به گزارش خبرگزاری به گزارش میهن تجارت، در روزهایی که فشار معیشتی به طور مستقیم بر زندگی روزمره مردم سایه افکنده است، طبیعی است که مجلس به عنوان نهادی برآمده از رای مردم بیش از هر زمان دیگری به دنبال مطالبه گری باشد. نماینده ای که هر روز با درخواست ها، شکایات و دغدغه های اقتصادی موکلان خود مواجه است، نمی تواند نسبت به عملکرد تیم اقتصادی دولت بی تفاوت بماند. از این نقطه است که ابزار نظارتی مجلس اعم از سوال و استیضاح وارد میدان می شود. ابزارهایی که یک رفتار عاطفی نیست، بلکه یک حق قانونی است که در قانون اساسی تصریح شده است.
مجلس زیر فشار مطالبات معیشتی مردم
اما سوال اصلی اینجاست که آیا استفاده از این ابزار در مرحله فعلی تصمیم درستی است یا خیر؟ پاسخ به این سوال مستلزم نگاهی فراتر از دوگانگی رایج دولت و مجلس است. واقعیت این است که دولت نیز به دنبال حفظ ثبات کابینه است. ثباتی که برای اجرای برنامه ها، کنترل شوک های اقتصادی و جلوگیری از بی ثباتی روانی در جامعه ضروری تلقی می شود. تغییرات پی در پی در تیم اجرایی اگرچه گاهی اجتناب ناپذیر است اما می تواند پیام بی ثباتی را به بازار و افکار عمومی برساند.
مجلس و دغدغه های مردم
از سوی دیگر مجلس خود را موظف به پاسخگویی به فشارهای روزافزون بر مردم می داند. وقتی بخش قابل توجهی از انتقادات متوجه عملکرد برخی از وزرای اقتصادی است، نمایندگان نمی توانند این مطالبه را نادیده بگیرند و فقط وعده اصلاحات را بدهند. از این منظر استیضاح نه یک تهدید سیاسی، بلکه آخرین اهرم نظارتی برای وادار کردن دولت به تغییر مسیر است.
استیضاح؛ آخرین اهرم برای اصلاح مسیر
نکته مهم این است که رفتار مجلس تاکنون نشان می دهد که رویکرد غالب، تقابل نبوده است. شواهد حاکی از آن است که مجلس بویژه هیأت رئیسه با احترام به وضعیت دولت سعی در ایجاد فرصت کافی برای تعمیرات داخلی کابینه داشته و حتی دولت را به انجام تغییرات داوطلبانه تشویق کرده تا منجر به استیضاح علنی و پرهزینه نشود. این رویکرد نشانه عقلانیت نهادی و دوری از سیاست است.
مجلس از رویارویی مستقیم با دولت پرهیز می کند
در این میان انتقاد از عملکرد برخی وزرا الزاما سیاسی نیست. بخش قابل توجهی از این انتقادات مربوط به کارایی، سرعت تصمیمگیری، هماهنگی تیم اقتصادی و اثربخشی سیاستها است. مسائلی که اگر اصلاح نشود مستقیماً به نارضایتی عمومی دامن می زند. بنابراین مسئله اصلی جنگ قدرت نیست، بلکه کیفیت حاکمیت و پاسخگویی به مطالبات واقعی جامعه است.
نقد فراتر از سیاست
از این زاویه می توان گفت آنچه امروز می گذرد بیشتر یک آزمون مدیریتی و نهادی است تا درگیری سیاسی. آزمونی برای سنجش میزان تعادل دولت و مجلس بین ثبات اجرایی و پاسخگویی اجتماعی. استیضاح اگر در مسیر اصلاحات و با هدف ارتقای عملکرد انجام شود، نه تهدیدی برای دولت است و نه تضعیف مجلس، بلکه جزئی از سازوکار طبیعی نظام تصمیم گیری تلقی می شود. مشروط بر اینکه عقلانیت، درک و علایق مردم محور اصلی این فرآیند باقی بماند.
مشکلات کشور تنها با تغییر افراد حل نمی شود/ راه حل در توافق دولت و مجلس است
علیرضا خجسته پور، کارشناس مسائل سیاسی وی به خبرنگار به گزارش میهن تجارت گفت: سوال و استیضاح از حقوق قانونی نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی است و این اولین نکته ای است که باید به آن توجه شود. این راه قانونی نظارت بر عملکرد دولت و بررسی تصمیمات و اقدامات آن است و مجلس باید این موضوع را پیگیری کند.
