ورزش در هوای آلوده، نفس هایی که سالم نیستند

به گزارش میهن تجارت، این روزها که کم تحرکی، استرس های مزمن و تغذیه نامناسب بخشی از زندگی روزمره مردم شده است، ورزش بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است. فعالیت بدنی یکی از موثرترین راه ها برای حفظ سلامت قلب، ریه ها، ماهیچه ها و استخوان ها است و نقش اساسی در پیشگیری از بیماری های مزمن مانند دیابت، فشار خون و چاقی دارد.

همچنین ورزش باعث بهبود وضعیت روانی، کاهش اضطراب، تنظیم خواب و افزایش حس نشاط و انرژی از طریق ترشح اندورفین می شود. به همین دلیل، سازمان های جهانی بهداشت توصیه می کنند که ورزش منظم به عنوان بخشی ثابت از سبک زندگی افراد گنجانده شود. برای بسیاری از مردم، ساده‌ترین شکل پیروی از این توصیه، ورزش در فضای باز و خیابانی است. زیرا بدون تجهیزات خاص هزینه اضافی و محدودیت فضا امکان فعالیت را فراهم می کند.

برای بسیاری از افراد، ورزش در فضای باز جذاب ترین و آسان ترین شکل فعالیت بدنی است. هوای آزاد، تماس با نور خورشید، فضای وسیع و آزادی عمل بیشتر، ورزش در فضای باز را به تجربه ای لذت بخش و در دسترس تبدیل می کند. دویدن در پارک ها، پیاده روی در خیابان ها، ورزش های دسته جمعی در محله ها و دوچرخه سواری در مسیرهای شهری از جمله فعالیت هایی است که بدون نیاز به تجهیزات پیچیده و هزینه های اضافی انجام می شود و به همین دلیل است که بخش بزرگی از جامعه به آنها وابسته است.

اما همانطور که نیاز ما به حرکت و ورزش بیشتر شده، کیفیت هوا در برخی شهرها نامطلوب شده است. ورزش در هوای آلوده به دلیل افزایش حجم تنفس و نفوذ عمیق ذرات مضر، اثرات آلودگی هوا را چند برابر می کند. در حین فعالیت بدنی، فرد دو تا سه برابر بیشتر از زمانی که در حال استراحت است هوا را به داخل ریه های خود می کشد و ناخواسته حجم بیشتری از آلاینده ها مانند ذرات ریز معلق، گازهای سمی و ترکیبات آلی را وارد بدن می کند. این موضوع به ویژه در ورزش های خیابانی شدیدتر و خطرناک تر است.

ورزش در هوای آلوده چالش های گسترده ای ایجاد می کند. از یک طرف می تواند منجر به مشکلات تنفسی، التهاب راه های هوایی، خستگی زودرس و کاهش عملکرد ورزشی شود و از طرف دیگر ورزشکاران را با محدودیت های زمانی و مکانی مواجه می کند. زیرا باید آموزش های خود را بر اساس تغییرات شاخص کیفیت هوا تنظیم کنند که همیشه برای افراد شاغل و پرمشغله امکان پذیر نیست.

از طرفی آلودگی هوا نه تنها به سلامت بدن آسیب وارد می کند، بلکه تجربه عاطفی و ذهنی ورزش را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. احساس بوی نامطبوع، سنگینی هوا، سوزش چشم یا گلو و تنگی نفس می تواند لذت ورزش را کاهش دهد و فرد را از ادامه ورزش باز دارد. این موضوع در دراز مدت ممکن است منجر به کاهش سطح فعالیت بدنی در جامعه و افزایش بیماری های ناشی از کم تحرکی شود.

واقعیت این است که ورزش در هوای آلوده، برخلاف ظاهر ساده اش، یک چالش جدی برای سلامتی است. هنگام فعالیت بدنی، سرعت و حجم تنفس افزایش می یابد و ریه ها چندین برابر بیشتر از زمان استراحت هوا جذب می کنند. این موضوع زمانی خطرناک می شود که هوای تنفسی پر از ذرات ریز معلق، گازهای سمی مانند دی اکسید نیتروژن و آلاینده های شیمیایی باشد.

