پیش از مردان در میدان؛ روایت زنانی که ستون انقلاب شدند

به گزارش خبرگزاری به گزارش میهن تجارت، در تاریخ ایران و جهان اسلام، زنان همواره نقشی بی بدیل و کلیدی در تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی داشته اند. از آغاز تاریخ، زنانی ظهور کردند که نه تنها نقش همسر و مادر را ایفا کردند، بلکه در دفاع از عدالت، حقوق و ارزش های انسانی پیشگام بودند.

حضرت زهرا (س) مصداق بارز این حقیقت است; بانویی که با صبر، شجاعت و ایمان، ستون خانواده و جامعه خود شد و در شرایط سخت نه تنها به آموزه های دینی پایبند بود، بلکه الگوی عملی برای آیندگان بود. شخصیت حضرت زهرا (س) نشان می دهد که زن می تواند در مقابل ظلم و ستم در عین ملایمت و مهربانی محکم و فعال باشد.

حضرت زینب علیهاالسلام دختر مکرمه حضرت زهرا سلام الله علیها نیز همین راه را ادامه داد و الگوی جهانی مقاومت و ایستادگی شد. پس از عاشورا که بسیاری از دوستان و خانواده ها از دست رفتند، حضرت زینب(س) با شجاعت و درایت صدای مظلومان را به گوش مردم رساند و راه عدالت و مقاومت را به جهانیان معرفی کرد. این دو الگو، بنیان فکری و دینی زنان مسلمان را تشکیل داده و آنان را به فعالیت در تمامی عرصه های اجتماعی و سیاسی برانگیخته است.

با گذشت زمان، زنان ایرانی همواره در موقعیت‌های حساس تاریخی نقش اول را ایفا کرده‌اند. از جنبش‌های استقلال‌طلبی گرفته تا مبارزات اجتماعی و سیاسی، در دوران مشروطیت، زنان با فعالیت‌های فرهنگی، آموزش عمومی و حمایت از جنبش‌های آزادی‌خواهانه سهم زیادی در پیشبرد اهداف ملی داشتند. اگرچه بسیاری از این تلاش‌ها و حضورهای تاریخی به دلیل محدودیت‌ها و تحریف‌های تاریخی به درستی بازنمایی نشده است، اما تأثیرات آن بر جامعه و فرهنگ ایران همچنان ملموس و پایدار است.

نسل زنان قبل از انقلاب اسلامی با الهام از آموزه های دینی، تاریخی و فرهنگی، شجاعانه وارد صحنه مبارزه شدند. آنها با تحمل زندان و شکنجه و تبعید و حتی شهادت پایه های انقلاب را پایه گذاری کردند. زنان مبارز پیش از انقلاب رکن اصلی جنبش های مردمی و مقاومت در برابر ظلم بودند و توانستند با ایثار و پایبندی به اصول اخلاقی و دینی، مسیر تاریخ را تغییر دهند.

نقش زنان در مبارزات قبل از انقلاب

پروین صالحی همسر شهید مرتضی لبافی نژاد یکی از زنانی است که در کنار همسرش برای رسیدن به آرمان های امام خمینی (ره) تلاش کرد. زمانی که دکتر مرتضی لبافی نژاد در سال 54 به شهادت رسید، سازمان اطلاعات و امنیت رژیم شاه برای پروین صالحی حکم اعدام در نظر گرفته بود که به دلیل سن کم به حبس ابد محکوم شد و در نهایت این حکم به دو سال زندان تغییر یافت.

صالحی یک سال را در سلول انفرادی گذراند و برای دومین سال روانه زندان اوین انتفال شد. البته در مرداد 1356 به آغوش خانواده بازگشت.صالحی درباره آزادی از زندان می گوید: «وقتی آزاد شدم پسرم که 3 ساله بود مرا نمی شناخت و اصلاً به من نزدیک نمی شد، اما همه سختی های مبارزه نتیجه داد؛ هرچند همسرم قبل از پیروزی انقلاب به شهادت رسید و روزهای پیروزی را ندید.

