میهن تجارت- بورس تهران در دومین روز معاملاتی هفته با رشد اندک شاخص ها همراه بود؛ شاخص کل کمتر از 4 هزار واحد رشد را به ثبت رساند و شاخص هم وزن که نشان دهنده نمادهای کوچک است حدود 450 واحد به ارتفاع خود افزود. به گفته کارشناسان بازار سرمایه، ابهامات سیاسی و متغیرهای اقتصادی در آینده بورس وجود دارد و سرمایه گذاری با عدم قطعیت همراه است و رشدی که در حال وقوع است در واقع بازتاب تورم در درآمد شرکت ها است.
ارزیابی بازار سهام مستلزم آگاهی از شرایط تورمی است
محمدرضا بیک زاده مقدم کارشناس بازار سرمایه در ارزیابی وضعیت بورس اظهار کرد: ارزیابی وضعیت بورس مستلزم شناخت پیشینه شرایط تورمی کشور است، تورمی که آثار آن در فروش و سودآوری شرکت ها به وضوح قابل مشاهده است و گزارش های منتشر شده نیز نشان می دهد که اکثر شرکت ها با افزایش فروش و در نتیجه رشد سودآوری مواجه بوده اند. این روند چشم انداز مثبتی را برای بورس در میان مدت و بلندمدت نشان می دهد و از آینده نسبتا مطلوبی حکایت دارد. در شرایط کنونی هر روز شاهد تضاد عرضه و تقاضا در بازار هستیم. گروهی از سرمایه گذاران با نگاهی به تورم و رشد سود آتی شرکت ها اقدام به خرید سهام می کنند و از سوی دیگر با توجه به رشد اخیر بازار و همچنین خاطره ریزش ها و ریزش های گذشته، بخشی دیگر تمایل به فروش سهام دارند.
وی افزود: در این میان نباید فراموش کرد که همچنان ریسک های سیستمی قابل توجهی در اقتصاد کشور وجود دارد. ریسک های سیاسی و احتمال تنش های جدید به طور کامل برطرف نشده و همین امر باعث شده تا برخی فعالان بازار محتاط شده و تصمیم به فروش بگیرند. عامل مهم دیگری که فشار قابل توجهی بر بازار وارد می کند نرخ بهره است. نرخ بهره در سطوح بسیار بالایی قرار دارد و در حال حاضر نرخ بازدهی بدون ریسک به محدوده 38 تا 40 درصد رسیده است. این سطح نرخ سود به این معنی است که نسبت قیمت به درآمد بدون ریسک حدود 2.5 واحد است و در نتیجه سرمایه گذاران انتظار دارند اثرات تورم بر فروش و سودآوری شرکت ها به گونه ای باشد که P/E سهام در سال آینده به محدوده 2.5 تا 3 واحد برسد، به طوری که سرمایه گذاری در بورس موجه باشد.
از سوی دیگر، رشد چشمگیر نرخ دلار در بازار آزاد که به مرزهای 120 هزار تومانی رسیده و افزایش فاصله آن با نرخ دلار تا سطوح بی سابقه حدود 70 درصد، پتانسیلی برای بازار سرمایه محسوب می شود. در صورت تعدیل این شکاف و افزایش نیم نرخ، شرکت ها می توانند از این مکان بهره مند شوند و سود بیشتری را تجربه کنند. به طور کلی می توان گفت که دلایل منطقی برای رفتار خریداران و فروشندگان در دو طرف عرضه و تقاضا وجود دارد و جهت گیری آینده بازار بستگی به این دارد که کدام یک از این دو گروه قدرت بیشتری به دست آورده و بتواند جهت گیری بازار را تعیین کند.
