به گزارش اختزنیوز، تغییرات قانونی اخیر به ویژه در ورود خودروهای موقت، مدت زمان مجاز استفاده از این خودروها را افزایش داده و شرایط جدیدی را برای واردات و تمدید مجوز آنها فراهم کرده است.
پیش از این، اجرای دقیق و محدودیت های زمانی برای استفاده از خودرو زمان گذشته وجود داشت که اکنون با ساده سازی قوانین، این روند بسیار ساده تر شده است. این تغییرات نه تنها روند واردات این خودروها را به شدت تحت تاثیر قرار داده، بلکه شیوه تبلیغات و خرید و فروش این خودروها را نیز تغییر داده است.
این تغییرات با افزایش مدت تردد خودروها و امکان اخذ مجوزهای بلندمدت برای سرمایه گذاران، زمینه ساز رونق بیشتر بازار موقت خودرو شده است. اکنون با توجه به این شرایط جدید، خریداران و سرمایه گذاران بیشتری وارد این بازار شده اند.
گفتگوی «اختصادنیوز» با مسیح فرزانه، کارشناس و تحلیلگر صنعت خودرو شما در این مورد خواندید؛
***
* آقا فرزانه! برخی اخبار حاکی از گسترش تبلیغات مربوط به خودروهای موقت با شرایط متفاوت و خاص است. این موضوع سوالاتی را مطرح می کند که تغییرات قانونی در واردات این خودروها چه تاثیری بر فروش این خودروها در سال گذشته داشته است؟
عملاً می توان گفت از یک سال قبل با تغییرات قانونی قابل توجهی مواجه بوده ایم. پیش از این، طبق قوانین، مالک خودرو تنها به مدت سه ماه مجاز به استفاده از خودروهای اشتراک زمانی بود. این مهلت به صراحت و صراحت توسط قانونگذار تعیین شده است.
اما با تغییرات اخیر این مدت افزایش یافته و شرایط جدیدی برای استفاده از خودروهای اشتراک زمانی در نظر گرفته شده است. این تغییرات نه تنها به تسهیل روند استفاده از این خودروها کمک کرده است، بلکه تاثیراتی نیز در بازار داشته است واردات خودرو و همچنین تقاضای مصرف کننده را ایجاد کرد.
* چه تغییراتی در قانون جدید ایجاد شده است؟
با بررسی دقیق می توان گفت در قانون جدید علاوه بر افزایش مدت زمان استفاده از خودروهای موقت، برخی شرایط دیگر نیز دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. از جمله این تغییرات می توان به تسهیل فرآیند واردات، کاهش برخی محدودیت ها برای واردکنندگان و تغییر در ثبت و صدور پلاک موقت اشاره کرد.
این تغییرات عموما با هدف تسهیل فرآیندها و جذب سرمایه گذاران بیشتر در صنعت خودروسازی کشور اتخاذ می شود. علاوه بر این، طبق همین قوانین، مالک خودرو باید شخصا پشت فرمان خودرو می نشست. به عبارت دیگر امکان واگذاری این خودروها به دیگران برای استفاده عمومی وجود نداشت. اما در واقع با وجود این محدودیتها، برخی شرکتها خودروهای ترانزیتی را وارد کشور میکردند و در اختیار افراد دیگری قرار میدادند، در حالی که این کار طبق قانون غیرقانونی بود.
افزایش ورود خودروهای موقت به کشور
*آیا این تغییرات باعث افزایش ورود خودروهای گذر موقت به کشور شده است؟
با تغییراتی که در یک سال اخیر در فضای بازار به ویژه در راستای افزایش درآمد دولت اعمال شده است، شاهد افزایش چشمگیر خودروهای گذر موقت در بازار بوده ایم. به نظر می رسد این موضوع از بعد اقتصادی و درآمدزایی برای دولت بسیار مهم بوده است.
بنابراین در حال حاضر تعداد خودروهای ترانزیت موقت در بازار بسیار افزایش یافته است و این نشان دهنده تغییرات جدید در سیاست ها و نیازهای اقتصادی کشور است که در نهایت منجر به گسترش این بازار شد.
* یکی از تغییراتی که بسیاری از شبکه های مجازی بر آن تاکید دارند، بحث زمان مجاز برای تردد خودروهای تردد موقت است. در حال حاضر چه تغییراتی در زمان مجاز تردد این خودروها ایجاد شده است؟
در تغییرات اخیر، مدت زمان صدور مجوز تردد موقت وسایل نقلیه از سه ماه به پنج ماه افزایش یافته است. یعنی نیاز به تمدید گواهینامه رانندگی این خودروها هر پنج ماه یکبار وجود دارد. در پنج ماه دوم، مالک خودرو معمولا با این سوال مواجه می شود که آیا قصد ادامه استفاده از خودرو را دارد یا تصمیم به فروش آن دارد؟
فروش این خودروها در بسیاری از موارد به دو صورت انجام می شود: اگر مشتری داخلی باشد، فعالان این حوزه یا نمایشگاه ها معمولا خودرو را به قیمت ریال می فروشند. اما در صورتی که مشتری داخلی نباشد، خودرو به قیمت دلار خریداری شده و پس از کسر حدود 15 درصد از قیمت دلار، به خریدار جدید منتقل و به کشور مبدا بازگردانده می شود.
