آسمان خاکستری تهران و دیگر شهرهای بزرگ کشور بار دیگر نشانه بارز تکرار همان چرخه مدیریتی است که در اواخر دهه 90 اصلاح نشده باقی ماند. چرخی که صادرات خودروهای فرسوده را به واردات خودرو گره می زند و هر زمان که واردات متوقف یا محدود شود عملا روند اسقاط به بن بست رسیده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، تجربه سال های 1997 تا 1400 هنوز فراموش نشده است. دوره هایی که واردات متوقف شد، خودروهای فرسوده تقریبا به صفر رسید، خودروهای فرسوده در خیابان ها انباشته شدند، مصرف سوخت سر به فلک کشید و کیفیت هوا به بدترین حالت خود در سال های اخیر رسید.
حالا بعد از گذشت سه سال، دوباره همان مسیر در حال شکل گیری است، با این تفاوت که هشدارها واضح تر و هزینه ها سنگین تر است. تعلل دولت در سیاستهای وارداتی علیرغم ابلاغ مقررات و دستورالعملهای مشخص و حرکت قطرهای آن در 9 ماه گذشته، سیستم سقط جنین را ناکارآمد کرده و این بار همان الگوی گذشته تکرار خواهد شد. این بدان معناست که هر زمان واردات کاهش یابد، خروج محصولات فرسوده متوقف می شود و کیفیت هوا به طور مستقیم تحت تأثیر قرار می گیرد.
محمدصادق حاتمی، مدیر ستاد نوسازی ناوگان حمل و نقل سازمان گسترش و نوسازی صنایع گفت: علاوه بر دو مسیر تولید و واردات، برای تامین مالی نوسازی یک اصل قانونی نیز وجود دارد؛ ماده (12) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر که این ماده وزارت نفت را موظف می کند که منابع حاصل از خودروهای ساماندهی را از محل صرفه جویی در منابع خارج کند. توسعه ناوگان برقی هیبریدی و نوسازی.
وی ادامه داد: در قسمت مربوط به ستاد نوسازی اگر بتوانیم خودروی قدیمی را از رده خارج کنیم سالانه معادل سه هزار دلار یا سه هزار لیتر بنزین در مصرف انرژی صرفه جویی می کنیم. با فرض اسقاط 500 هزار خودرو بر اساس تکلیف برنامه هفتم توسعه، کل این صرفه جویی به نزدیک به یک و نیم میلیارد دلار یا یک و نیم میلیارد لیتر بنزین خواهد رسید.
وی افزود: این مبالغ قانونی تاکنون به این فرآیند اختصاص پیدا نکرده است، در صورتی که وزارت نفت این مبلغ را به فرآیند اسقاط اختصاص دهد و در آن سرمایه گذاری کند، مسیر نوسازی تسهیل می شود.
به طور کلی، تجربه جهانی نشان می دهد؛ واردات خودرو در اکثر کشورها وابسته به صادرات خودروهای فرسوده نیست و سیاست های اسقاط عمدتا با هدف حفاظت از محیط زیست داخلی، بهبود بازیافت و کاهش ضایعات صنعتی و کنترل آلاینده ها طراحی شده است. محدودیتها و الزامات سختگیرانه برای سن، آلایندگی و ایمنی خودروها ابزار اصلی مدیریت حضور خودروهای فرسوده در جهان است و این اقدامات به صادرات خودروهای فرسوده برای واردات تنها برای محدود کردن حضور آنها در شهرها بستگی ندارد.
