به گزارش اگزتان نیوز؛ مسعود بزیکیان در جلسه اخیر هیات دولت به خودروسازان اولتیماتوم داد. پس از این جلسه، رئیس جمهور کشورمان در توئیتی بر مهلت یک ساله خود به خودروسازان تاکید کرد و نوشت: در جلسه هیات دولت به خودروسازان هشدار دادم: اگر موتور خودروها در بازه زمانی معقول اصلاح نشود و مصرف سوخت به حد قابل قبولی نرسد، مجبور به استفاده از سیاست تخصیص هستیم. ارز و بررسی صدور پروانه تولید. در صورت نیاز، آخرین فناوری را خریداری کنید. دولت از این راه حمایت خواهد کرد.»
سعید مدنی مدیرعامل سابق سایپا در گفتگو با «اخبار اقتصادی» وی در پاسخ به اولتیماتوم مسعود مزیکیان به خودروسازان با انتقاد از دخالت های دولت در صنعت خودرو، اعلام کرد که سیاست های فعلی نه تنها مشکلات این صنعت را حل نکرده، بلکه بر چالش ها افزوده است.
پزشکان در اظهارات خود از خودروسازان خواستار ارتقای کیفیت و افزایش تولید شدند ماشیناقدامات جدی تری انجام دهد، اما مدنی معتقد است این نوع اولتیماتوم ها در شرایط فعلی کشور نه تنها کمکی به بهبود وضعیت نمی کند، بلکه باعث تضعیف بیشتر این صنعت می شود.
مشروح گفتگوی اختاز نیوز با سعید مدنی مدیرعامل سابق سایپا را در ادامه می خوانید؛
***
* آقای مدنی! آقای البدیشیان به خودروسازان اولتیماتوم داد که در بازه زمانی مشخص کیفیت خودروهای داخلی را افزایش دهند. سوال اینجاست که تا چه حد می توان چنین هشدارهایی را اجرا کرد؟
واقعیت این است که وقتی مسئولان اعم از آقای مدکیان یا سایر وزرا اولتیماتوم میدهند باید به عملکرد سالهای گذشته خود در صنعت خودرو نگاه کنند. زیرا هیئت مدیره شرکت ها نحوه فروش و قیمت گذاری توسط دولت انجام می شود و به طور کلی هر اقدامی که در این صنعت انجام می شود تحت کنترل و دیکته است.
حال اگر بعد از این همه دخالت و سیاست گذاری نتیجه مطلوبی حاصل نشد نباید خودروسازان را مقصر بدانند. در واقع، ما باید بپذیریم که وقتی مدیری را انتخاب میکنید، قیمتگذاری را تعیین میکنید و نحوه فروش را تعیین میکنید، نتیجه همان چیزی است که اکنون میبینیم. در نهایت، اگر یک خودروساز یا مدیر عملکرد ضعیفی داشته باشد، مسئولیت در درجه اول بر عهده کسانی است که این افراد را در راس امور قرار می دهند.
بخش دولتی با دستورالعمل رشد نمی کند، اما آنچه مسلم است در صورت ورود تجهیزات روز مونتاژ به کشور توسعه خواهد یافت.
قیمت ها باید توسط خودروسازان تعیین شود
*با توجه به مواردی که اشاره کردید برای بهبود صنعت خودرو چه اقداماتی باید انجام شود؟
اول از همه مسئولان باید دیدگاه خود را اصلاح کنند. یعنی باید بپذیرند که در انتخاب مدیران و تصمیمات کلیدی صنعت خودرو نقش مستقیم دارند. برای بهبود وضعیت، آنها باید نظارت شدید دولت را متوقف کنند و به خودروسازان اجازه دهند در چارچوب های خاص و بر اساس برنامه های خود فعالیت کنند.
آنها همچنین باید به خودروسازان اجازه دهند تا قیمت ها را تعیین کنند و فروش را بر اساس نیاز بازار مدیریت کنند. وقتی همه چیز را در دست بگیرید و هیچ آزادی عمل برای مدیران باقی نگذارید، نتیجه این می شود که به جای پیشرفت، با چالش ها و مشکلات بیشتری مواجه خواهیم شد.