*آیا روند پرداخت درست است؟
فرآیند پرداخت برای خرید خودروهای اشتراک زمانی دو شکل متفاوت دارد. می توانید به یک شرکت واردکننده مراجعه کنید و به دلار پرداخت کنید یا به یکی از نمایشگاه های خودرو در کشور مراجعه کنید و خودرو را به ریال خریداری کنید. البته عرف رایج در این زمینه این است که قیمت خودرو باید ریالی تعیین شود اما چون خودرو از مبدا وارد می شود در واقع قیمت آن به دلار محاسبه می شود. این موضوعی است که قانونگذار به صراحت آن را تعریف کرده است.
به عبارت دیگر، اگرچه برای خریداران داخلی معمولاً قیمت ها به ریال محاسبه می شود، اما اصولاً و از نظر واردکنندگان، ارزش خودرو به دلار است و به خصوص زمانی که خودرو وارد کشور می شود، باید به این موضوع توجه شود. در این صورت معمولا قیمت ها به تومان و مشابه خرید خودروهای معمولی با پلاک ملی است و مالک خودرو می تواند بدون مشکل از آن استفاده کند.
*خودروهای موقت در چه بازه زمانی باید برای نوسازی درخواست شوند؟
خودروهای موقت برای تمدید گواهینامه عملاً هر 5 ماه یکبار باید وارد و خارج شوند. هزینه برآورد شده برای این اکستنشن ها معمولا بین 3 تا 4 هزار دلار برای هر اکستنشن است. البته این هزینه ها بسته به شرایط و منطقه ممکن است متفاوت باشد.
البته گاهی برخی شرکت ها این امکان را می دهند که این نوسازی بدون ورود و خروج خودرو صورت گیرد. برای تمدید پلاک علاوه بر صورتجلسه ثبت پلاک، بیمه شخص ثالث، نامه گمرکی و … باید خلافی خودرو نیز پرداخت شود.
* مجوز سرمایه گذاری خارجی چیست و شامل چه مواردی می شود؟
علاوه بر تغییرات در ضوابط خودروهای گذر موقت، مصوبه مهم دیگری نیز در این زمینه به تصویب رسید. بر اساس این مصوبه، افرادی که حداقل 300 هزار دلار در ایران سرمایه گذاری کرده باشند (اعم از ایرانی، خارجی و یا ایرانی مقیم خارج از کشور) با ثبت نام در روال و روال رسمی گمرکی و قانونی خودرو، مجوز استفاده از خودروهای موقت تا 5 سال را بدون محدودیت سایز موتور یا برند خودرو و با عمر کمتر از 5 سال و داشتن استاندارد آلایندگی یورو 4 دریافت خواهند کرد.
البته محدودیت هایی نیز وجود دارد. به عنوان مثال نمی توانند خودروی آمریکایی وارد کنند اما این دسته از سرمایه گذاران می توانند تا 5 سال بدون نیاز به نوسازی و بدون محدودیت هایی که معمولا برای خودروهای دیگر وجود دارد که به آن مجوز ویژه می گویند از خودروهای موقت استفاده کنند.
اما در مورد مجوزهای 10 ساله ای که در شبکه های مجازی تبلیغ می شود، باید توجه داشت که این خودروها فقط در مناطق آزاد و خاص مانند کیش، قشم، اروند، انزلی و ماکو قابل استفاده هستند.
مجوز ویژه برای تفریح
*آیا مسائل دیگری در مورد مجوزهای ویژه وجود دارد؟
در کشور ما در زمینه خودروهای موقت معمولا گفته می شود که مجوز این خودروها برای سرمایه گذاری های خاص صادر می شود. البته همانطور که در بسیاری از حوزه های دیگر شاهد بودیم، مثلا در زمینه واردات خودرو برای جانبازان، بسیاری از افراد از نظر مالی توانایی واردات خودرو را نداشتند و به همین دلیل مجوز خود را به دیگران دادند. این روند همچنان ادامه دارد و کاملا قانونی است. به صورت شفاف و واضح در دفاتر اسناد رسمی با حضور جانبازان، شهود و خریدار و امضای وکالت نامه، اعلامیه و صلح، انتقال سفته و ارائه ژتون به خریدار انجام می شود.
