از سفر به مریخ تا یک شاخه گل؛ مهریه‌های عجیب در محک قانون

به گزارش خبرگزاری به گزارش میهن تجارت، بر اساس ماده 1082 قانون مدنی، زن به محض وقوع عقد، مالک مهریه می شود و هر زمان که بخواهد می تواند آن را مطالبه کند. مهریه در واقع یک دین است مسئولیت جفتی است که باید شرایط صحت معامله را داشته باشد. این شرایط مانند سایر عقود شامل اهلیت طرفین، مشروعیت موضوع و توانایی تملک است، بنابراین مهریه نه تنها یک سنت اجتماعی است بلکه یک حق مالی الزام آور است که ضامن اجرای قانونی است. اهمیت این موضوع در این است که مهریه حتی اگر عجیب یا غیر متعارف باشد، تا زمانی که شرایط قانونی را داشته باشد معتبر خواهد بود.

یکی از مهم ترین شرایط صحت مهریه، داشتن مال و توانایی بر تسلیم آن است و ماده 214 قانون مدنی تصریح می کند که مورد معامله باید مال و منفعت عقلایی ناشی از آن باشد. بنابراین اگر مهریه چیزی باشد که ارزش اقتصادی نداشته باشد یا قابل تسلیم نباشد، مانند بال مگس یا هوای پاک، مهریه باطل محسوب می شود و در این صورت عقد به قوت خود باقی است، اما زن مستحق دریافت مهریه خواهد بود. مهریه بر اساس عرف و شأن اجتماعی زن تعیین می شود و جایگزین مهریه باطل می شود. این قاعده نشان می دهد که قانونگذار بین آزادی اراده و عقلانیت قانونی تعادل برقرار کرده است.

ماده 1078 قانون مدنی می‌گوید هر چیزی که مال باشد و قابل تملک باشد می‌تواند مهریه باشد، اما مهریه‌های غیر مالی مانند تعهد به آموزش قرآن، زیارت یا تألیف کتاب نیز در ضمن عقود است. این موارد از نظر فقهی صحیح است، زیرا الزام به انجام فعل مشروع می‌تواند موضوع مهر باشد، اما از نظر تنفیذ، دادگاه‌ها در الزام زوج به انجام این تعهدات با مشکل مواجه هستند و معمولاً این تعهدات تفسیر مالی می‌شود یا زن می‌تواند معادل مالی را مطالبه کند و این نشان می‌دهد که گرچه قانون، ضوابط لازم الاجرا است.

برخی از مهریه ها اگرچه عجیب هستند، اما چون ارزش دارند و قابل تسلیم هستند، صحیح تلقی می شوند، مثلاً چند کیلو زعفران، چند لیتر بنزین یا یک جلد کتاب، هرچند غیرعادی است، اما چون ارزش اقتصادی دارند، زن می تواند از دادگاه درخواست کند که زوجین را به ادای تعهد بخواهد. این موارد نشان می دهد که ملاک اصلی قابل اجرا بودن و ارزش عرفی است نه میزان غریب بودن، بنابراین مهریه های نامتعارف اگرچه ممکن است در نگاه اول طنز یا نمادین باشند، اما از نظر قانونی معتبر و قابل اجرا هستند.

جهیزیه باید در عرف ارزش داشته باشد و قابل تملک و انتقال باشد / چند کیلو زعفران، چند لیتر بنزین، سفر به مشهد یا حتی چند گل به عنوان جهیزیه قابل قبول است.

حمیدرضا حاج شریفی کارشناس حقوقی و پژوهشگر حقوق جزا و جرم شناسی به خبرنگار به گزارش میهن تجارت با بیان اینکه بر اساس قانون مدنی کشور، مهریه باید چیزی باشد که ارزش داشته باشد، به خبرنگار به گزارش میهن تجارت می گوید: در واقع مهریه باید در عرف ارزش داشته باشد و قابلیت تملک و انتقال داشته باشد، بنابراین اگر جهیزیه را روی مگس یا قطره ای آب دریا بگذارد، چون ارزش اقتصادی ندارد و قابل تحویل است، مهریه در این صورت باطل می شود و عقد باطل است. مهریه یا مهریه متعارف بر اساس شرایط مشابه زنان هم طبقه. مطالبه کردن

وی با بیان اینکه بسیاری از خانواده ها برای نشان دادن جنبه معنوی ازدواج مانند فراگیری قرآن، زیارت یا تعهد به خواندن جهیزیه، مهریه می گذارند، تصریح می کند: این موارد از نظر فقهی قابل قبول است، اما در عمل اجرای آن مشکل است و معمولاً دادگاه نمی تواند شخص را مجبور به انجام چنین تعهداتی کند، مگر اینکه به صورت مالی یا قابل تبدیل به من تبدیل شود.

