دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به سوالی درباره هواپیمای اوکراینی گفت: شهید محمد باقری رئیس وقت ستاد کل نیروهای مسلح با وی تماس گرفته و گفته است که هواپیما به اشتباه هدف قرار گرفته است. شمخانی گفت که پس از قطع تماس با باقری، بلافاصله با رئیس جمهور تماس گرفته و موضوع را به وی اطلاع داده است.
به گزارش به گزارش میهن تجارت، پس از انتشار مصاحبه دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی درباره ابعاد جنگ ۱۲ روزه و پرهیز از سرنگونی هواپیمای اوکراینی، بار دیگر حقیقت این ماجرا در کانون توجه قرار گرفت.
به گزارش فرارو، سه روز از اصابت سامانه پدافند هوایی Tor M-1 به هواپیمای اوکراینی بر فراز تهران تا اعلام رسمی حقیقت ماجرا می گذشت. در این فاصله سه روزه موضوع هدف قرار دادن هواپیما با دفاع شخصی پنهان شد. با گذشت زمان و دوری از این حادثه، مقامات ارشد سیاسی و نظامی کشور در این باره صحبت کردند. دعوا و جنگ لفظی قدیمی علی شمخانی و حسن روحانی که پیش از این در زمینه هایی مانند هسته ای و مذاکرات شدت گرفته بود، اخیراً بر سر موضوع اطلاع یا ندانستن حادثه هواپیمای اوکراینی داغ شده است.
دو روایت 180 درجه با یکدیگر تفاوت دارند. این روایت در گفت و گو با جواد موگویی، مستندساز در برنامه داستان جنگ بیان شد. برنامه ای که از ابتدا تا کنون حواشی زیادی داشته و پخش آن نیز با چالش هایی روبرو بوده است. با توجه به اختلافات عمیق دو طرف، مشخص نیست که کدام روایت حقیقت دارد.
شمخانی: من می دانستم و رئیس جمهور هم همینطور
دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به سوالی درباره هواپیمای اوکراینی گفت: شهید محمد باقری رئیس وقت ستاد کل نیروهای مسلح با وی تماس گرفته و گفته است که هواپیما به اشتباه هدف قرار گرفته است. شمخانی گفت که پس از قطع تماس با باقری، بلافاصله با رئیس جمهور تماس گرفته و موضوع را به وی اطلاع داده است. به گفته وی، این تماس عصر چهارشنبه اتفاق افتاده است. دبیر سابق شام در پاسخ به صحبت مجری مبنی بر اینکه دولت و آقای ظریف می گویند ما نمی دانستیم، پاسخ داد که رئیس جمهور می داند و من وظیفه ندارم به آقای ظریف اطلاع دهم. آقای روحانی باید به ظریف می گفت. این اولین نقطه تفاوت ماجرای شمخانی و روحانی از زمان اطلاع از حادثه هواپیماست. پرواز PS752 خطوط هوایی بین المللی اوکراین در صبح روز چهارشنبه 18 ژانویه 2018 سقوط کرد و همه 176 مسافر جان باختند. به روایت شمخانی، حسن روحانی شامگاه چهارشنبه ۲۷ دی ماه از این موضوع مطلع شد.
موضوع بعدی فاصله سه روزه بین حادثه و اعلام رسمی است. فاصله زمانی با سکوت همراه نبود، اما فرضیه اصابت به هواپیما را پنهان می کرد. شمخانی درباره این فاصله سه روزه گفت: ستاد کل نیروهای مسلح در حال بررسی علت حادثه است. در شورای عالی امنیت ملی نیز یکی از اعضا این فرضیه را مطرح کرد که جنگ الکترونیک آمریکا باعث این حادثه شده است.