در زمینه خودروهای موقت به خصوص برای گواهینامه های بلند مدت 5 ساله و بیشتر نیز همین اتفاق می افتد و عموما برخی از این مجوزها در بازار آزاد به فروش می رسند اما تعداد آنها بسیار محدود است.
در این صورت مجوز سرمایه گذاری و روند اعطای این مجوزها کاملا قانونی و شفاف بوده و در دفاتر رسمی ثبت می شود. با این حال، بسیاری از افراد به جای استفاده از این مجوزها، آنها را به دیگران می فروشند. این امر در بازار وسایل نقلیه تفریحی بسیار دیده می شود، زیرا سه تا چهار مجوز صادر می شود و یکی از راه های کسب درآمد برای برخی سرمایه گذاران است.
*با توجه به مواردی که گفتید، در صورت داشتن شرایط متقاضی، می تواند به راحتی از وسایل نقلیه گذر موقت برای مدت قابل توجهی استفاده کند؟
دقیقاً با این شرایط به راحتی می توانید از خودروهای اشتراک زمانی 5 ساله یا حتی بیشتر به صورت قانونی استفاده کنید. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که قیمت مجوزهای سرمایه گذاری در خودروهای 5 ساله اشتراک زمانی با مجوزهای صادر شده برای استفاده پنج ماهه کاملا متفاوت است. هزینه گواهینامه های بلند مدت 5 ساله یا بیشتر تقریباً با هزینه خرید خودروی پلاک ملی چند میلیارد تومانی برابری می کند. در واقع این نوع مجوزها عملاً همان پلاک ملی هستند با این تفاوت که تحت عنوان «گذر موقت» ثبت می شوند.
حال اگر قصد ورود به کشور و گرفتن خودروی موقت را دارید باید بگوییم که هزینه نوسازی خودرو معمولا بین 3000 تا 4000 دلار است. این هزینه عمدتاً برای تمدید مجوز تردد موقت وسایل نقلیه برای پنج ماه دوم پس از ورود به کشور است. البته باید در نظر داشته باشید که این هزینه ها ثابت نبوده و بسته به شرایط و روند کاری شرکت ها ممکن است متفاوت باشد. به عبارت دیگر این رقم تقریبی است و ممکن است نوساناتی در آن وجود داشته باشد.
*با توجه به هزینه هایی که برای ورود خودروهای گذر موقت باید پرداخت شود، آیا می توان گفت که افراد خاصی از این خودروها استقبال می کنند؟
یکی از دلایل استقبال برخی از افراد ثروتمند از این خودروها دو موضوع اصلی است. زیرا قرار نیست این خودرو به صورت دائم در کشور بماند و قانونا باید دوباره از کشور خارج شود. البته قیمتی معادل 3 برابر ارزش خودرو به عنوان ودیعه در گمرک دریافت می شود که در هنگام خروج به مالک پرداخت می شود. مبلغی نیز به عنوان چک تضمینی در کشور مبدای که خودرو از آن خارج می شود باقی می ماند که پس از بازگرداندن مجددا عودت داده می شود.
دوم اینکه مردم دو راه برای خرید این خودروها دارند، یا از شرکت ها می گذرند یا شخصاً آنها را می خرند. انتخاب ها هم به این صورت است که افرادی که برای یک دوره 5 ماهه یعنی کوتاه مدت سراغ خودروهای موقت می روند گاهی مدل های ارزان تری را انتخاب می کنند یا به سراغ خودروهای سوپر اسپرت مانند لامبورگینی و فراری و … می روند که عموما حتی صفر کیلومتر هم ندارند.
اما دسته دوم که در مناطق آزاد مدل 5 ساله یا 10 ساله را انتخاب می کنند برای داشتن خودروی جدید و سالم به سراغ خودروهای بسیار به روز 2024 و 20250 و لوکس می روند که در دراز مدت از نظر افت قیمت مقرون به صرفه تر خواهند بود.
*میشه مثال بزنید تا واضح تر بشه؟
بله، اگر امروز بخواهید مرسدس بنز CLS 500 مدل 2013 با پلاک ملی را در کشور بخرید – به شرط سالم بودن خودرو – باید حدود 16 تا 17 میلیارد تومان هزینه کنید. زیرا این مدل آخرین سری CLS است که پلاک ملی آن در داخل کشور موجود است.
اما اگر همین خودرو به صورت ترانزیت موقت وارد شود، قیمت آن حدود 3.5 تا 4 میلیارد تومان خواهد بود. تفاوت قابل توجهی که باعث می شود بسیاری از افراد به جای خرید خودروهای ملی شده به سراغ خودروهای موقت به خصوص خودروهای بلند مدت (5 ساله) بروند.
در مورد خودروهای گرانتر، امروز برای خرید لندکروز 2013 با پلاک ملی باید حدود 18 میلیارد تومان هزینه کرد، اما با پرداخت تقریباً نیمی از این پول، می توان مدل 2025 را وارد کرد.
