بورس تهران در پیچ ابهامات سیاسی و اقتصادی

میهن تجارت- بورس تهران اولین افت بیش از دو درصدی خود را در آبان ماه تجربه کرد. این افت در حالی در جریان معاملات روز یکشنبه ثبت شد که دیروز شاهد افت 2.26 درصدی نماگر اصلی بورس تهران و برگشت آن به کانال 3 میلیون و 100 هزار واحدی بودیم. از سوی دیگر پس از عقب نشینی شاخص کل از سقف روزانه در معاملات روز شنبه، قابل پیش بینی بود که شاخص های بورسی در معاملات روز یکشنبه جهت گیری منفی داشته باشند. کاهش 2.26 درصدی دماسنج اصلی بورس بیشترین افت در آبان ماه و بیشترین کاهش روزانه این نماگر از 17 تیرماه به بعد محسوب می شود. در هشتم تیرماه این شاخص با افت 2.66 درصدی مواجه شد.

معاملات روز یکشنبه بورس تهران با موجی از عرضه و سلطه فروشندگان همراه شد؛ به گونه ای که شاخص کل با 2.26 درصد عقب نشینی سنگین ترین کاهش روزانه خود را از 17 تیرماه به ثبت رساند و در سطح 3 میلیون و 151 هزار واحد قرار گرفت. این کاهش چشمگیر به دلیل تداوم ضعف تقاضا و افزایش فشار فروش در معاملات روز شنبه رخ داد. جایی که شاخص اصلی بازار پس از ورود به کانال 3 میلیون و 200 هزار واحدی، نشانه هایی از اشباع بیش از حد و عدم اشتیاق خریداران را نشان داده بود.

در این شرایط، اصلاح اخیر قیمت را می توان واکنشی طبیعی به رشد شتابان هفته های گذشته و تلاش برای بازتعریف سطوح تعادلی جدید در بازار سهام دانست. به گفته تحلیلگران، کاهش هیجان خرید در نمادهای شاخص و افزایش تمایل به شناسایی سودهای کوتاه مدت از مهم ترین دلایل افت اخیر شاخص است. اما ثبات نسبی متغیرهای کلان و تداوم جریان های نقدی در صنایع کالامحور می تواند از تعمیق اصلاح در روزهای آینده جلوگیری کند.

در جریان معاملات دیروز، شاخص هم وزن نیز در راستای نماگر اصلی بازار حرکت کرد و با افت 1.6 درصدی در سطح 911 هزار واحد متوقف شد. در بازار فرابورس، شاخص کل این بازار با 1.23 درصد عقب نشینی در محدوده 27 هزار واحدی قرار گرفت.

پس از مدت ها ارزش معاملات خرد بار دیگر به زیر 10 هزار میلیارد تومان رسید و رقم 8 هزار و 18 میلیارد تومان را به ثبت رساند. موضوعی که حکایت از کاهش محسوس مشارکت معامله گران حقیقی در جریان معاملات دارد. همچنین برداشت 2 هزار و 485 میلیارد تومانی پول واقعی از بازار بیشترین میزان برداشت سرمایه از یازدهم تیرماه امسال است. آماری که نشان از افزایش احتیاط فعالان خرد و تقویت نگاه کوتاه مدت در معاملات روزانه دارد. کارشناسان بازار سرمایه معتقدند در مواقعی که سهام بزرگ و شاخص ساز رشد قابل توجهی را تجربه کرده و ارزش گذاری آنها به سطوح بالایی رسیده است، انتقال بخشی از نقدینگی به شرکت های کوچکتر و کمتر توسعه یافته منطقی به نظر می رسد.

