شاخص آلودگی هوای اصفهان در ساعت 8:45 امروز دوشنبه 10 دی 1404 عدد 167 را نشان می دهد که در 24 ساعت گذشته شاخص آلودگی هوای این کلانشهر عدد 165 بوده که هر دوی این شاخص ها برای عموم مردم ناسالم و در محدوده قرمز قرار دارند. اصفهان از ابتدای سال 1404 تاکنون تنها 2 روز هوای پاک داشته و 133 روز آن قابل قبول، 98 روز ناسالم برای گروه های حساس و 20 روز ناسالم برای عموم مردم بوده است.
در سالهای اخیر، کلان شهر اصفهان با مشکل پیچیدهای مواجه است که همزمان سلامت شهروندان و پایداری شهری را تهدید میکند: ترکیبی از آلودگی هوا، فرسودگی ناوگان حملونقل عمومی و شیوع بیماریهای فصلی. شرایط خاص آب و هوایی از جمله رکود هوا و وارونگی دما باعث تجمع آلاینده ها می شود و حتی محدودیت های اضطراری در تردد خودروها، تعطیلی برخی مدارس و دورکاری در ادارات قادر به کاهش چشمگیر شاخص های آلایندگی نیست. از سوی دیگر، افزایش روزافزون خودروهای فرسوده و نامناسب بودن ظرفیت حمل و نقل عمومی، فشار مضاعفی بر محیط زیست وارد کرده و ترافیک جاده ها را به عامل تشدیدکننده آلودگی تبدیل می کند.
به گزارش ایسنا، موج های فصلی آنفلوآنزا نیز بر این وضعیت افزوده و باعث شده تصمیمات اضطراری در حوزه آموزشی اتخاذ شود. تعطیلی مدارس، برنامهریزی برای کاهش تماسهای اجتماعی و اجرای پروتکلهای بهداشتی همگی برای حفظ سلامت دانشآموزان انجام میشود، در حالی که سطح هشدارهای هواشناسی نیز در تصمیمگیریها نقش دارد. این استان در تلاش است تا تعادلی بین محدود کردن تماس مردم با آلایندهها و مدیریت بیماریهای عفونی ایجاد کند، بدون اینکه تصمیمات لحظهای باعث تشدید مشکلات درازمدت شود.
راه حل پایدار برای بحران مستلزم نوسازی ناوگان حمل و نقل، کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی، توسعه انرژی پاک و سرمایه گذاری در صنایع پاک و کارآمد است. سیاستهای کوتاهمدت تنها میتواند از بدتر شدن وضعیت جلوگیری کند، اما بدون اجرای طولانیمدت و مستمر برنامهها، تأثیر واقعی بر کاهش آلودگی و بهبود سلامت جامعه محدود خواهد بود. این مجموعه چالشهای زیستمحیطی، حملونقل و بهداشت، مسیر پیش رو را پیچیده و پرهزینه کرده و نیازمند همکاری دولت، بخش خصوصی و مشارکت مردم است.
انباشته شدن سالها وظایف ناتمام ریشه بحران امروز است
داریوش گل علیزاده مدیرکل محیط زیست استان اصفهان وی در تشریح ریشه ها و پیامدهای آلودگی هوا در این استان به ایسنا می گوید: حل این موضوع مستلزم اجرای مستمر برنامه هایی است که سال ها پیش در قانون هوای پاک و سند کاهش آلودگی هوای استان تعیین شده بود. برنامه ای شامل حدود 110 وظیفه و 17 نهاد مسئول که اجرای بخش عمده ای از آن در دو دهه گذشته به تأخیر افتاده است.