با دیکته کردن تصمیمات نمی توان انتظار نتایج مطلوب داشت
* آیا درخواست متولیان این بخش برای خودکفایی کامل صنعت خودرو امکان پذیر است؟
در مورد صنعت خودرو نیز باید به این نکته اشاره کرد که این صنعت صنعتی نیست که بتوان آن را به راحتی 100 درصد بومی سازی کرد. این صنعت با بیش از 70 شاخه صنعتی دیگر مرتبط است و از جنبه های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تأثیرات بسیاری بر جامعه دارد و طبیعتاً متاثر از همه این عوامل است. فرهنگ مردم نسبت به خودروها بسیار خاص است.
در این صنعت علیرغم اهمیت آن، در مدیریت بنگاه های اقتصادی مانند خودروسازی ضعیف هستیم و به جای اینکه علمی و نظارتی عمل کنیم، غیرکارشناسی عمل می کنیم و به خودروسازان اولتیماتوم می دهیم. این نوع رویکرد هیچ نتیجه ای نخواهد داشت و در واقع منجر به مشکلات بیشتر می شود. وقتی سیاستگذاران همه چیز را دیکته می کنند و اختیار را از خودروسازان می گیرند، نباید انتظار نتیجه مطلوب داشت. در این شرایط مدیران خودرو باید اصلاحات خود را انجام دهند و به نوعی خود را با شرایط جدید وفق دهند.
* به نظر شما برای اصلاح وضعیت موجود چه باید کرد؟
برای اصلاح وضعیت، مقامات مسئول باید جلوی دخالت های بی مورد را گرفته و اجازه دهند خودروسازان با برنامه های خود عمل کنند. در گذشته به مسئولان مسئول می گفتیم که اگر روابط خود را با دنیا درست نکنید، هیچ کاری انجام نمی شود.
شرط ورود خودروساز ایرانی به بازارهای جهانی
خودروسازی یک صنعت جهانی است که باید در ارتباط با فناوری های روز و همچنین صادرات به فضای جهانی وارد شود. تا زمانی که روابط صحیح سیاسی با دنیا برقرار نشود، خودروسازان ایرانی حتی اگر خودروهای بسیار باکیفیتی تولید کنند، نمی توانند در بازارهای جهانی حضور داشته باشند.
به عبارت دیگر برای رشد صنعت خودرو باید فضای کسب و کار بر اساس روابط صحیح سیاسی با دنیا در کشور ایجاد شود. این به خودروسازان این امکان را می دهد که واقعاً وارد فضای رقابتی جهانی شده و محصول خود را در آنجا عرضه کنند. اما بدون روابط بین المللی و با وجود تحریمهه، هیچ چیز درست نمی شود. در حال حاضر تمام روابط ما با دنیا به صورت غیررسمی و با دور زدن تحریم ها انجام می شود که نه تنها هزینه های زیادی برای کشور به همراه دارد، بلکه مشکلات بیشتری را نیز به همراه دارد.
صادرات عامل رشد صنعت خودرو است
* آقای مدنی یکی از عواملی که می تواند به رشد صنعت خودرو کمک کند صادرات است. اما در حال حاضر شرایط به گونه ای است که اجرای آن به شدت محدود شده است. میشه در این مورد توضیح بدید؟
واقعیت این است که صنعت خودرو بدون صادرات نمی تواند رشد کند. برای اینکه صنعت خودروسازی ایران به بلوغ برسد باید در فضای رقابتی جهانی قرار گیرد. اگر بخواهیم تنها بر تولید با رویکرد داخلی تمرکز کنیم، این صنعت هرگز به رشد واقعی نخواهد رسید. حتی اگر سفارش دهیم که سوخت یا مواد اولیه با کمترین قیمت عرضه شود، در نهایت بدون آخرین فناوری و دانش فنی پیشرفته نمیتوان انتظار رشد و رقابت در سطح جهانی را داشت. در حال حاضر خودروسازان ما با مشکلات عدیده ای از جمله مسائل مالی دست و پنجه نرم می کنند که برخی از آنها حتی در پرداخت حقوق پرسنل خود دخیل هستند.
