این پروژه که حاصل همکاری ایران خودرو با یکی از شرکت های تخصصی داخلی در حوزه فناوری های حفاظتی است، نشان دهنده ورود جدی تر ایران به عرصه تولید خودروهای زرهی سبک برای مصارف شهری، تشریفاتی و نظامی در رده تهدیدات با شدت کم تا متوسط است.
در ادامه به بررسی فنی این خودرو می پردازیم:
سطح حفاظت، مطابق با استاندارد ناتو STANAG 4569 سطح 2
یکی از مهم ترین شاخص های فنی در ارزیابی خودروی زرهی، استاندارد حفاظتی آن است.
برای ضد گلوله سورن پلاس، سطح حفاظتی نزدیک به استاندارد ناتو STANAG 4569 سطح 2 است. این استاندارد که توسط ناتو برای وسایل نقلیه زرهی سبک و لجستیک ایجاد شده است سطوح مختلف تهدیدات را پوشش می دهد.
نگاهی فنی به قابلیت های حفاظتی این خودرو
سطح 2 این استاندارد محافظت در برابر تهدیدات زیر را تضمین می کند:
تهدیدات گلوله گرا: مقاومت در برابر گلوله های کالیبر 7.62، شلیک از فاصله 30 متری با سرعت تقریبی ضربه 659 متر بر ثانیه.
این همان کالیبر به کار رفته در سلاح تهاجمی کلاش است که یکی از متداول ترین سلاح ها در درگیری های نامتقارن به شمار می رود و بیشترین تلفات در بین نیروهای مسلح کشور نیز توسط این سلاح بوده است. با تجهیز کامل سورن پلاس فراجا به کیت ارتقا زرهی فوق، می توان تا حد زیادی از تلفات انسانی در استان های کمین گیر جلوگیری کرد.
در ادامه تصاویری از تیراندازی تروریست های تکفیری به خودرو سورن پلاس بدون محافظ (ماشین های پلیس رایج کشور) را مشاهده می کنید. متاسفانه همه ماموران شهید شدند.
تهدیدات انفجاری (مین و مواد منفجره): مقاومت در برابر انفجار مین ضد تانک با قدرت انفجاری معادل 6 کیلوگرم TNT در زیر هر یک از چرخ ها یا در مرکز شاسی خودرو.
تهدیدات ترکش (توپخانه): مقاومت در برابر ترکش ناشی از انفجار گلوله های توپ کالیبر 155 میلی متری در فاصله 80 متری خودرو که برای خودروهای سبک در ایران اهمیت چندانی ندارد.
تجزیه و تحلیل فرآیند و فناوری های حفاظتی مورد استفاده
فرآیند تبدیل یک خودروی سواری استاندارد به خودروی زرهی، فرآیندی پیچیده و چند لایه است که نیازمند جداسازی کامل خودرو و بازسازی ساختاری آن است.
زره پوش بدنه و شاسی
تجزیه و تحلیل فنی: ترکیبی از صفحات فولادی بالستیک و پوشش های کامپوزیت برای دستیابی به سطح حفاظت STANAG 2 استفاده می شود.
فولادهای آلیاژی با سختی بالا (مانند گریدهای AR500 یا بالاتر) هسته زره را تشکیل می دهند.
این صفحات در قسمت های حساس و حساس بدنه از جمله ستون ها، کف، سقف و درب ها نصب می شوند. به منظور جلوگیری از افزایش وزن بیش از حد در لایه های داخلی از مواد کامپوزیتی مانند آرامید (کولار) یا پلی اتیلن با وزن مولکولی فوق العاده بالا استفاده می شود.
در ادامه نمونه پلاک های نصب شده بر روی این خودرو را مشاهده می کنید:
این مواد علاوه بر وزن کمتر، قابلیت جذب و پخش انرژی ضربه و جلوگیری از پرتاب ترکش ثانویه به داخل کابین را دارند. محافظت از کف خودرو با صفحات فولادی ضخیم نیز به طور خاص برای مقابله با تهدیدات انفجاری از پایین انجام می شود.
به عبارت ساده:
تصور کنید یک قفس فولادی بسیار محکم در زیر پوسته بیرونی خودرو ساخته شده است. سپس لایه هایی از الیاف ضد گلوله مخصوص (مشابه جلیقه های ضد گلوله اما بسیار فشرده تر) به دیواره های داخلی این قفس اضافه می شود تا هم از ورود گلوله جلوگیری کند و هم از پاره شدن قطعات فلزی از داخل بدنه در اثر ضربه جلوگیری کند. کف خودرو نیز با ورق های فلزی ضخیم برای مقاومت در برابر بمب های کنار جاده ای تقویت شده است.
عینک ضد گلوله (زره شفاف)
تحلیل فنی: عینک های ضد گلوله سورن پلاس برای مقاومت در برابر مهمات 7.62 میلی متری مشابه کالاش طراحی شده اند.
