خشکی گسترده تالاب‌های فارس

به گزارش میهن تجارت، سید حسن طباطبایی درباره وضعیت تالاب های استان فارس گفت: 14 تالاب در فارس داریم که از این تعداد تنها تالاب هفت برم و برماشور وضعیت بدی ندارند اما بقیه تالاب ها یا خشک هستند یا رطوبت بسیار کمی دارند.

وی افزود: بیشتر تالاب های استان به ویژه تالاب های طشک، بختگان و پرشان خشک هستند که نه تنها خشک هستند، بلکه بستر آنها نیز خالی از آب است. به طوری که بیش از 10 متر از زیر لایه این تالاب ها خالی از آب شده است.

طباطبایی ادامه داد: تالاب های پرشان، کفتر، ارژن (به جز قسمت کوچکی)، طشک و بختگان کاملاً خشک و مهارلو نیز تقریباً خشک است، اما رطوبت نسبی از دشت شیراز وارد آن می شود و قسمت هایی از آن کمی آب دارد، اما به دلیل خالی شدن زیر لایه تالاب، آب خارج می شود.

مداخلات انسانی، عامل اصلی خشک شدن تالاب ها

رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب های محیط زیست فارس گفت: اتفاقی که در حوزه تالاب افتاد نتیجه دخالت بیش از حد انسان در برداشت آب های سطحی و زیرزمینی است. در حوزه آب های سطحی یا سد ساختیم یا مسیر آب را منحرف کردیم یا بهره برداری های جدیدی از آن حوضه تعریف کردیم که مانع از رسیدن آب به تالاب ها شد.

وی افزود: در بخش آب های زیرزمینی به دلیل حفر چاه های غیرمجاز آنقدر آب برداشت شده که میزان بهره برداری از حد مجاز فراتر رفته است.

رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب های اداره کل محیط زیست فارس تاکید کرد: چه در حوزه آب های سطحی و چه در حوزه آب های زیرزمینی همین برداشت بی رویه باعث خشک شدن تالاب ها شده است.

دخالت انسان در خشک شدن تالاب ها مؤثرتر از خشکسالی است

وی در ادامه با اشاره به اینکه برخی خشکی تالاب ها را به پدیده خشکسالی و تغییر اقلیم نسبت می دهند، تصریح کرد: اگرچه این عوامل نیز وجود دارد، اما وقتی میانگین بلندمدت بارندگی را در نظر می گیریم، تغییرات به گونه ای نبوده است که در بستر تالاب چنین میزان خشکی داشته باشیم.

طباطبایی بیان کرد: در نهایت به این نتیجه می رسیم که دخالت های انسان و زیاده خواهی انسان از عوامل اصلی است. موضوعی که بر عهده ادارات مختلف است اما متولی اصلی آن شرکت آب منطقه ای است.

فرونشست زمین در اطراف تالاب ها

وی همچنین درباره تبعات زیست محیطی این وضعیت توضیح داد: هم فرونشست و هم ریزش در اطراف تالاب ها رخ داده است. فرونشست به دلیل تخلیه سفره های زیرزمینی رخ می دهد. سفره های زیرزمینی، چه در زیر لایه تالاب ها و چه در دشت های اطراف، به صورت محیطی اسفنجی هستند که آب در حفره های زمین جمع می شود.

طباطبایی ادامه داد: وقتی آب را تخلیه می کنیم فضای خالی ایجاد می شود و به دلیل سنگینی خاک فرونشست رخ می دهد. این پدیده در اطراف بیشتر تالاب های فارس رخ داده است و دلیل اصلی آن برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی است.

چاه های مجاز بیشتر از چاه های غیرمجاز آسیب می بینند

رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب های محیط زیست فارس گفت: مشکل تنها چاه های غیرمجاز نیست، بلکه حتی چاه های مجاز نیز در شرایط فعلی نقش دارند. برای چاه های مجاز در پروانه بهره برداری ظرفیت مشخصی در نظر گرفته شده است، اما در واقع وقتی چاه ها روشن هستند و حجم آب تخلیه شده را بررسی می کنیم، مشاهده می شود که برداشت واقعی به دو تا سه برابر ظرفیت تعیین شده رسیده است.

وی تاکید کرد: خسارت چاه های مجاز بسیار بیشتر از چاه های غیرمجاز است چرا که این چاه ها دارای برق، زیرساخت و لوله کشی هستند و برداشت آب از آنها راحت تر است.

طباطبایی با اشاره به نصب حجم سنج ها گفت: حجم سنج ها اگرچه نصب شده اند اما هنوز به مرحله واقعی و کارآمد خود نرسیده اند که حجم آب تعریف می شود و بعد برداشت واقعاً متوقف می شود.

وی افزود: متأسفانه در حال حاضر میزان اضافه برداشت تنها با پرداخت هزینه به آب منطقه ای جبران می شود و مردم کماکان به همان میزان سابق برداشت می کنند. بنابراین حجم سنج ها هنوز تاثیر چندانی در کنترل میزان برداشت از سفره ها نداشته اند.

منبع: ایسنا