بیشتر بخوانید: بازار سهام با رشد دلار و طلا رشد کرد
ابوالفضل شهرآبادی کارشناس بازار سرمایه گفت: به عنوان یک ارزیابی کلی از شرایط کنونی بازار سرمایه به نظر می رسد سرمایه گذارانی که در مقطع کنونی در بورس حضور فعال دارند از جسارت و ریسک پذیری قابل توجهی برخوردار باشند. چرا که شرایط سیاسی کشور با افق مبهمی همراه است، شرایطی که هر لحظه امکان انتشار اخبار منفی از تشدید مخاطرات سیاسی وجود دارد. در کنار این عامل مهم، متغیرهای دیگری مانند چالشهای مرتبط با انرژی، از جمله محدودیتهای آب، برق و گاز همچنان به طور بالقوه بر محیط بازار سایه میاندازند. مجموع این عوامل بازار سرمایه را با ریسک های سیستماتیک زیادی مواجه کرده است و به همین دلیل سرمایه گذاری در چنین فضایی به معنای پذیرش مجموعه ای از عدم قطعیت ها و ابهامات است.
وی در ادامه گفت: خوشبختانه در سال های اخیر به ویژه در سال گذشته ابزارهای متنوع تری در بازار سرمایه توسعه یافته است. راه اندازی صندوق های طلا، صندوق های اهرمی و سایر ابزارهای مالی گزینه های بیشتری را در اختیار سرمایه گذاران قرار داده است. در شرایطی که بازار در مسیر صعودی و پررونقی قرار دارد، صندوق های اهرمی می توانند ابزار مناسبی برای کسب بازدهی بالاتر و استقبال سرمایه گذاران باشند. برعکس، در دورههایی که ریسکها تشدید میشوند، وجوه به سمت ابزارهایی مانند صندوقهای طلا یا صندوقهای با درآمد ثابت حرکت میکنند. این وضعیت با سال های قبل تفاوت چشمگیری دارد که در آن سرمایه گذاران یا صرفاً در بورس فعال بودند یا مجبور به ترک کامل بورس و ورود به بازارهای موازی شدند. تنوع ابزارها، رفتار سرمایه گذاران را منطقی تر کرده و امکان انتقال سرمایه در بازار سرمایه فراهم شده است.
شهرآبادی افزود: در شرایط کنونی فضای عمومی بازار همچنان پرمخاطره و همراه با بلاتکلیفی است و متغیرهایی مانند احتمال وقوع جنگ، نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت طلا از اصلی ترین عوامل تاثیرگذار هستند. این متغیرها از یک سو سطح ریسک بازار را بالا می برند و از سوی دیگر باعث جذابیت بیشتر برخی دارایی ها به ویژه سهام دلاری می شوند. بر این اساس، توصیه می شود که سرمایه گذاران به جای تمرکز بر یک سهام یا ابزار خاص، به سمت تشکیل یک سبد متنوع حرکت کنند. پرتفویی که در آن بخشی از دارایی به صندوقهای با درآمد ثابت برای کاهش ریسک، بخشی به صندوقهای طلا برای پوشش تورم و نوسانات ارزی و بخشی دیگر به سهامی که از افزایش نرخ ارز سود میبرند، اختصاص مییابد. تمرکز کامل بر وجوه طلا یا ابزارهای اهرمی در این شرایط نامشخص رویکرد مناسبی تلقی نمیشود و تا زمانی که فضای کلی اقتصاد و سیاست روشن نشود، احتیاط و تنوع میتواند راهبرد منطقیتری باشد.
در عین حال باید توجه داشت که بازار سرمایه همچنان ظرفیت رشد دارد و این موضوع برای فعالان بازار نیز قابل درک است. رشد شاخص کل و نزدیک شدن آن به محدوده 3.5 میلیون واحدی نشان می دهد که بازار با مقاومت مواجه است، اما در صورت عبور از این سطوح و به ویژه در صورت کم رنگ شدن ریسک های سیستماتیک، احتمال ادامه روند صعودی وجود دارد. در چنین سناریویی دور از انتظار نیست که شاخص تا پایان سال به سطوح بالاتری حتی تا محدوده چهار میلیون واحدی و در افق خوش بینانه تری برسد. به نظر می رسد بسیاری از سرمایه گذاران این ظرفیت را در بازار دیده اند و منتظر کاهش تنش و بازگشت نسبی آرامش به فضای اقتصادی و سیاسی کشور هستند. شرایطی که می تواند زمینه ساز ورود نقدینگی جدید و تقویت جایگاه بازار سرمایه به عنوان مقصد سرمایه های سرگردان باشد.
منبع: دنیای اقتصاد