این کارشناس حقوقی و محقق حقوق جزا و جرم شناسی با اشاره به اینکه برخی از مهریه ها اگرچه غیرعادی هستند اما به دلیل داشتن ارزش مالی معتبر تلقی می شوند، ادامه می دهد: از مصادیق واقعی این نوع جهیزیه می توان به چند کیلوگرم زعفران، چند لیتر بنزین، سفر به مشهد و یا حتی چند گل اشاره کرد.

فلسفه اصلی مهریه در فقه اسلامی، تکریم زن و ضمانت مالی برای اوست/ بال مگس، هوای مطهر یا یک قطره خون به دلیل فقدان مال باطل است.

حاج شریفی فلسفه اصلی مهریه در فقه را تکریم زن و ضمانت مالی برای او عنوان می کند و ادامه می دهد: در عمل برخی از خانواده ها مهریه های سنگین یا عجیب را به عنوان ابزار فشار یا نمایش اجتماعی تعیین می کنند که این رویکرد باعث شده مهریه از کارکرد اصلی خود فاصله بگیرد و به محل دعوا و پرونده های قضایی تبدیل شود.

وی با بیان اینکه فقها و فقها تاکید دارند مهریه باید چیزی باشد که در عرف ارزش داشته باشد، می گوید: چیزهایی مانند بال مگس، هوای پاک یا یک قطره خون به دلیل فقدان مال باطل تلقی می شود، اما اگر چیزی هرچند اندک در عرف ارزش داشته باشد مانند جلد کتاب یا شاخه گل می تواند معتبر باشد.

این کارشناس حقوقی و پژوهشگر حقوق جزا و جرم شناسی با اشاره به اینکه مهریه های عجیب زمانی اعتبار دارند که قابل اجرا و دارای ارزش مالی باشند، می افزاید: اگر فاقد این ویژگی ها باشد به جای آن مهریه به زن تعلق می گیرد و این نشان می دهد که آزادی در تعیین مهریه باید با عقلانیت و توجه به قوانین همراه باشد، در غیر این صورت نه تنها فلسفه وجودی مهریه محقق نمی شود و مبنای حقوقی آن نیز می شود.

شرط صحت مهریه داشتن مال و توانایی تصرف و تسلیم است / مهریه چیست و شرایط دریافت آن چیست؟

ریحانه خوش شانسوکیل و محقق در زمینه حقوق جزا و جرم شناسی به خبرنگار به گزارش میهن تجارت با بیان اینکه مطابق ماده 1082 قانون مدنی زن به محض وقوع عقد مالک مهر می شود و هر وقت بخواهد می تواند آن را مطالبه کند، به خبرنگار به گزارش میهن تجارت گفت: شرط صحت جهیزیه داشتن مال و قابلیت تملک و تسلیم بودن آن است، بنابراین تعیین جهیزیه از نظر جهیزیه ارزش اقتصادی یا قانونی ندارد. از دید

وی با بیان اینکه طبق ماده 214 قانون مدنی، معامله باید دارای مال و منفعت عقلایی باشد، می افزاید: در نتیجه مهریه هایی که فاقد مال هستند مانند قطره آب دریا یا اشیای غیرقابل تسلیم باطل می شود و در این صورت عقد نکاح به قوت خود باقی است اما زن مستحق دریافت مهریه خواهد بود.

این حقوقدان و پژوهشگر حوزه حقوق جزا و جرم شناسی با بیان اینکه در برخی موارد مهریه به عنوان تکلیف غیرمالی از جمله فراگیری قرآن یا زیارت تعیین می شود، تصریح می کند: این موارد از نظر فقهی صحیح است، زیرا الزام به انجام فعل مشروع می تواند موضوع مهریه باشد، اما از منظر محکمه از نظر محکمه به عسر و حرج، مهریه نسبت به یک امر مشکوک می تواند باشد. چنین تعهداتی را انجام می دهند و معمولاً آنها را مالی یا لازم الاجرا تفسیر می کنند.