وی افزود: از سوی دیگر مشکلات کشور به سادگی با جابجایی افراد تغییر نمی کند. اما اگر مدیری قابلیت های لازم را در گروه خود نداشته باشد طبیعتا باید جای خود را به یک فرد توانمند بدهد. حضرت امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: اگر کسی کاری را بپذیرد که قادر به انجام آن نیست، اشتباه کرده است. این موضوع در حوزه های اجرایی اهمیت ویژه ای دارد.
این کارشناس سیاسی ادامه می دهد: با این حال نباید تصور کرد که راه حل همه مشکلات کشور تنها تغییر مردم و مسئولان است. راه حل های موجود بارها مطرح شده است و بسیاری از آنها نیازمند تصمیم گیری های بزرگ و مهم در زمینه های مختلف است. بنابراین نمی توان گفت که تنها راه حل تغییر افراد است.
جایی که مجلس بدون دلیل راه دولت را می بندد، نتیجه مطلوب حاصل نمی شود و از طرفی در صورت بی توجهی دولت به برنامه ها یا بودجه مصوب مجلس، فضای نامناسبی شکل می گیرد.
خجسته پور تصریح می کند: به نظر من به عنوان یک فعال سیاسی اگر قرار است مشکلات کشور بهتر حل شود باید در قالب تفاهم بین دولت و مجلس انجام شود. اگرچه در کشور سه قوه وجود دارد، اما در حوزه سیاست گذاری و اجرا، دولت و مجلس باید با یکدیگر تفاهم داشته باشند و تصمیمات کلان را مشترک اتخاذ کنند.
وی می گوید: جایی که مجلس بدون دلیل راه دولت را ببندد، نتیجه مطلوب حاصل نمی شود و از سوی دیگر در صورت بی توجهی دولت به برنامه ها یا بودجه مصوب مجلس، فضای نامناسبی شکل می گیرد. به نظر می رسد باید بیش از گذشته به سمت درک حرکت کنیم.
خجسته پور با اشاره به وضعیت کابینه دولت پزشکان می گوید: به نظر من تغییرات درون کابینه ضروری است. البته این تغییرات باید محدود و هدفمند باشد. طرح استیضاح های متعدد و زنجیره ای عملا دولت را ناکارآمد می کند، اما اگر یکی دو تغییر لازم در کابینه ایجاد شود، می تواند کابینه را با قدرت، نفس و تعامل بیشتر با شورای اسلامی به کار خود ادامه دهد و مشکلات مردم را حل کند.
وی می افزاید: این تغییرات در قالب توافق دولت و مجلس قابل انجام است. جلسات مشترک با اختیارات قانونی با حضور رئیس مجلس، رئیس جمهور و نمایندگان منتخب دو طرف به ویژه تیم اقتصادی و زیربنایی دولت برای طرح مسائل، جمع بندی و تصمیم گیری فوری برگزار می شود. در این چارچوب تغییر یک یا دو نفر اشکالی ندارد و می تواند به ادامه بهتر کارها کمک کند.
این فعال سیاسی در پایان تاکید می کند: از نمایندگان محترم مردم در خانه ملت تقاضا دارم هر گونه اختلاف سلیقه را به سوال و استیضاح تبدیل نکنند چرا که در این صورت کار کشور پیشرفت نمی کند. مجلس از اختیارات قانونی خود بر اساس مصالح ملت استفاده کند. نتیجه من این است که اولاً سؤال و استیضاح حق قانونی مجلس است. ثانیاً مشکلات کشور به سادگی با تغییر افراد قابل حل نیست و نیازمند تصمیمات بزرگ، مهم، علمی و منسجم است. و سوم اینکه در چارچوب تفاهم دولت و مجلس و با در نظر گرفتن منافع و مصالح ملی تغییرات لازم صورت گیرد.
استیضاح اهرم نظارتی مجلس است اما ترجیح ما تعامل و تفاهم با دولت است.
احمد نیکفر عضو شورای اسلامی ایران خبرنگار به گزارش میهن تجارت می گوید: بالاخره چون مجلس نماینده مردم است و با مردم سروکار دارد، مشکلات مردم به نمایندگان منتقل می شود. وضعیت فعلی اقتصادی و مشکلات معیشتی مردم حداقل به نظر من نتیجه کار نکردن وزرای اقتصادی است و به همین دلیل مجلس می گوید وظیفه ماست که مطالبات و مطالبات مردم را پیگیری کنیم.