وی با اشاره به مجموعه اقداماتی که در شرایط اضطراری آلودگی هوا انجام می شود، می افزاید: این تصمیمات با دو هدف دنبال می شود. اولاً کاهش مواجهه افراد با آلاینده ها و جلوگیری از اثرات مضر بر سلامت و ثانیاً جلوگیری از تشدید فعالیت های آلاینده. بخش قابل توجهی از ترافیک روزانه شهر مربوط به سرویس مدارس است و طبیعی است که کاهش تردد خودروها چه با دورکاری و چه با تعطیلی آموزشی به کاهش آلودگی هوا کمک می کند. اما در روزهایی که سکون کامل هوا و تجمع آلاینده ها وجود دارد، حتی این محدودیت ها نیز ممکن است باعث کاهش چشمگیر شاخص نشوند. اما اگر اعمال نشوند، وضعیت بسیار بدتر خواهد شد.
مدیرکل محیط زیست استان اصفهان از تقویت گشت های نظارتی روزانه و شبانه خبر می دهد و بیان می کند: بر اساس دستور دادستانی واحدهای آلاینده ای که باعث آلودگی شدید می شوند فورا متوقف می شود.
گل علیزاده به تعطیلی 44 واحد غیرمجاز و انشعاب گاز آنها اشاره می کند و می افزاید: محدودیت ها در مصرف گاز صنعتی نیز به دلیل عدم تعادل انرژی در زمستان ادامه دارد.
وی تاکید می کند: نیروگاه شهید منتظری نزدیک به شش هفته است که نفت کوره نمی سوزاند و تمامی واحدهای آن با گاز کار می کنند. بنابراین سوخت گازوئیل در آلودگی اخیر نقشی نداشت.
مدیرکل محیط زیست استان اصفهان با استناد به گزارش سازمان هواشناسی می گوید: از عصر امروز پیش بینی می شود ناپایداری جوی، بارش های پراکنده و کاهش وارونگی دما به تخلیه بخشی از آلودگی کمک کند.
گل علیزاده با بیان اینکه ریشه بحران کنونی «انباشته شدن وظایف محقق نشده دو تا سه دهه اخیر» است، ادامه می دهد: از سال 1385 و 1388 قوانین زیادی وجود داشت اما اجرا نشد و امروز با حجم زیادی از خودروهای فرسوده، مصرف ناکافی انرژی عمومی و مصرف انرژی بسیار بالا مواجه هستیم.
وی می افزاید: از حدود 30 میلیون خودروی شماره گذاری شده در کشور، بین 16 تا 17 میلیون دستگاه فرسوده هستند و در حالی که سال گذشته تنها حدود 350 هزار خودرو بازنشسته شده بودند، یک تا یک میلیون و 200 هزار خودرو نو شماره گذاری شده است.
تخلیه ناوگان؛ منبع اصلی آلودگی هوا در اصفهان
مدیرکل محیط زیست استان اصفهان با اشاره به فرسودگی ناوگان عمومی به ویژه خودروهای دیزلی بدون فیلتر دوده تاکید می کند: این خودروها سهم جدی در انتشار ذرات معلق دارند.
گل علیزاده راه حل کاهش آلودگی هوا را به صراحت تعریف می کند و می گوید: آلودگی هوا در دنیا قابل حل است اما نیازمند کاهش 94 درصدی وابستگی تولید انرژی به سوخت های فسیلی، توسعه انرژی های تجدیدپذیر، بهبود مصرف در وسایل گرمایشی و سرمایشی و توسعه حمل و نقل عمومی پاک به ویژه مترو و خودروهای برقی است.
وی با بیان اینکه به عنوان مثال اگر اصفهان حدود 910 اتوبوس داشته باشد و افزایش این تعداد بدون نوسازی ناوگان فعلی تاثیری در بهبود آلایندگی ندارد، تاکید می کند: توسعه ناوگان باید همزمان با خروج اتوبوس های فرسوده باشد. حدود 20 درصد جابجایی مسافر در شهر با موتورسیکلت انجام می شود و 90 درصد آن فرسوده است.
