گردشگری پایدار در عربستان؛ چگونه عربستان به قطب گردشگری طبیعت خاورمیانه تبدیل می‌شود؟

به گزارش میهن تجارت، در سال های اخیر با افزایش نگرانی ها در مورد تغییرات اقلیمی و اهمیت حفاظت از محیط زیست، مفهوم اکوتوریسم به یکی از پویاترین شاخه های صنعت گردشگری جهان تبدیل شده است. مسافران بیش از هر زمان دیگری به دنبال مقاصدی هستند که بتوانند از طبیعت لذت ببرند و در عین حال تأثیر مخربی بر محیط زیست بر جای نگذارند.
در این بین، عربستان سعودی با بهره گیری از چشم انداز بلندپروازانه 2030 (چشم انداز 2030) گام های بلندی در توسعه گردشگری پایدار و اکوتوریسم برداشته است. این کشور اکنون در حال تبدیل شدن به یکی از مقاصد اصلی گردشگری طبیعت در خاورمیانه است و با سرعتی چشمگیر توجه سرمایه گذاران داخلی و بین المللی را به خود جلب می کند.

بازار جهانی اکوتوریسم در راه رشد میلیاردی است

بر اساس گزارش Global Growth Insights، ارزش بازار جهانی اکوتوریسم در سال 2024 حدود 629.85 میلیارد دلار برآورد شده است. پیش بینی می شود این رقم در سال 2025 به 753.43 میلیارد دلار و تا سال 2026 به بیش از 901.25 میلیارد دلار برسد.
این رشد عظیم نه تنها نتیجه افزایش آگاهی مردم از اثرات زیست محیطی سفرهایشان است، بلکه نشان دهنده تغییر رویکرد جهانی به سمت توسعه پایدار و حفاظت از منابع طبیعی است.

در این راستا، کشورهای خاورمیانه نیز به عنوان مقاصد برتر جهانی به ویژه در بخش اکوتوریسم لوکس و گردشگری مبتنی بر طبیعت وحش و حیات وحش مطرح می شوند. در میان این کشورها، عربستان جایگاه ویژه ای پیدا کرده است.

عربستان سعودی؛ مقصدی نوظهور برای گردشگری پایدار

عربستان سعودی با مناظر متنوع خود، از کوه های سرسبز اسیر و جیزان در جنوب تا جزایر دیدنی دریای سرخ در غرب، بستر وسیعی را برای اکوتوریسم فراهم کرده است.
این کشور سرمایه گذاری عظیمی در پروژه های گردشگری پایدار و حفاظت از محیط زیست در قالب چشم انداز 2030 انجام می دهد. هدف اصلی این پروژه ها تبدیل عربستان سعودی به قطب گردشگری طبیعت محور در منطقه و دستیابی به درآمد گردشگری 133 میلیارد دلاری تا سال 2030 است.

در جنوب غربی کشور، غارنشینی های کوه شدا الاصفال در منطقه البهاء به عنوان یکی از مقاصد محبوب گردشگری طبیعی شناخته می شود. همچنین شبه جزیره العلا با واحه های باستانی و آثار تاریخی و واحه الاحساء که بزرگترین واحه جهان است. آنها یکی از جاذبه های اصلی اکوتوریسم عربستان هستند.

اکوتوریسم؛ ابزاری برای اقتصاد سبز و توانمندسازی جوامع محلی

به گفته هدی البغامی، مدیرکل سرمایه گذاری مرکز ملی توسعه پوشش گیاهی و مبارزه با بیابان زایی در عربستان، بخش اکوتوریسم در این کشور با نرخ رشد سالانه 3 تا 5 درصد در حال توسعه است.
در گفتگو با عرب نیوز وی در حاشیه بیست و هفتمین جلسه کمیسیون جنگل ها و مراتع خاور نزدیک با تاکید بر اینکه در چارچوب برنامه های این مرکز برای افزایش پایداری زیست محیطی و گسترش گردشگری طبیعی، فرصت های سرمایه گذاری گسترده ای وجود دارد.

البغامی با اشاره به نمونه های جهانی گفت: هزینه های مستقیم اکوتوریسم در کانادا بیش از 7.5 میلیارد دلار است همچنین طبیعت گردی در اروپا سالانه حدود 40 میلیارد دلار هزینه دارد.
وی در ادامه بیان کرد: در عربستان، بازار کمپینگ و کاروان‌نشینی در پارک‌های ملی یکی از بخش‌های حیاتی اقتصادی است که ارزش آن به حدود 48 میلیارد دلار در سال می‌رسد.

این مقام سعودی توضیح داد که مرکز ملی توسعه پوشش گیاهی در چندین زمینه فعالیت می کند. از جمله:

• حفاظت از جنگل ها و جلوگیری از تخریب پوشش گیاهی،
• مقابله با چرای بی رویه و قطع درختان،
• احیای زیستگاه های طبیعی و توسعه منابع طبیعی و تنوع زیستی.

به گفته وی، این اقدامات زمینه ساز جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی است و فرصت های سرمایه گذاری کوتاه مدت (سه ماهه) و بلندمدت (تا 25 سال) را برای آنها فراهم می کند.

تجربه طبیعت بکر در قالب پروژه های ملی

عربستان سعودی در حال اجرای یک سری پروژه های ملی با تمرکز بر گردشگری پایدار است. این پروژه ها شامل احیای مناطق حفاظت شده، ایجاد مسیرهای بوم گردی، توسعه اقامتگاه های سبز و ترویج گردشگری مبتنی بر جامعه محلی است.

این کشور با تاکید بر اصول توسعه پایدار، قصد دارد اکوتوریسم را به ابزاری برای رشد اقتصادی و تقویت جوامع محلی تبدیل کند. به گفته البغامی، «جنگل ها و مراتع ستون فقرات بهبود معیشت جامعه محلی و افزایش تولید ناخالص داخلی کشور هستند».

چرا اکوتوریسم مهم است؟

طبق تعریف اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN)، اکوتوریسم به معنای «سفر مسئولانه و آگاهانه به مناطق طبیعی نسبتاً بکر برای لذت بردن و قدردانی از طبیعت و فرهنگ محلی است».
چنین سفرهایی نه تنها به کاهش اثرات منفی انسان بر محیط زیست کمک می کند، بلکه با افزایش آگاهی گردشگران، فرهنگ حفاظت از طبیعت را در جوامع تقویت می کند.

در واقع اکوتوریسم می تواند یک سرمایه گذاری دو طرفه باشد: از یک سو درآمدزایی برای کشورها و از سوی دیگر حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی برای نسل های آینده.

اکوتوریسم در عربستان سعودی دیگر مفهوم جدیدی نیست. بلکه به یکی از اولویت های استراتژیک اقتصادی و زیست محیطی این کشور تبدیل شده است.
با رشد سریع بازار جهانی اکوتوریسم، سرمایه گذاری های کلان در پروژه های پایدار و توجه ویژه دولت به تنوع زیستی و منابع طبیعی، پادشاهی عربستان سعودی در حال تثبیت موقعیت خود به عنوان یکی از مقاصد پیشرو گردشگری طبیعت در خاورمیانه و جهان است.

این مسیر نه تنها برای سرمایه گذاران و گردشگران، بلکه برای محیط زیست جهانی نیز امیدوارکننده است. گامی واقعی به سوی آینده ای سبز، پایدار و هماهنگ با طبیعت.