بیشتر بخوانید: بازار سهام روز خونینی را آغاز کرد

این گروه از سهام که همچنان دارای ظرفیت های رشد هستند، می توانند نقش پررنگ تری در موج های بعدی صعود بازار داشته باشند. برعکس، زمانی که بازار درگیر عدم اطمینان، اصلاح یا رکود معاملاتی است، سرمایه‌گذاران می‌توانند با کاهش سطح ریسک و انتقال بخشی از دارایی‌ها به صندوق‌های اهرمی یا مختلط از نوسانات شدید بازار محافظت شوند. این صندوق ها با تکیه بر مدیریت حرفه ای و استفاده از ابزارهای مالی مختلف، سرمایه گذاران را قادر می سازند تا بازدهی متعادل همراه با کنترل ریسک را کسب کنند.

بورس تهران در پیچ و خم عدم قطعیت های سیاسی

بسیاری از کارشناسان معتقدند بورس تهران در سال های اخیر چشم انداز روشنی برای رشد مستمر نداشته و حتی رشد کوتاه مدت به دوره های یک تا دو ماهه محدود شده است. پس از هر موج صعودی کوتاه، اصلاح قیمت اتفاق افتاد و بازار نتوانست روند ثابتی را برای خود ایجاد کند. این وضعیت عمدتاً تحت تأثیر رشد ریسک‌های داخلی و ژئوپلیتیکی، بحران‌های سیاسی و اقتصادی و عدم اعتماد عمومی است.

در این خصوص علیرضا خانمحمدی کارشناس بازار سرمایه گفت: بررسی عملکرد شرکت ها نشان می دهد که بازار به سطح ارزش نسبی رسیده است. P/E بازار نسبت به سال های گذشته کمتر بوده و از نرخ بازدهی صندوق های با درآمد ثابت نیز کمتر ارزیابی می شود.

این بدان معناست که اگرچه بازار نه ارزان است و نه گران، اما سرمایه گذاران همچنان مایل به خرید دارایی در سطوح بالاتر هستند، زیرا بورس در کنار امکان تولید و سودآوری شرکت ها با ریسک مواجه است، در حالی که صندوق های با درآمد ثابت بازدهی مشخص و محدودی دارند.

به گفته وی، در هفته های اخیر تحلیل ها و اخبار مربوط به نرخ دلار بازار دوم و خوراک صنعتی، انتظارات بازار را تحت تاثیر قرار داده است. عدم تحقق سریع این موارد از جمله تاخیر در عرضه دلار صادراتی به بازار ثانویه و تغییرات محدود نرخ خوراک باعث شد تا رشد سودآوری برخی شرکت ها که پیش بینی می شد رشد 50 درصدی داشته باشد به تعویق بیفتد. این مشکل یکی از عوامل کاهش شتاب صعودی بازار در روزهای اخیر است.

این کارشناس با بیان اینکه علاوه بر مسائل اساسی، بحران آب و انرژی نیز یکی از مخاطرات جدی پیش روی صنایع تولیدی است، افزود: کمبود منابع آبی می تواند منجر به توقف یا کاهش تولید کارخانه ها شود. در عین حال نزدیک شدن به فصل سرما و بلاتکلیفی عرضه سوخت و گاز به صنایع، چشم انداز کوتاه مدت بازار را تحت تاثیر قرار داده است. از سوی دیگر در شرایط کنونی شایعات و تحلیل های مرتبط با ریسک های ژئوپلیتیکی و تقابل های نظامی نیز ذهن سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می دهد. اخبار متناقض داخلی و خارجی فعالان بازار را محتاط کرده و بخشی از دارایی های خود را به ابزارهای مطمئن منتقل می کنند.

بیشتر بخوانید: عکس/ اطلاعیه مهم بورس تهران برای سهامداران

با این حال، کارشناسان به سرمایه گذاران بازار سهام توصیه می کنند که دارای پرتفوی متنوع و استفاده از ابزارهای پوشش ریسک موجود باشند. استفاده از این ابزارها می تواند از سرمایه در برابر نوسانات شدید و شرایط غیرمنتظره محافظت کند و امکان مشارکت هوشمندانه در بازار را فراهم کند. نتایج اظهارات کارشناسان نشان می دهد که تداوم رشد بورس در گرو بهبود عوامل بنیادی، تحقق اخبار مثبت اقتصادی و کاهش ابهامات عمده است. سرمایه گذاران باید با تحلیل دقیق شرکت ها و توجه به متغیرهای اقتصادی بازار را رصد کنند تا بتوانند با شجاعت و برنامه ریزی دقیق در شرایط مناسب به فعالیت خود ادامه دهند.