یکی از بزرگترین چالش های صنعت خودرو در حال حاضر تخصیص ارز است. در حال حاضر خودروسازان ارز دولتی با نرخ 28 هزار و 500 تومان دریافت نمی کنند. ارز واقعی که در بازار مبادله می شود در واقع با نرخ 70 تومان و حتی بیشتر معامله می شود. حتی این ارز به اندازه کافی به بخش خصوصی و شرکت های خودروسازی اختصاص داده نمی شود.
شرکت های مونتاژ کننده نیز برای تامین ارز مورد نیاز خود با مشکلات زیادی مواجه هستند. این کمبود ارز خودروسازان و مونتاژکاران را مجبور به استفاده از ارز آزاد کرده است که طبیعتا هزینه های تولید را به شدت افزایش می دهد.
بدون بخش خصوصی، تولید خودرو به یک میلیون دستگاه نمی رسد
* با توجه به شرایط فعلی چه چشم اندازی برای صنعت خودرو متصور هستید؟
چشم اندازی که برای خودروسازی ایران داشتیم این بود که امسال سه میلیون خودرو تولید شود. این منظره در سال های 1984 و 1985 طراحی شده و بارها مورد بازبینی و به روز رسانی قرار گرفته است. متاسفانه با شرایط فعلی تولید امسال به این تعداد نزدیک نخواهد بود. اگرچه یکی از خودروسازان وضعیت بهتری دارد، اما همچنان با دخالت دولت مواجه است و اجازه عملکرد بهینه را نمی دهد.
اگرچه این شرکت در وضعیت بسیار بهتری نسبت به سایر شرکت ها قرار دارد، اما اگر بخش خصوصی نبود، احتمالاً امسال تولید خودرو به یک میلیون هم نمی رسید.
بنابراین برای رسیدن به اهداف خود باید مسائل داخلی را حل کرده و روابط سیاسی خود را با دنیا بهبود بخشیم. تنها در این صورت است که می توانیم روی موتورهای جدید و طرح های به روز کار کنیم و صنعت خودرو را توسعه دهیم. بدون این اصلاحات هیچ چیز تغییر نخواهد کرد و روند بهبود صنعت خودرو به یک دور باطل تبدیل خواهد شد.
*آقای مدنی، به نظر شما مشکلات اقتصادی و ارزی فعلی خودروسازان ناشی از سیاست ها و تحریم های داخلی است یا …
واقعیت این است که شرایط فعلی بسیار پیچیده است. یکی از مشکلات بزرگ این است که برای مدت طولانی اجازه رد و بدل شدن ارز بدون انتقال ارز را نمی دادند. بسیاری از شرکت ها در خارج از کشور ارز داشتند و می توانستند از آن استفاده کنند اما متاسفانه در شرایط فعلی دیگر این امکان وجود ندارد. اوضاع اصلا خوب نیست. در دوران تحریم های قبلی که گشایش اعتبار نبود و بانک مرکزی حتی پول ما را هم قبول نمی کرد، مجبور بودیم با چمدان پول خارج کنیم و کالا وارد کنیم.
اما اوضاع در آن زمان بسیار بهتر از امروز بود. چرا چون در آن زمان عقلانیت حاکم بود، کنترل و نظارت شدیدی وجود داشت و کارخانه ها حتی در شرایط بحرانی هم به تولید ادامه می دادند. متأسفانه امروزه بیشتر وقت ما صرف صحبت و قول و قول می شود و اقدام جدی و موثری انجام نمی شود.
* با توجه به تحولات جهانی و پیشرفت های تکنولوژی، آیا خودروسازی ایران قادر به دستیابی به فناوری های روز است؟ آیا دولت می تواند در این مسیر حمایت کند؟
بله، اگر به فناوری های روز نیاز داریم، دولت می تواند با حمایت خود این فناوری ها را وارد کشور کند. اما واقعیت این است که در شرایط فعلی چنین اقداماتی به راحتی امکان پذیر نیست. وضعیت اقتصادی و سیاست های فعلی ما را از دسترسی آسان به فناوری های مدرن باز می دارد. در حالی که در گذشته میتوانستیم از منابع مختلفی برای واردات فناوریهای جدید استفاده کنیم، اما اکنون این دسترسی به شدت محدود شده است.