در چنین شرایطی ورزشکار بیشتر نگران است، زیرا آلاینده ها با سرعت بیشتر و نفوذ عمیق تری وارد ریه ها و حتی جریان خون می شوند. این موضوع می تواند باعث التهاب راه های هوایی، کاهش عملکرد ریه، اختلال در اکسیژن رسانی به عضلات و کاهش عملکرد ورزشی شود. برای افرادی که مشکلات قلبی ریوی دارند، این خطر چند برابر است. با وجود این چالش ها، نیاز به ورزش همچنان پابرجاست و نمی توان آن را نادیده گرفت. بنابراین شناخت اثرات آلودگی هوا بر فعالیت بدنی و شناخت راهکارهای کاهش خطر از اهمیت ویژه ای برخوردار می شود.

افزایش خطرات تنفسی و قلبی در حین ورزش در هوای آلوده

مهدی نصیری، مدرس دانشگاهوی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا در خصوص تاثیر آلودگی هوا بر عملکرد ورزشی اظهار کرد: با توجه به اینکه فعالیت ورزشی باعث می شود حجم تنفس چند برابر شود و ذرات آلاینده بیشتری وارد ریه ها شود، زمانی که فرد در خارج از منزل در هوای آلوده به فعالیت های ورزشی بپردازد می تواند برای سلامتی مضر باشد. این ذرات باعث التهاب راه هوایی و اختلال در اکسیژن رسانی می شوند. بنابراین، خطر برای قلب، ریه ها و حتی سیستم ایمنی افزایش می یابد.

وی افزود: مهمترین خطرات ورزش در هوای آلوده برای گروه سنی کودکان، نوجوانان و سالمندان است. ناگفته نماند که افراد مبتلا به آسم، آلرژی، فشار خون و مشکلات قلبی نیز باید در چنین شرایطی مراقب سلامتی خود باشند.

اثرات مضر آلودگی هوا بر فعالیت های هوازی در فضای باز

این مدرس دانشگاه تصریح کرد: انجام کلیه فعالیت های هوازی در هوای آلوده مضر است زیرا هوای آلوده مهم ترین عامل محدود کننده فعالیت های ورزشی در محیط باز است. با افزایش ذرات معلق، اکسیژن رسانی کاهش می یابد و سیستم تنفسی تحت فشار قرار می گیرد. این امر به ویژه برای افرادی که ورزش های خیابانی یا فعالیت های هوازی مانند پیاده روی، دویدن و دوچرخه سواری در پارک ها، پیاده روها یا محله ها انجام می دهند، خطرناک است.

وی خاطرنشان کرد: استفاده از ماسک فیلتر در فعالیت های سبک مفید است. بهتر است افراد زمان ورزش را به صبح زود منتقل کنند، شدت فعالیت را کاهش دهند، مسیرهای دور از خیابان و بزرگراه را انتخاب کنند و قبل از ورزش شاخص آلودگی هوا را بررسی کنند. البته در روزهای بارانی شرایط برای فعالیت بهتر است.

زمان بندی مناسب برای ورزش در روزهای آلوده

نصیری تصریح کرد: در هوای آلوده اگر شاخص آلودگی بالای 150 باشد افراد حساس در فضای باز ورزش نکنند. برای شاخص بالای 200 توصیه می شود همه افراد از ورزش های خیابانی پرهیز کنند و بالای 300 اورژانسی است و اصلاً نباید فعالیت در فضای باز انجام داد.

وی بیان کرد: باید توجه داشت که در هوای آلوده هدف توقف فعالیت های ورزشی نیست، هدف تغییر مسیر است. می توانید فعالیت را به یک فضای بسته منتقل کنید، شدت آن را کاهش دهید یا تمرینات قدرتی و انعطاف پذیری انجام دهید.

راه حل های جایگزین و نیاز به برنامه ریزی برای ورزش ایمن

این مدرس دانشگاه افزود: ورزش های سبک و انعطاف پذیر در منزل یا سالن سرپوشیده، تردمیل، طناب زدن و حرکات اصلاحی و توانبخشی در خانه یا باشگاه، تمرینات تی آر ایکس یا مقاومتی با وزن بدن به همراه کش های بدنسازی گزینه هایی برای جایگزینی ورزش های خیابانی هستند.

وی تاکید کرد: چالش های اصلی ورزش خیابانی در شرایط فعلی نبود برنامه ریزی مدون و عملی است.
در این زمینه همه سازمان ها و نهادهای ذینفع باید همکاری کنند. راهکارهایی مانند ایجاد مسیرهای سبز، دور کردن مسیرهای دویدن و پیاده روی از خیابان ها، نصب حسگرهای سنجش آلودگی در پارک ها و توسعه سالن های ارزان قیمت برای عموم پیشنهاد می شود.