تبدیل مهریه های عجیب و غریب به ابزار فشار اجتماعی یا نمایشی / مهریه های عجیب چگونه بیان می شود؟

خوش شانس وی با اشاره به اینکه جهیزیه هایی مانند چند کیلوگرم زعفران، چند لیتر بنزین یا یک جلد کتاب غیر متعارف است، اما به دلیل ارزشمند بودن و قابل ارائه بودن، معتبر تلقی می شود، ادامه می دهد: در این موارد زن می تواند از دادگاه تقاضای الزام زوج به انجام تعهد را داشته باشد و دادگاه رای اجرای آن را صادر می کند.

وی می گوید: فلسفه مهریه در فقه اسلامی نوعی معاوضه مالی برای خضوع و تکریم زن است، اما در عمل تعیین مهریه های سنگین یا عجیب گاه به ابزار فشار یا نمایش اجتماعی تبدیل شده است و همین امر موجب افزایش دعاوی خانوادگی و زندانیان مهریه شده است و قانونگذار را بر آن داشته است که از جمله این محدودیت ها، محدودیت های اجرای مهریه را اصلاح کند. 14 سکه به منظور جلوگیری از حبس گسترده.

این حقوقدان و پژوهشگر حقوق جزا و جرم شناسی با بیان اینکه مهریه های عجیب در صورتی معتبر است که دارای شرایط مواد 214 و 1082 قانون مدنی باشد و دارای مال و توانایی تسلیم باشد، می افزاید: فاقد مال باطل است و زن مستحق مهریه خواهد بود و موارد غیر مالی در صورت مشقت اجرا صحیح است و اجرای آن در صورت صحت شرعی است. توصیه این است که تعیین مهریه با در نظر گرفتن جهات عرفی، اقتصادی و اجرایی به منظور جلوگیری از اختلاف و جلوگیری از دعوا باشد.

اگر مهریه امری غیرممکن باشد، مانند سفر به ماه یا اختراع ماشین زمان، از نظر حقوقی باطل است. ماده 233 قانون مدنی نیز شروط غیرممکن را بطلان می‌داند و در این صورت زن همچنان می‌تواند مهریه بگیرد، بنابراین مهریه‌های موهوم یا غیرممکن ضمانت اجرا ندارد و صرفاً جنبه نمادین یا طنز اجتماعی دارد و این قاعده نشان می‌دهد که قانون‌گذار بر امکان‌پذیری و عقلانیت موضوع مهریه به‌طور جدی تاکید می‌کند و اجازه نمی‌دهد عقد نکاح شروط غیرقانونی را متزلزل کند.

فلسفه اصلی مهریه در فقه اسلامی نوعی احترام به زن و ضمانت مالی برای او است و مهریه در ابتدا قرار بود پشتوانه زن در صورت اختلاف یا جدایی باشد، اما در عمل تعیین مهریه های سنگین یا عجیب گاه به ابزار فشار یا نمایش اجتماعی تبدیل شده است و این امر موجب شده است که قانونگذار و قانونگذار، حقوق خانواده را افزایش داده و موجب افزایش حقوق خانواده شده است. آیین نامه ای که نمونه بارز آن محدودیت مهریه تا سقف 14 سکه است که با هدف کاهش مهریه زندانیان تصویب شد. این اصلاحات نشان دهنده تلاش نظام حقوقی برای بازگرداندن مهریه به فلسفه اصلی خود یعنی حمایت از زنان است.

دادگاه در مواجهه با مهریه های نامتعارف به اصول کلی قانون مدنی استناد می کند و در صورتی که مهریه دارای ثروت باشد حکم به اجرای آن صادر می شود و در صورت غنا یا غیرممکن نبودن آن را باطل و مهریه مشابه را جایگزین می کند. در مواردی که مهریه غیرمالی است، دادگاه سعی می کند آن را به صورت مالی تفسیر کند تا قابل اجرا باشد و این رویکرد نشان می دهد که نظام حقوقی ایران در تلاش است بین آزادی اراده زوجین و ضرورت های اجرایی تعادل برقرار کند و از تبدیل مهریه به شرایط غیرعملی جلوگیری کند.

مهریه های عجیب و غریب زمانی معتبر است که دارای شرایط مواد 1078 و 214 قانون مدنی باشد و مهریه های فاقد مال یا غیرممکن باطل است و زن مستحق مهریه خواهد بود و اقلام غیر مالی در صورتی صحیح است که مشروع و لازم الاجرا باشد ولی اجرای آنها مشکل است، لذا دستور اجرائیه قانونی با احتساب عرف، احتراز از حکم صادره است. اختلافات و دعاوی و چشم انداز آینده قوانین مهریه نیز نشان می دهد که اصلاحات بیشتری در راه است. حقوق زنان باید حفظ شود و فشارهای غیرمنطقی بر مردان کاهش یابد.