پروین صالحی در گفت و گو با خبرنگار به گزارش میهن تجارت وی در خصوص روزهای مبارزات خود می گوید: قبل از انقلاب از امام (ره) تقلید می کردیم و در آن سال ها هم از مراجع بزرگ تشیع بود و هم رهبر فکری و مذهبی بسیاری از مردم. فضای سیاسی جامعه به گونه ای بود که نمی شد بی تفاوت ماند.

وی می افزاید: در سال 51 ازدواج کردم، همسرم شهید دکتر مرتضی لبافی نژاد، پزشکی حاذق، متعهد و با احساس مسئولیت اجتماعی بود. همیشه می گفتند ما شاگردان مکتب عاشورا هستیم و نمی توانیم در مقابل یزیدیان زمان سکوت کنیم. این فکر نقطه شروع ورود من به فعالیت های رزمی بود.

محاکمه در دادگاه اطفال!

وی افزود: بعد از ازدواج آرام آرام وارد فضای سیاسی و فعالیت های تبلیغاتی شدیم. دو سال از زندگی مشترکمان نگذشته بود که ساواک ما را دستگیر کرد. همسرم شش ماه تحت شکنجه بود و سرانجام مرد. در دادگاه اطفال محاکمه شدم چون کمتر از 18 سال سن داشتم و دو سال در زندان بودم تا اینکه در اواخر سال 56 آزاد شدم و بعد از آزادی با همان شور و اعتقاد، سعی کردم در فروپاشی استبداد پهلوی سهیم باشم.

این پیشکسوت انقلاب اسلامی می گوید: اتفاقی که در سال 1401 رخ داد کاملاً با تحریک و هدایت دشمنان انقلاب بود. جریان هایی که بر اساس مصالح مادی، اهداف سلطه طلبانه و تعارض با احکام الهی عمل می کردند، اما نسل ما بر اساس اعتقادات دینی، تکلیف الهی و پیروی از شخصیتی چون امام وارد میدان شد. امام پیشوایى بود که پس از ائمه و پیامبران، نمونه هایی مانند او کم است; فقیهی شجاع، خداپسند، امانت دار و آگاه.

هدف نسل ما تکلیف الهی بود

صالحی تجربه سخت آن دوران را چنین روایت می کند: نسل ما با ایمان وارد میدان شد. خیلی ها شکنجه شدند، به زندان رفتند، شهید شدند، تیرباران شدند، سال ها از خانواده و زندگی شان جدا شدند. اما هدف یک تکلیف الهی بود. پس از پیروزی انقلاب، دشمن آرام ننشست. از ترور شهید مطهری در سال 58، انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی و شهادت 72 تن از بزرگان کشور، حمله طبس، جنایت منافقین و جنگ تحمیلی. اینها یک سری توطئه ها بود که نشان می داد دشمن از روز اول تا امروز دست از دشمنی برنداشته است.

ما نتوانسته ایم نگاه متعالی اسلام به زن را معرفی کنیم

وی درباره چالش‌های پیش روی زنان در عرصه مبارزه می‌گوید: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها این بود که دشمنان تلاش می‌کردند تا جایگاه زن را بر اساس خواسته‌های خود تعریف و تحمیل کنند. ما در معرفی نگاه متعالی اسلام نسبت به زن کاستی هایی داشتیم. گاه افراط و تفریط یا رفتارهای نادرست برخی از مردان مسلمان زنان را نسبت به دین بدبین می کرد. از طرفی اگر مردان بر اساس آموزه های دینی رفتار کنند، خانواده آرامش پیدا می کند و این آرامش به جامعه منتقل می شود.

این پیشکسوت انقلاب اسلامی با اشاره به اهمیت تقلید از حضرت زهرا(س)، تصریح کرد: در ایام ولادت حضرت زهرا(س) باید یاد بگیریم که رضایت این بانو را در گفتار، رفتار و سبک زندگی خود ملاک قرار دهیم. اگر زن مسلمان آرامش داشته باشد، نسلی سالم تربیت می‌کند و جامعه سربلند می‌شود. همه ما زن و مرد باید به این آموزه های ناب برگردیم.

