجتماعی عدالت خواهی. تقریباً واضح است که با چنین شرایط و ترکیبی نمی توان به هیچ یک از این اهداف دست یافت و تا سالیان متمادی امکان پذیر نخواهد بود.
یک هیئت منصفه خوب باید ترکیبی متعادل و نماینده واقعی جامعه داشته باشد. آنها نباید تحت تأثیر فرضیات سیاسی بسته باشند و باید استقلال ذهنی داشته باشند. اعضای هیئت منصفه نباید صرفا احساسی باشند. باید قادر به استدلال، درک شواهد و تمایز بین احتمال و قطعیت باشد. ترکیب وجدان و عقل، جوهره قضاوت عادلانه است. هیئت منصفه نباید نقش قاضی را بازی کند.
قاضی مسئول تفسیر قانون است و هیئت منصفه باید وجدان جامعه را منعکس کند. این نوع ترکیب ها برای هیئت داوران نه تنها کمکی به بهبود فضای رسانه ای کشور نمی کند، بلکه در راستای این هدف نیست و اساساً این نهاد را ناکارآمدتر می کند و رسانه های غیر رسمی را تقویت و رسانه های رسمی را تضعیف می کند.
منبع: هموطن
