خلیج فارس در گذشته جزئی از سرزمین ایران بوده است، بنابراین همه آن و جزایر آن بخشی از خاک کشور ما بوده است. تا جایی که حتی میرزا آقاسی در زمان صدارت خود در پاسخ به انگلیس تاکید کرده بود که کل خلیج فارس جزئی از خاک ایران است.
به گزارش مهر، بریتانیا از سال 1763 تا 1971 میلادی مناطق وسیعی از جنوب خلیج فارس را اشغال کرد و دارای سازمان اداری به نام «رزیدنس» بود. [رزیدنت] «خلیج فارس» چون در بوشهر و سپس بحرین و سپس دبی مستقر بود. این سازمان اداری در واقع نمایندگی سیاسی انگلیس در خلیج فارس بود و مسئولیت امور مستعمرات انگلیس در سراسر خلیج فارس را بر عهده داشت.
در زمان این اسناد (1961م، منطبق با 1340 شمسی) بریتانیا تصمیم گرفت به تدریج از خلیج فارس خارج شود و دولت های وابسته در آن ایجاد کند، اما در همان سال با اعلام پایان الحمایه، استقلال کویت را به رسمیت شناخت. پس از چند سال، بریتانیا تصمیم خود را برای خروج از خلیج فارس تا سال 1971 اعلام کرد.
زمانی که استعمار انگلیس به دلیل مشکلاتی که داشت، مجبور به ترک خلیج فارس شد، سعی کرد برای اینکه منافع خود را در این منطقه از دست ندهد، دولت هایی را تشکیل دهد. در این مرحله برای تعیین تکلیف این جزایر مشکل ایجاد شد.
زیرا این جزایر قبل از اشغال انگلیس جزء ایران بوده و در عمل به هیچ یک از دولت های تازه تاسیس تعلق نداشتند. ادامه عدم اطمینان این جزایر منجر به الحاق طبیعی آنها به ایران شد. اسناد متعددی از تلاش انگلیس برای جلوگیری از رسیدن ایران به حق خود و واگذاری این جزایر به کشورهای تازه ایجاد شده وجود دارد. اما آنچه پیوست شده داستان جالبی نیز دارد.
این 5 صفحه اسناد که در آرشیو کتابخانه ملی امارات متحده عربی نگهداری می شود، از جمله اسنادی است که ضرورت بررسی حقوقی مالکیت ایران بر جزایر خلیج فارس را نشان می دهد.
اسناد حاضر از اشغال جزایری از خلیج فارس مانند آریانا (سر بو نیر)، ارزنه و زرکوه توسط شرکتهای نفتی در تابستان ۱۳۴۰ خبر میدهد و از نگرانی آنها در مورد چگونگی استخراج نفت از «هر یک از جزایر مورد مناقشه» صحبت میکند و وزارت خارجه انگلیس در حال تهیه پیشنهادی برای نحوه اعلام مالکیت آن است.
این مکاتبات مربوط به دوره زمانی تلاش برای تثبیت منافع هنگام خروج از منطقه است و آژانس در آن زمان در بحرین مستقر بود. انگلیس در اجرای سیاست خروج از خلیج فارس نگران از دست دادن میادین نفتی است و در یکی از این اسناد به صراحت آمده است که «سرعت امری اساسی است». اما مهمترین نکته این اسناد، تردید در تعلق سرزمینی این جزایر است که نشان می دهد با توجه به تفسیری که در مکاتبات اداری انگلستان آمده، «اعلیحضرت» هنوز درباره این جزایر تصمیمی نگرفته است.
این تنها چند صفحه از چنین اسنادی است. صرف نظر از این گونه اسناد و تمام نقشه های قدیمی، نام هایی مانند زرکوه و آریانا به تنهایی نیز حکایت از سابقه طولانی تعلق آنها به ایران دارد.
اما برخی اسناد نشان می دهد که در مذاکرات دولت وقت ایران با انگلیس درباره این جزایر سکوت وجود داشته و در سایه این سکوت دولت های امارات، قطر و… با اعمال نفوذ انگلیس، آنها را از آن خود دانسته اند.