محرک های رشد بازار سهام

شاخص کل بورس هم اکنون در محدوده 3 میلیون و 200 هزار واحد در نوسان است. از ابتدای اردیبهشت تاکنون، شاخص کل دو بار کانال 3.2 میلیونی را از دست داده است. سطحی که از نظر فنی و روانی بسیار مهم است. با این حال، تحلیلگران بر این باورند که وضعیت بازار سهام در حال حاضر رفتار نسبتا متعادلی را در پیش گرفته است.

در همین رابطه احمد اشتیاقی کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با «دنیای اقتصاد» گفت: به نظر می رسد معامله گران حرفه ای در حال حاضر انتظار رشد چشمگیری برای 30 شرکت بزرگ بازار ندارند و تداوم بورس تا حد زیادی منوط به تحقق اخبار سیاسی و بودجه ای است. به ویژه اینکه اصلاحات احتمالی در نرخ خوراک و گاز صنایع پتروشیمی و فولاد می تواند با بهبود حاشیه سود شرکت ها چشم انداز جدیدی را برای بورس ترسیم کند.

وی با بیان اینکه رشد اخیر شاخص ها که از سطح 3 میلیون واحد به 3 میلیون و 200 هزار واحد رسیده است، عمدتاً متاثر از اخبار مبنی بر انتقال احتمالی ارز حاصل از صادرات پتروشیمی و فولاد به بازار دوم مبادلاتی (ارز تجاری) بوده است، اظهار داشت: این تصمیم در صورت اجرایی شدن می تواند نرخ ارز این شرکت ها را از محدوده 70،000 تا 90 میلیون واحد افزایش دهد. شاخص کل به سطح 3400000 واحد رسید. با این حال، تا زمانی که این سیاست اجرا نشود، بازار در فاز محتاط باقی خواهد ماند.

به گفته این کارشناس کاهش ارزش معاملات از حدود 15 هزار میلیارد تومان به زیر 10 هزار میلیارد تومان نشانه ورود بورس به فاز اصلاح زمانی و قیمتی است. در صورت افت بیشتر حجم معاملات به زیر 10 هزار میلیارد تومان، احتمال اصلاح قیمت تا 10 درصد وجود دارد، البته تردیدی قوی در بازار وجود ندارد و کف حمایتی 3 میلیون و 100 هزار واحدی همچنان معتبر تلقی می شود.

احمد اشتیاقی با اشاره به وضعیت بازارهای موازی نیز گفت: به نظر می رسد صندوق های طلا در محدوده ثبات نرخ دلار قرار دارند.

106 تا 115 هزار تومان و احتمال ثبات قیمت اونس جهانی طلا جذابیت خود را از دست داده است. در نتیجه، برخی از منابع پارک شده در صندوق های با درآمد ثابت و طلا ممکن است به تدریج به سهام بازگردد.

این کارشناس بازار سرمایه در پایان گفت: به طور کلی می توان گفت که ادامه مسیر صعودی بورس به سه محرک اصلی گره خورده است. اجرای قطعی انتقال ارز صادراتی با نرخ 90 هزار تومان، اصلاح سیاست های بودجه ای مربوط به نرخ غذا و گاز و انتشار اخبار مثبت در حوزه سیاست خارجی کشور. تا زمان تحقق این عوامل احتمالا بورس تهران با رفتاری محتاطانه با معاملات محدود به مسیر خود ادامه خواهد داد.

منبع: دنیای اقتصاد