در روزهای اخیر بازار خودرو با افزایش نرخ ارز وارد مرحله جدیدی از نوسانات و بی ثباتی شده است. این نوسانات نه تنها بر قیمت خودروهای داخلی تاثیر گذاشته، بلکه جهش بی سابقه ای در بخش مونتاژ و واردات ایجاد کرده است. جهشی که فعالان بازار از آن به عنوان «آشفتگی قیمت» یاد می کنند. در این شرایط خرید و فروش خودرو تقریبا متوقف شده و قیمت ها عمدتا بدون پشتوانه تجاری و سلیقه ای اعلام می شود.
در بین خودروهای تولید داخل، ارزان ترین مدل بازار یعنی کوییک هم اکنون به 730 میلیون تومان رسیده است. رقمی که نسبت به ابتدای پاییز رشد چشمگیری را نشان می دهد.
دنا پلاس اتوماتیک با افزایش جدید خود اکنون یک میلیارد و 530 میلیون تومان قیمت دارد و پژو 207 اتوماتیک با قیمت یک میلیارد و 430 میلیون تومان در بازار موجود است.
به گفته کارشناسان، این سطح قیمت برای خودروهای اقتصادی نشان می دهد که بازار بیش از آنکه بر اساس ارزیابی واقعی از ارزش خودرو باشد، تحت تاثیر نرخ ارز و جو روانی بازار بوده است.
در بخش وارداتی، شدت نوسانات بیشتر بوده است. فولکس واگن ID4 که تنها دو ماه پیش 3.4 میلیارد تومان قیمت داشت، اکنون 4.4 میلیارد تومان قیمت دارد. افزایشی معادل یک میلیارد تومان در مدت زمان کوتاه. نیسان ترا از 4.8 میلیارد تومان در دو ماه به 6.1 میلیارد تومان رسیده و بیش از 1.3 میلیارد تومان رشد را به ثبت رسانده است.
به گفته فعالان بازار، خودروهای وارداتی به طور مستقیم تحت تاثیر نرخ ارز هستند و هر موج جدیدی در بازار ارز با فاصله کمی وارد قیمت این خودروها می شود. از سوی دیگر محدودیت عرضه و کاهش سفارشات نیز به تشدید نوسان دامن زده است.
فعالان صنعت خودرو تاکید می کنند که با وجود افزایش قیمت در سطح کشور، تقریبا هیچ معامله واقعی در بازار انجام نمی شود. قیمت ها بیشتر “نمایش” هستند تا واقعی. یعنی فروشندگان نرخ های جدید را اعلام می کنند، اما خریدار وجود ندارد و هیچ فروشنده ای حاضر به معامله قطعی نیست. این وضعیت بازار را به حالت منجمد رسانده است.
یکی از فروشندگان بازار خودرو در گفت وگو با تسنیم، با بیان اینکه قیمت ها هر ساعت تغییر می کند، خرید و فروش نمی شود، گفت: همه منتظرند تا ببینند بازار ارز به چه سمتی می رود.
کارشناسان معتقدند سه عامل اصلی در شکل گیری این نوسانات دخیل هستند:
1) افزایش نرخ ارز و بی ثباتی آن
نرخ ارز که بخش مهمی از هزینه های ساخت و واردات خودرو را تعیین می کند، در هفته های اخیر به سرعت رشد کرده است. این افزایش به سرعت در بازار خودرو منعکس می شود.
2) ناکافی بودن عرضه و تقاضا
در بخش داخلی، تولید با محدودیت و در بخش وارداتی، ورود خودرو به کشور کند و محدود است. این کمبود عرضه، قدرت بازار را به دلالان غیررسمی و قیمت گذاران بخشیده است.
3) انتظار تورم در بازار
با تصور افزایش بیشتر قیمت، خریداران ترجیح می دهند منتظر بمانند و فروشندگان خودروهای خود را به دلیل ترس از دست دادن عرضه نمی کنند. نتیجه یک رکود عمیق با افزایش قیمت ها است.
میانگین افزایش قیمت؛ از 5 تا 10 درصد
بررسی ها نشان می دهد میانگین افزایش قیمت خودرو در هفته های اخیر بین 5 تا 10 درصد بوده است. اما در برخی خودروهای وارداتی این جهش بسیار بیشتر است و گاهی رشد یک میلیاردی در دو ماه مشاهده می شود. موضوعی که از پیچیدگی و فشار مضاعف بر بازار خبر می دهد.
در حال حاضر پیش بینی آینده بازار خودرو بیش از هر زمان دیگری به وضعیت بازار ارز بستگی دارد. بازار خودرو هم اکنون در دوراهی «توازن» و «التهاب بیشتر» قرار دارد و تعیین جهت آن کاملاً به سیاست های ارزی و شرایط اقتصادی ماه های آینده بستگی دارد.