در روزهایی که مبارزات به اوج خود رسیده بود و همه اقشار جامعه وظیفه خود می دانستند که در برابر این غده سرطانی قیام کنند، زنان با ایمان راسخ خود به مقاطع حساس تاریخ، نه تنها از خطر نترسیدند، بلکه ستون جامعه و محرک تحولات اجتماعی شدند. ماهوش شهیدی از دیگر مبارزان سال های قبل از انقلاب در گفت و گو با خبرنگار به گزارش میهن تجارت او می گوید از ابتدای زندگی مشترک به همراه همسرش وارد عرصه مبارزات سیاسی شد، با اعتقاد راسخ به تکلیف الهی نقش خود را در شکل گیری انقلاب اسلامی ایفا کرد.

شهیدی: همسرم در زمان دستگیری ساکن بیمارستان کاشانی بود

وی بیان می کند: از سال های قبل از انقلاب با برادران سیاسی ام بودم. بعد از ازدواجم که حدود سال 55 بود، ورودم جدی تر شد. همسرم دکتر اسفندیاری ساکن بیمارستان کاشانی بود که ساواک او و چند نفر دیگر را دستگیر کرد. دستگیری ما را عملا وارد فعالیت های سیاسی کرد و از آنجا وارد مسیر جدیدی شدیم. زندان، ماجراهایش و هر اتفاقی که در آن مدت افتاد، ناخواسته ما را به میدان آورد.

ابن پیشگام، پیشگام انقلاب اسلامی، در پاسخ به اینکه بزرگترین چالش او به عنوان یک زن مبارز چیست، بیان کرد که جامعه و خانواده هر دو دارای چالش هستند. برادرانمان در زندان بودند، ما باید ملاقات می کردیم. مشکلات زیادی وجود داشت اما این مسائل باعث شد وارد فعالیت های جدی تری شویم. ما زنان در تمام این مراحل حضور فعال داشتیم.

زنان همیشه پیشتاز بودند، حتی در زندان!

شهیدی درباره نقش زنان در تحولات سیاسی آن دوران گفت: زنان همیشه پیشتاز بودند؛ در تظاهرات، در خیابان، حتی در زندان، فعالتر بودند و همه جا جلوتر از مردان بودند، مثلاً برنامه تحصن که برای اولین بار در ایران در منزل آقای خادمی اتفاق افتاد، با زنان شروع شد، در همان زمان هم این تحصن ها در زندان بود و ما هم در زندان بودیم. پس از حکومت نظامی ادامه یافت.

آنچه از روایت این زنان مبارز برمی آید، بیش از هر چیز نماینده است ایمان، شجاعت و پایبندی به اصول الهی زنانی است که نه تنها در صحنه های سیاسی و اجتماعی حضور داشتند، بلکه با تحمل زندان، شکنجه و حتی شهادت نشان دادند که مقاومت، ایستادگی و فداکاری میراث جاودانه زنان در تاریخ این سرزمین است. آنها با عمل و اعتقاد خود الگویی شدند برای نسل های بعدی تا بدانند زن می تواند ستون خانواده، جامعه و مسیر تاریخ باشد.

امروز در روز میلاد حضرت زهرا (س) یاد و خاطره این بانوان فداکار یادآور آن است حضور زنان در عرصه های اجتماعی و سیاسی نه تنها حق آنان است، بلکه لازمه تحقق عدالت، توسعه فرهنگی و تعالی جامعه است.. جایگاه زن در تاریخ، معاصر و آینده، ستون محکمی است که بدون آن هیچ حرکت اجتماعی و سیاسی پایدار نخواهد ماند.

درس های این روایات به ما می آموزد که یک زن مسلمان با ایمان و آگاه می تواند با حضور در خانه، اجتماع و صحنه های سیاسی، نسلی سالم، جامعه ای پویا و آینده ای روشن نشان دادند که هر گام کوچکی در راه حق و عدالت می تواند سرنوشت تاریخی را رقم بزند و هر زن مومن و متعهد می تواند ستون استقامت و تغییر باشد

به یاد این زنان و با الهام از سیره حضرت زهرا (س) همه باید در شناخت جایگاه واقعی زن در خانواده، جامعه و تاریخ ایران تلاش کنند و آیندگان از این الگوهای جاودانه بهره مند شوند.