میهن تجارت- شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با تداوم رشد اخیر در معاملات دیروز وارد کانال جدید 3.2 میلیون واحدی شد و بازدهی خود را از ابتدای سال به بیش از 18 درصد رساند. صف های خرید بیش از 2 هزار میلیارد تومانی در پایان معاملات نشان می دهد امید به اصلاحات اقتصادی موتور رونق بورس را روشن نگه داشته است.
سوال اصلی اینجاست که پس از رشد بیش از 30 درصدی، چه گروه هایی در بورس مورد توجه قرار خواهند گرفت؟ برخی معتقدند بقای سهام خرد عاملی برای جذابیت آنها خواهد بود و در آینده باید شاهد چرخش نقدینگی به این سمت باشیم. اما گروه دیگر معتقدند که سهام بزرگتر در مسیر صعودی باقی می مانند. این گروه معتقدند بورس تهران متعهد به اصلاحات اقتصادی در حوزه قیمتگذاری و بهویژه حذف رانت ارزی است که بیشترین تأثیر را بر سهام بزرگ خواهد داشت. رصد عملکرد بورس در روزهای اخیر نیز این سناریو را قویتر از فرضیه گروه اول نشان می دهد.
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در ماههای اخیر رشد سریعتری نسبت به شاخص معادل داشته است. به گونه ای که بخش عمده ای از کارایی بازار از دل صنایع بزرگ و شرکت های شاخص ساز بیرون آمده است. این موضوع اکنون به یکی از سوالات اصلی فعالان بازار تبدیل شده است: آیا دوره رشد سهام بزرگ به پایان می رسد و نوبت به سهام کوچکتر می رسد؟ یا آیا صنایع بزرگ همچنان می توانند ادامه دهند؟
ریشه پایداری رشد در ارزش است، نه اندازه شرکت
مهدی سوری کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر نگاه بنیادی به شرکت ها معتقد است رشد پایدار بازار تنها در چارچوب ارزش شرکت ها شکل می گیرد نه در نوسانات کوتاه مدت و هیجانی.
او می گوید: «رفتار سرمایه گذار معمولاً تحت تأثیر سوگیری های ذهنی است. مردم تمایل بیشتری به فروش سهامی دارند که بازدهی داشته اند زیرا می خواهند سود خود را تجمیع کنند. برعکس، آنها تمایل کمتری به خروج از سهام از دست دادن دارند، زیرا نمیخواهند زیان را واقعی نشان دهند. اینها رفتارهایی است که نوسانات کوتاه مدت ایجاد می کند، اما نباید بر اساس این نوسانات تصمیمات بلندمدت گرفت».
به گفته سوری، سرمایهگذاری موفق سهام زمانی حاصل میشود که تحلیلگر بتواند ارزش ذاتی شرکت را تشخیص دهد، نه اینکه صرفاً به افزایش یا کاهش قیمت اخیر نگاه کند:
خرید یک شرکت خوب با قیمت بد تصمیم بسیار بهتری نسبت به خرید یک شرکت بد با قیمت خوب است. زیرا اولی در نهایت به ارزش واقعی خود باز خواهد گشت، اما دومی نه.
وی با تاکید بر اینکه شناخت ماهیت صنعت نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، تاکید می کند: در صنایعی مانند فولاد و پتروشیمی، ساختار تولید و خطوط فرآیندی از عوامل اصلی تعیین کننده عملکرد هستند و تصمیمات مدیریتی در بلندمدت اثر خود را نشان می دهد. اما در صنایعی مانند داروسازی یا غذایی، تصمیمات مدیریتی و بازاریابی می تواند نتایج ملموس تری را در کوتاه مدت ایجاد کند. بنابراین، تحلیلگر باید بداند که در کدام صنعت با چه نوع پویایی مواجه است.
بیشتر بخوانید: انواع بازارهای مالی برای معاملات; از فارکس گرفته تا ارزهای دیجیتال
سوری درباره اهمیت متغیرهای کلان نیز می گوید: بورس ایران با نرخ دلار همبستگی قوی دارد و تقریبا هر 10 درصد رشد نرخ ارز می تواند سودآوری شرکت ها را 12 درصد افزایش دهد، اما این رشد زمانی مفید است که با هزینه های تحمیلی دولت و سیاست های دستوری جبران نشود. آنگاه ارزش شرکت ها نمایان خواهد شد.”