مدیرکل محیط زیست استان اصفهان تعطیلی مدارس و تعطیلات اضطراری را «راه حل» ندانست و آن را تصمیمی لحظه ای برای کاهش تماس مردم با آلودگی توصیف کرد و گفت: راه حل واقعی اجرای کامل و همیشگی قانون هوای پاک و پرهیز از تصمیماتی است که وضعیت را بدتر می کند، از جمله توسعه پروژه ها و ایجاد مجدد ناوگان های جدید آلاینده بدون ایجاد ناوگان جدید و یا اضافه شدن ناوگان جدید آلاینده.
تبدیل نیروگاه شهید منتظری به سیکل ترکیبی اولویت اصلی محیط زیست استان اصفهان
گل علیزاده تبدیل نیروگاه شهید منتظری به سیکل ترکیبی را یکی از اولویت های مهم خود اعلام کرد و می افزاید: این اقدام باعث افزایش راندمان نیروگاه از 29 درصد به 56 درصد، کاهش مصرف سوخت و آب و کنترل انتشار آلاینده هایی مانند اکسیدهای نیتروژن تا 90 درصد می شود. اقدامی که علاوه بر مزیت های زیست محیطی برای سرمایه گذاران نیز جذاب باشد.
وی در پایان با اشاره به سهم قابل توجه خودروها در آلودگی هوای اصفهان از جمله تردد روزانه حدود 1500 نفتکش حامل فرآورده های نفتی و هزاران کارگر صنعتی، تصریح می کند: در روزهای وارونگی دما، پایین بودن عمق لایه مرزی باعث می شود که شاخص آلودگی در وضعیت ناسالم قرار گیرد. تداوم این وضعیت آسیب های گسترده ای از سلامت به اقتصاد وارد می کند و نیازمند توجه فوری و اجرای جدی تکالیف قانونی است.
تعطیلی مدارس به دلیل آنفولانزا بود نه آلودگی هوا
منصور شه فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان وی با بیان اینکه تعطیلی مدارس در روزهای شنبه و یکشنبه هیچ ارتباطی با آلودگی هوا ندارد، تصریح می کند: دلیل این تصمیم افزایش موارد ابتلا به آنفلوآنزا در مدارس بوده است.
وی می افزاید: هواشناسی برای فردا اخطار سطح زرد داده است در حالی که پیش از این اخطار نارنجی داشتیم و بر این اساس اقدامات لازم انجام شد. اکنون اعلان سطح زرد جایگزین شده و طبیعتاً بر اساس این سطح هشدار تصمیم گیری می شود.
مدیر کل مدیریت بحران استان اصفهان با اشاره به پروتکل ابلاغی مرکز بهداشت به آموزش و پرورش ادامه می دهد: بر اساس این پروتکل در صورت افزایش تعداد مبتلایان به آنفلوآنزا در مدرسه ای، مدیر مدرسه می تواند تصمیم لازم را برای تعطیلی یا مدیریت وضعیت اتخاذ کند. این روند هم اکنون در مدارس استان در حال اجراست و تصمیم اخیر نیز حاصل همین سیاست بوده است.
این فروشنده شیشه درباره وضعیت آب و هوای استان نیز می گوید: هواشناسی اعلام کرد عصر امروز شاهد عبور امواج ناپایدار خواهیم بود و به تدریج شرایط جوی بهبود می یابد. بر این اساس انتظار می رود غلظت آلاینده ها کاهش یابد.
وی تاکید می کند: تمامی تصمیمات اخیر بر اساس اخطار زرد رنگ هواشناسی و بر اساس دستورالعمل کارگروه است و دلیل تعطیلی امروز مدارس “پروتکل ابلاغی مرکز بهداشت و شیوع آنفلوآنزا” بوده است نه آلودگی هوا.
با وجود تصمیمات فوری و محدودیت های اضطراری، به نظر می رسد بدون اصلاح ساختاری در حمل و نقل، انرژی و مدیریت شهری، شهروندان اصفهانی همچنان در معرض تهدیدات جدی بهداشتی و زیست محیطی قرار خواهند داشت و تنها اجرای مستمر برنامه های بلندمدت می تواند چشم اندازی قابل اعتماد برای کاهش آلودگی و افزایش ایمنی شهری ایجاد کند.