این سطح از محافظت به شیشه چند لایه با ضخامت بین 39 تا 44 میلی متر نیاز دارد. این سازه از چندین لایه شیشه و پلی کربنات تشکیل شده است که توسط ورق های پلیمری به هم چسبیده اند.
لایه بیرونی سخت هسته نافذ گلوله را کند می کند و می شکند، در حالی که لایه های داخلی انعطاف پذیر انرژی باقیمانده را جذب کرده و از پرواز خرده شیشه به داخل کابین جلوگیری می کند. در زیر تصاویر قبل و بعد از آزمایش شلیک را مشاهده می کنید
شیشه و نمونه حمله و تلفات خودروی پلیس سمند را از روی شیشه مشاهده می کنید:
نمونه نصب شده روی نسخه ضد گلوله که گلوله را مسدود کرده است.
نمونه سمند با شیشه معمولی مورد حمله قرار گرفت
لاستیک های Run-Fat
تجزیه و تحلیل فنی: این لاستیک ها دارای دیواره های جانبی تقویت شده ای هستند که می توانند وزن خودرو را حتی پس از پنچری و کاهش کامل فشار هوا تحمل کنند. در سورن ضد گلوله، این لاستیک ها پس از اصابت گلوله، توانایی پیمودن مسافتی در حدود 70 کیلومتر را فراهم می کنند که زمان حیاتی برای فرار از منطقه خطر است.
به عبارت ساده: دیواره های این لاستیک ها به قدری محکم هستند که حتی در صورت پنچر شدن کامل لاستیک هم از کار نمی افتند و خودرو می تواند ده ها کیلومتر به حرکت خود ادامه دهد تا به مکانی امن برسد.
تجزیه و تحلیل فنی: این فناوری از یک پوشش پلیمری ویژه در داخل و خارج مخزن استفاده می کند.
اگر مخزن توسط گلوله سوراخ شود، سوخت با این پلیمر واکنش داده و ماده ژله مانند و منبسط کننده ایجاد می کند که به سرعت سوراخ را مسدود می کند و از نشت سوخت و انفجار جلوگیری می کند.
به زبان ساده: دیواره های این مخزن با ماده ای پوشانده شده است که در تماس با بنزین مانند چسب عمل می کند و بلافاصله سوراخ ایجاد شده را می بندد تا از آتش سوزی و انفجار جلوگیری شود.
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک
سنسورهای حرارتی در محفظه موتور و کابین به طور خودکار خاموش کننده های آتش نشانی حاوی گازهای خنثی (مانند FM-200) را در هنگام تشخیص آتش فعال می کنند.
هزینه ارتقاء دستگاه سورن پلاس به این استاندارد چقدر است؟
برآورد هزینه و چشم انداز اقتصادی
ارائه تخمین دقیقی از هزینه ضدگلوله بدون دسترسی به جزئیات قراردادها دشوار است، اما با توجه به قیمت مواد اولیه و فرآیندهای مربوطه می توان یک تحلیل کلی ارائه داد:
مواد بالستیک: فولادهای زرهی و کامپوزیت های آرامید مواد گران قیمتی هستند که بخش عمده ای از هزینه را تشکیل می دهند.
شیشه ضد گلوله: هزینه ساخت و نصب مجموعه کامل شیشه ضد گلوله برای خودروهای سدان بخش قابل توجهی از کل هزینه پروژه است.
لوازم جانبی: لاستیک های Runflat، سیستم اطفاء حریق، تهویه مطبوع و مسدود کننده هر کدام هزینه های بالایی را به پروژه اضافه می کنند.
کار و مهندسی: فرآیند جداسازی قطعات، مهندسی معکوس، نصب تجهیزات و مونتاژ مجدد نیازمند ساعت ها کار تخصصی و مهندسی دقیق است.
به طور کلی با توجه به نیاز و سفارش مشتری، هزینه هر کیت ارتقا 1.5 تا 2.5 میلیارد تومان برآورد می شود.
تجهیزات همه جانبه و تخصیص کامل بودجه نقش مهمی در تقویت توان عملیاتی فرجا خواهد داشت زیرا تشخیص دوست از دشمن به دلیل شهرنشینی دلیرمردان فرجا بسیار دشوار است و در ماموریت هایی مانند پلیس 110 آسیب پذیری بالایی در اثر کمین تروریست ها وجود دارد و خودروهای حفاظت شده مانع اصلی حادثه تروریستی برای تکرار نشدن گذشته هستند.
در مجموع طرح ارتقای حفاظت سمند سورن پلاس توسط صنایع دانش بنیان داخلی یکی از دستاوردهای بزرگ کشور در حوزه فناوری است و دستاوردهای علمی دانشمندان جوان ایرانی را در خدمت امنیت ملی قرار داده است.
افزایش ایمنی و توان مدافعان جان و مال و ناموس مردم و عدم اتکا به صنایع خارجی نقطه قوت این طرح است و امید است به زودی با تخصیص بودجه مناسب و برنامه ریزی گسترده شاهد تردد این خودروها در سطح شهر و خدمت به امنیت عمومی باشیم.
