رئیس شبکه ملی شتاب گفت: منطقه مکران یکی از مناطق مهم زلزله خیز کشور است و اصول مقاوم سازی ساخت و ساز در برابر زلزله و سونامی باید در تمامی برنامه های عمرانی آن با جدیت اجرا شود.
به گزارش میهن تجارت، محمد پور محمد شاهوار، رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی شبکه ملی شتاب نگاری کشور با اشاره به سوابق زمین لرزه های بزرگ در سواحل مکران گفت: در سال 50 زلزله بزرگی در سواحل مکران رخ داد که مرکز آن در خاک پاکستان بود، اما امواج آن و اثرات سونامی نیز به آن رسید. ایران.
وی افزود: از سوی دیگر بزرگترین زلزله 30 تا 40 سال اخیر نیز در منطقه مکران رخ داد. زلزله سال 1392 در سیستان و بلوچستان رخ داد که خوشبختانه در عمق حدود 60 کیلومتری زمین رخ داد و از شدت آن در سطح زمین کاسته شد و امواج مخرب کمتری تولید کرد.
پورمحمد شاهوار اظهار داشت: پدیده «براندازی» در منطقه مکران رخ می دهد. یعنی صفحه اقیانوس هند به زیر صفحه ایران و پاکستان فرورفته و این اصطکاک و برخورد صفحات باعث ایجاد زمین لرزه های بزرگ می شود. این نوع زمین لرزه ها معمولا در مناطق فرورانش مانند ژاپن یا فیلیپین رخ می دهد.
وی با بیان اینکه عمق زیاد زلزله سال 1392 از شدت تخریب ها کاسته است، تاکید کرد: با توجه به توسعه مستمر در سواحل مکران، از این پس باید در طراحی ها خطرات ناشی از زلزله لحاظ شود. سواحل مکران یکی از بکرترین سواحل کشور است و حیف است که توسعه بدون در نظر گرفتن ملاحظات لرزه ای انجام شود.
رئیس شبکه ملی شتاب مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: در طرح های توسعه جدید که منجر به ساخت شهرهای جدید در این منطقه می شود، لازم است ساخت و سازها از ابتدا مقاوم سازی شود. همانند ژاپن، پس از زلزله کوبه در حدود 30 سال پیش، مقررات ساخت و ساز به طور کامل مورد بازنگری قرار گرفت و نتیجه آن کاهش چشمگیر تلفات در زلزله های بعدی بود.
وی تصریح کرد: پس از زلزله کوبه ژاپن که حدود 30 سال پیش رخ داد، زلزله دیگری در ژانویه 2024 به بزرگی حدود 7.6 ریشتر رخ داد که شتاب آن حدود 2.5 برابر زلزله بم در ایران بود. با وجود شدت بسیار بالای این زمین لرزه، تنها حدود 300 نفر در آن حادثه جان باختند و خسارات وارده عمدتاً محدود به آتش سوزی بوده است.
پورمحمد شاهوار افزود: این تجربه نشان می دهد که با بازنگری و به روز رسانی آیین نامه ها و روش های ساخت و ساز می توان به نتایج بسیار موثری در کاهش تلفات و خسارات زلزله دست یافت. تاکید ما بر این است که مناطقی که قرار است برنامه های اصلی توسعه کشور در آنها اجرا شود از نظر فنی بر اساس ریسک های لرزه ای مورد توجه قرار گیرد. در آیین نامه جدید طراحی ساختمان، محاسبات مربوط به این مناطق به روز شده و مکران به عنوان یکی از مهمترین مناطق لرزه خیز کشور شناخته می شود.
وی تصریح کرد: این موضوع به هیچ وجه به معنای خودداری از ساخت و ساز در منطقه نیست، بلکه تاکید می شود در تمامی پروژه های عمرانی دقت و نظارت کافی در طراحی و اجرای ساختمان ها، پل ها و سایر سازه ها با رعایت اصول لرزه ای انجام شود تا در برابر زلزله های احتمالی ایمن و پایدار عمل کنند. منطقه مکران از شرق تنگه هرمز شروع شده و تا سواحل پاکستان ادامه دارد و در واقع شاهد برخورد مستقیم صفحه اقیانوسی با صفحه قاره ایران هستیم.
این مسئول بیان کرد: عرض این پهنه حدود 400 تا 500 کیلومتر است و مطالعات متعددی در قسمت های مختلف آن برای تعیین میزان ذخیره انرژی لرزه ای انجام شده است. طرحها و تحلیلهای ریسک جدید نیز بر اساس همین دادهها است. بر اساس تحلیل های جدید، احتمال وقوع زمین لرزه تا بزرگای 8 ریشتر در این منطقه وجود دارد که می تواند با امواج سونامی همراه باشد. بنابراین لزوم ساخت و ساز مقاوم در این منطقه بسیار حائز اهمیت است.
وی درباره تاثیر زلزله های احتمالی مکران بر کشورهای همسایه گفت: چنین زمین لرزه ای بیشترین تاثیر را در پاکستان خواهد داشت و پس از آن ایران و در مرحله بعد عمان تحت تاثیر قرار می گیرد. عمان به دلیل موقعیت خاص خود در پشت اقیانوس تأثیر کمتری خواهد داشت. همچنین شبه جزیره هند نیز ممکن است تحت تاثیر سونامی ناشی از زلزله بزرگ مکران قرار گیرد.
رئیس شبکه ملی شتاب مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تصریح کرد: میزان انباشت تنش در سواحل پاکستان بسیار بیشتر است و این در حالی است که در برخی نقاط ایران حرکت ها خزنده است و انرژی ذخیره نمی شود که این به نفع کشور است. با این حال، در بخش هایی از منطقه، انرژی ذخیره می شود و پتانسیل وقوع زلزله های بزرگ را دارد.
پورمحمد شاهوار یادآور شد: در ده سال اخیر تحلیل های لرزه نگاری جدید همگی خطر احتمالی زلزله در مرز پاکستان و ایران را تایید می کند. به همین دلیل تاکید اصلی ما بر لزوم ساخت و ساز مقاوم است تا در آینده شاهد خسارات گسترده ای نباشیم.
وی افزود: بسیاری از ساختمان های روستایی کشور بیش از صد سال قدمت دارند و حتی در شهرها نیز برخی از سازه ها بر اساس ضوابط جدید هنوز مقاوم سازی نشده اند. تاکنون هیچ زلزله ای با شدت بالا در شهرهای بلندمرتبه تجربه نشده است و امیدواریم در زلزله های آینده شاهد عملکرد مناسب این ساختمان ها باشیم.
رئیس شبکه شتاب کشوری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در پایان گفت: با توجه به عمق حدود 18 کیلومتری زمین لرزه های اخیر و شرایط لرزه ای منطقه، از این پس باید اصول مقاومت در برابر زلزله و سونامی در تمامی طرح های توسعه مکران مورد توجه جدی قرار گیرد.
منبع: خبرگزاری مهر
