به گزارش ایسنا، پروژه بزرگ “خط” که در ابتدا قرار بود شهری به طول 170 کیلومتر در دل بیابان های عربستان باشد، اکنون با تصمیم مقامات ریاض به طور قابل توجهی کاهش یافته و موقتا متوقف شده است.
این طرح بخشی از برنامه توسعه 2030 محمد بن سلمان بود که هدف آن کاهش وابستگی اقتصاد کشور به نفت با تمرکز بر فناوری های جدید و ایجاد چهره ای آینده نگر برای عربستان بود.
اما اکنون تایمز گزارش داده است که مقامات سعودی به این نتیجه رسیده اند که این پروژه خیلی سریع پیش رفته است. یکی از مقامات در مجمع سرمایه گذاری آینده در ریاض گفت: ما بیش از حد هزینه کردیم و اکنون با کسری بودجه مواجه هستیم و باید اولویت ها را دوباره تعریف کنیم.
خط، که بخشی از پروژه عظیم Neom در نزدیکی دریای سرخ است، در ابتدا قرار بود 9 میلیون نفر را در خود جای دهد. یعنی نزدیک به یک چهارم جمعیت عربستان. این شهر بدون جاده، اتومبیل و آلاینده طراحی شده بود و قرار بود 100٪ از انرژی های تجدیدپذیر استفاده کند، در حالی که 95٪ از زمین های اطراف برای طبیعت در نظر گرفته شده است.
این شهر قرار بود 500 متر ارتفاع، 200 متر عرض و 170 کیلومتر طول داشته باشد، اما اکنون به گفته تایمز، نسخه جدید این پروژه تنها چند مایل طول خواهد داشت و حدود 300 هزار نفر را در خود جای می دهد.
پروژه نئوم و بررسی مالی
پروژه LINE یکی از چندین پروژه بزرگ در چارچوب NEOM بود و شامل شهرهای صنعتی و توریستی در استان تبوک است که با انرژی های تجدید پذیر کار می کنند. اما عربستان سعودی به دلیل جابجایی اجباری هزاران ساکن محلی با انتقادهای بین المللی مواجه شده است.
یکی از مشاوران نزدیک به ولیعهد سعودی به تایمز گفت که این کشور در حال «تصحیح مسیر» است. زیرا با فشار مالی ناشی از کاهش قیمت نفت مواجه شده است. در سال 2016 که چشم انداز 2030 مطرح شد، قیمت نفت حدود 100 دلار در هر بشکه بود، اما از سال 2022 به آن سطح نرسیده است و نیمی از اقتصاد عربستان همچنان به نفت وابسته است.
وی افزود: این وضعیت ما را مجبور می کند با احتیاط بیشتری عمل کنیم.
منابع رویترز همچنین گزارش داده اند که عربستان سعودی اکنون تصمیم گرفته است سرمایه خود را از پروژه های غول پیکر به سرمایه گذاری در هوش مصنوعی و مراکز داده مبتنی بر انرژی های هیدروکربنی تغییر دهد. ریاسر الرومیان، رئیس صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان نیز اعلام کرده است که راهبرد جدید به زودی اعلام خواهد شد.
وضعیت سایر طرح های نئوم
خط اکنون ساخت و ساز کامل شهر متوقف شده است. عربستان سعودی پیش از این گفته بود که این پروژه تا سال 2045 تکمیل خواهد شد.
اکساگون؛ مجتمع صنعتی شناور هشت ضلعی در شمال دبی که هنوز ساخته نشده است اما فاز اول آن برای سال 2027 برنامه ریزی شده است.
تراوجنا؛ مقصد گردشگری کوهستانی در ارتفاع 2600 متری کوه جبل اللوز که قرار بود میزبان «بازی های زمستانی عربی 2029» باشد اما اکنون به سال 2032 موکول شده است.
سیندالا; جزیره تفریحی لوکس، که تنها بخش رسمی تکمیل شده نئوم است، در اکتبر 2024 افتتاح شد اما هنوز برای عموم بازگشایی نشده است.
پروژه های دیگر از جمله اوتامو، سرانا، آپیکان و لیرا هنوز در مرحله طراحی هستند و ساخت آنها شروع نشده است.
دیدگاه جدید: از پروژه های بزرگ تا واقع گرایی اقتصادی
عربستان سعودی این تغییر مسیر را در حالی اعلام می کند که درگیر چندین پروژه دیگر با ضرب الاجل های فشرده است، از جمله میزبانی جام جهانی فوتبال 2034 که نیاز به ساخت 11 ورزشگاه دارد. کارشناسان می گویند این چرخش نشانه گذار ریاض از رویاپردازی به عمل گرایی اقتصادی است. مرحله ای که واقعیت های مالی جای وعده های نمادین را می گیرند.