وی در مورد چشم انداز صنعت نیز می گوید: دو ماه پیش می گفتم که سهام باارزش بیشتری وجود دارد، اما همچنان شرکت های جذاب و غیرجذاب زیادی در همه صنایع وجود دارد. اما با توجه به روندهایی مانند حذف هاب اروپا از نرخ خوراک پتروشیمی ها، اخباری مبنی بر عرضه ارز فولادسازان در تالار دوم و زمزمه های کاهش فاصله دلار نیمه آزاد و آزاد، در حال حاضر صنایع بزرگتر همچنان از مزیت نسبی برخوردار هستند. البته این به معنای نادیده گرفتن سهام کوچک نیست، بلکه به این معناست که ببینیم هر سهم در کجا با ارزش ذاتی خود مقایسه می شود. اگرچه تغییرات در یک صنعت می تواند سایر شرکت ها را تحت تاثیر قرار دهد.
به نظر سوری، بازار به زودی از حالت دوگانه «کوچک یا بزرگ» خارج می شود و ارزش محور بودن به معیار اصلی تصمیم گیری تبدیل خواهد شد.
گزارش عملکرد شش ماهه بازار سهام
مهدی دلبری، کارشناس بازار سرمایه، تحلیل خود را بر اساس گزارش های شش ماهه و اخبار اخیر ارائه می کند.
وی می گوید: اگر فقط به گزارش عملکرد نگاه کنیم، صنایع کوچکتر عملکرد بهتری داشته اند. گروههایی مانند داروسازی، سیمان، شویندهها، مواد غذایی، نیروگاهی و کشاورزی گزارشهای قابل قبولی ارائه کردهاند، در حالی که صنایع بزرگتر مانند فلزات، مواد شیمیایی، فولاد و لاستیک در نیمه اول سال ضعیفتر بودند.
اما به گفته وی، سمت و سوی بازار را تنها با گزارش ها مشخص نمی کند: در طرف مقابل، موجی از اخبار مثبت در اطراف صنایع بزرگ وجود دارد. مجموعه ای از انتظارات مانند کاهش نرخ خوراک پتروشیمی ها، کاهش بهای آب و برق نیروگاه ها، اصلاح حقوق دولتی معادن و کاهش شکاف دلاری آزاد و توافقی، محرک هایی هستند که به نفع صنایع بزرگ کار می کنند. دلبری تأکید می کند که بازار معمولاً به جای اعداد گذشته “با اخبار آینده پیش می رود”. در روزهای اخیر شاخص کل دو برابر شاخص هم وزن رشد داشته است. این بدان معنی است که در حال حاضر بازار بر اساس اخبار حرکت می کند. اما اگر دولت به وعده های خود عمل نکند و این اخبار به نتیجه نرسد، بازار به مرحله رکود بازمی گردد و سرمایه گذاران منتظر گزارش های فصلی خواهند بود.
بازگشت وزن برابر شاخص ها
زهرا عرب، تحلیلگر بازار سرمایه، شاخص هم وزن در برابر شاخص کل را از منظر فنی بررسی کرده و معتقد است که نسبت این دو در محدوده حمایتی مهمی قرار دارد: «نسبت شاخص هم وزن به شاخص کل در محدوده 0.28 است که با ناحیه 50 تا 61.8 درصد همپوشانی دارد و معمولاً این محدوده نقطه عطف در نظر گرفته شده از نقطه عطف بوناچی است. تقویت مجدد قدرت سهام های کوچک در برابر سهام های بزرگ.
به گفته وی، چنین الگویی معمولاً زمانی رخ می دهد که نقدینگی واقعی وارد بازار می شود و رشد به طور گسترده تری در صنایع گسترش می یابد. اگر نسبت فعلی به سمت محدوده 0.34 حرکت کند، می توان گفت که مرحله جدیدی از چرخش نقدینگی به سمت شرکت های کوچکتر آغاز شده است.
بازار تغییر فاز داد
نتایج حاصل از دیدگاه ها نشان می دهد که بازار سرمایه در نقطه حساس و متعادلی قرار دارد. جایی بین انتظارات مثبت از صنایع بزرگ و نشانه های فنی تقویت تعادل. از یک سو سیاست های جدید دولت در حوزه انرژی، خوراک پتروشیمی و نرخ ارز می تواند به نفع شرکت های بزرگ باشد و ظرفیت تداوم رشد شاخص کل را حفظ کند. از سوی دیگر، گزارشهای مالی مطلوب در شرکتهای کوچکتر و رفتار نموداری شاخص هم وزن نشاندهنده تغییر تدریجی نقدینگی به سمت صنایع کوچکتر است.
این امکان وجود دارد که بازار در حال گذار از فاز تک محوری به فاز متعادل تر باشد. مرحله ای که رشد تنها به چند صنعت شاخص محدود نمی شود و نگاه سرمایه گذاران به کیفیت اساسی، ارزش واقعی و تنوع پرتفوی بازمی گردد. به گفته مهدی سوری، بازار در نهایت به «ارزش» باز میگردد، نه به اندازه شرکتها. و شاید همین تعادلی باشد که بتواند بورس تهران را از رشد هیجانی به سمت رشد پایدارتر هدایت کند.
منبع: روزنامه ایران