روایت متناقض روحانی با شمخانی
در ۷ فوریه ۲۰۱۸، حسن روحانی در یک نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره این حادثه که در آن زمان بسیار داغ بود و تنها ۴۰ روز از آن گذشته بود، روایت خود را ارائه کرد. در خلاصه روایت روحانی آمده است: در موضوع هواپیمای اوکراینی، آنچه در دولت مطرح شد یک حادثه بود. بعدازظهر چهارشنبه در جلسه شورای عالی امنیت ملی موضوع تصادف دوباره مطرح شد نه چیز دیگری؛ شبی که رئیس جمهور اوکراین با من صحبت کرد، لحن او کمی متفاوت بود و احتمالات یا اطلاعاتی را که برخی کشورها به او داده بودند، داد. روز پنجشنبه شک و تردیدهای بیشتری وجود داشت. عصر پنجشنبه که با رئیس ستاد صحبت می کردم، این احتمال تقریباً به همان اندازه بود. اولین لحظه ای که به طور رسمی به من اعلام شد که سقوط هواپیمای اوکراینی ناشی از خطای انسانی بوده است، ساعت 16.5 بعدازظهر روز جمعه بود و من همان لحظه گفتم باید همین الان اعلام شود. گفتند بله؛ بعد که دیدم اعلام نشده است، پرسیدم و دیدم بالاخره تصمیمی برای تشکیل جلسه شورای عالی امنیت ملی گرفته شد. تصمیم نهایی برای اعلام رسمی و پذیرش مسئولیت گرفته شد. با تعجب دیدم ساعت 12 اعلام نشده است. صبح شنبه اعلام شد. این روایت پس از انتشار سخنان شمخانی توسط سایت حسن روحانی بار دیگر منتشر شد.
تیم روحانی چه می گوید؟
محمود واعظی رئیس دفتر روحانی در دوره دوم ریاست جمهوری او نیز در اردیبهشت 1403 روایتی از این سه روز ارائه کرد و گفت: صبح پنجشنبه بعد از جلسه دبیرخانه شورای امنیت ملی، معاون شمخانی از ظریف می خواهد که چیزی را اعلام کند؛ ظریف می گوید من چیزی نمی دانم، چه چیزی اعلام کنم، شمک شات ظریف گفته بود که گفته شد و این گفته بود. شمخانی می گوید این را هم بررسی می کنیم. در اینجا سوء ظن آنها بیشتر شد. ساعت 14:30 ظریف یا اسلامی با من تماس گرفتند که آنها هم در حال بررسی این عامل هستند. زنگ زدم و به روحانی گفتم؛ روحانی بلافاصله بعد از نماز مغرب، جلسه شورای امنیت ملی را تشکیل داد. روحانی در این دیدار به این یقین رسید که [هواپیما زده شده] و اصرار دارد که امشب به مردم اعلام شود.
وی ادامه می دهد: در جلسه مخالفت هایی شد که به نتیجه نرسیدیم؛ روحانی می گوید همه رسانه ها چیز دیگری می گویند، شما یک چیز دیگر می گویید؛ قاطعانه بگویید که هست یا نیست، بعد از جلسه موافقت می کنند که بیانیه بدهند؛ روحانی هر چقدر منتظر بماند، بیانیه اعلام نمی شود، بالاخره روز شنبه اعلام شد، «اگر آن جلسه با آن فشارها برگزار نمی شد، ممکن بود اتفاقات دیگری می افتاد».
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت روحانی نیز در این زمینه اظهارنظرهایی دارد. وی در بخشی از گفتگو با سعید لیلاز که پرونده اش در اردیبهشت 1400 لو رفته بود، می گوید: صبح چهارشنبه هواپیمای اوکراینی را ساقط کردند، بعدازظهر جمعه به جلسه ویژه دبیرخانه شورای امنیت رفتم و به آنها گفتم الان دنیا می گویند موشک اصابت کرده، اگر واقعاً اصابت کرده به ما بگویید تا ببینیم چطور می توانیم درست کنیم. خدا شاهد است، طوری با من رفتار کردند که گویی شیطان را ناسزا گفته ام».
وی همچنین در سال 2019 در سالگرد این حادثه با تسلیت به خانوادههای داغدار نوشت: «در آن ساعات تلخ بعد از ظهر جمعه، میدانستم که اعتراف به چنین واقعیت تلخی در جهان بیسابقه یا بسیار نادر است و چقدر فشارهای بینالمللی بر من و همکارانم وارد خواهد شد و فهمیدم که چقدر سخت است برای مردان دلیر و مرزی که از جانشان دفاع میکنند، دفاع کنند. اشتباه وحشتناک یک یا چند نفر با اینکه هیچ نقشی و حتی اطلاعی از تحولات نظامی در نیمه های شب و فاجعه هولناک بامداد چهارشنبه سیاه 27 دی 1396 نداشتم، اما به عنوان یک مقام مسئول با دلی پر از اندوه از همه متواضعانه عذرخواهی کردم و همچنان شرمنده و متاسفم. از آن روز به همراه همکارانم در وزارت امور خارجه، صادقانه تلاش کردیم تا وظایف خود را برای کشف حقیقت انجام دهیم، کمک به کاهش مصائب خانواده ها، جلوگیری از تضییع حقوق آنها و در عین حال حفظ و حراست از منافع ملی در برابر بدخواهان این مرز و بوم.
منبع: فرارو