وی می افزاید: یکی از راه های انجام این وظیفه نظارتی، سوال یا استیضاح است. اینها اهرم هایی است که مجلس می تواند وزرا را وادار به بهبود وضعیت معیشتی مردم در حد توان کشور کند. این مسیر یک ابزار قانونی است که مجلس احساس می کند دارد و می خواهد از آن استفاده کند.
این نماینده ادوار گذشته مجلس ادامه می دهد: در این مورد دو دیدگاه وجود دارد. یک دیدگاه این است که مجلس به این نتیجه رسیده است که چهار وزیر اقتصادی و مسئولان برخی وزارتخانه های اقتصادی ضعیف عمل کرده اند و کاری نکرده اند. در این صورت مجلس به دولت می گوید تصمیم بگیرید و تغییرات لازم را انجام دهید تا مجبور به رویارویی با هم نباشیم.
ترجیح این است که دولت خودش تغییراتی را انجام دهد تا این تغییرات از طریق استیضاح انجام نگیرد، اما تا این لحظه نه دولت تصمیم جدیدی گرفته است و نه مجلس به این نتیجه رسیده است که آن توصیه ها و ادله اجرا شده است.
نیکفر تصریح می کند: به دولت می گویند افرادی را که می دانید ضعیف بودند یا سیاست های شما را درست اجرا نکردند، حرکت دهید تا مجلس وارد روند استیضاح نشود. زیرا زمانی که طرح استیضاح مطرح می شود، دلایل آن به صورت علنی در بین مردم بیان می شود، ایجاد تشویش می کند و عواقبی برای شأن افراد و خانواده هایشان دارد. از طرفی ممکن است دولت هنوز جایگزین مناسبی پیدا نکرده باشد یا این تغییرات تصویب نشده باشد.
وی می گوید: تا جایی که من اطلاع دارم حداقل هیات رئیسه مجلس سعی کرده تا حد امکان با دولت تعامل داشته باشند، رودررو نباشند و با تفاهم کار کنند. حتی اگر قرار است تغییراتی انجام شود، این تغییرات باید با تفاهم باشد تا این احساس ایجاد نشود که مجلس در حال مقابله یا فشار بر دولت است.
نیکفر با اشاره به فشارهای داخل مجلس می گوید: با این حال برخی از نمایندگان معتقدند مدت زیادی گذشته و این تعامل موفقیت آمیز نبوده است. به همین دلیل فشارهایی به هیات مدیره وارد شده تا استیضاح ها مطرح و اعلام شود.
وی می افزاید: هفته گذشته آقای قالیباف تقریباً حجت را در صحن علنی و قبل از دستور تمام کرد و گفت اگر خود دولت تغییرات لازم را انجام ندهد مجلس باید جمع آوری و استیضاح را اعلام کند. نظر برخی از نمایندگان این است که اگر استیضاح انجام شود، رای گیری می شود و وزرا می روند.
این نماینده مجلس در پایان می گوید: ترجیح این است که دولت به تنهایی تغییراتی را انجام دهد تا این تغییرات از طریق استیضاح انجام نگیرد، اما تا این لحظه نه دولت تصمیم جدیدی گرفته و نه مجلس به این نتیجه رسیده است که آن توصیه ها و دلایل اجرایی شده است. باید ببینیم هفته آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. این هفته گذشت و حالا باید منتظر ماند و دید که هفته آینده چه اتفاقی خواهد افتاد.
به گزارش به گزارش میهن تجارت، اتفاقی که امروز بین دولت و مجلس می گذرد بیش از آنکه نشان از یک درگیری سیاسی داشته باشد، بازتاب تلاش برای یافتن نقطه تعادل در حکمرانی است. مجلس نمی تواند نسبت به فشارها و مطالبات اقتصادی مردم بی تفاوت بماند و دولت برای پیشبرد برنامه های خود باید حداقل ثبات اجرایی را حفظ کند. در این میان استیضاح یک هدف نیست، بلکه ابزاری است که در صورت استفاده صحیح و در زمان مناسب می تواند به اصلاح مسیر منجر شود. آینده این روند به سطح عقلانیت، گفتگو و شجاعت هر دو طرف در پذیرش اصلاحات واقعی گره خورده است. جایی که نه دولت بازنده است و نه مجلس، بلکه مردم برنده اصلی خواهند بود.
منبع : به گزارش میهن تجارت
