ماها یحیی در یادداشتی در مجله فارین افرز نوشت که طی شش ماه گذشته تنش ها در مرز اسرائیل و لبنان به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. اسرائیل هم اکنون 100 هزار نیرو به مرزهای شمالی محل رویارویی با گروه حزب الله اعزام کرده و درگیری ها در این منطقه مدام در حال افزایش است. تاکنون حدود 400 لبنانی از جمله 70 غیرنظامی و 3 خبرنگار در این درگیری ها کشته شده اند، 90000 غیرنظامی لبنانی از حدود 100 روستا و روستاهای نزدیک به مرکز آواره شده اند و روستاها و مزارع زیتون متحمل خسارات زیادی از اسرائیل شده اند. بمب های فسفری در عین حال، حزب الله نیز تقریباً هر روز با شلیک موشک به شهرها و اهداف اسرائیل، تلاش کرده حمایت خود را از حماس نشان دهد و باعث آوارگی حدود 80 هزار اسرائیلی و کشته شدن 6 شهروند این کشور شده است.
به گزارش گروه بین الملل «میهن تجارت» در ادامه این مطلب آمده است: سپس ماجرای حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق رخ داد که منجر به قربانی شدن افسران عالی رتبه سپاه قدس ایران شد. دو هفته بعد، ایران حمله موشکی و پهپادی بی سابقه ای را علیه اسرائیل انجام داد و اسرائیل با حمله محدود پاسخ داد. هم حمله اسرائیل و هم پاسخ ایران غیرمنتظره بود. ایران، به ویژه، سابقه طولانی در پاسخ های محدود به تحریکات اسرائیل دارد، زیرا جنگ با اسرائیل یا متحد اصلی آن، ایالات متحده، به نفع تهران نیست.
اما حمله اسرائیل و پاسخ ایران وضعیت موجود را مختل کرد و به تاریخ چندین دهه رویارویی غیرمستقیم دو طرف پایان داد. اگرچه اکنون تمرکز جهان به ایران معطوف شده است، اما افزایش تنش بین ایران و اسرائیل احتمال رویارویی یا جنگ تمام عیار بین اسرائیل و حزب الله را افزایش داده است. در واقع، در 21 آوریل، بنی گانتز، یکی از اعضای کابینه جنگ اسرائیل، اعلام کرد که مرز اسرائیل با لبنان اکنون به یک “جبهه فعال” تبدیل شده است و “بزرگترین و فوری ترین چالش” را به وجود آورده است.
جو بایدن فرستاده ویژه تلاش هایی را برای ایجاد توافق بین اسرائیل و حزب الله و تعیین مرزهای این مرز مورد مناقشه انجام داده بود. از زمان حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق و واکنش ایران، این مذاکرات به اولویت دوم تبدیل شده است. اما برای جلوگیری از افزایش تنش منطقه ای، آمریکا و فرانسه باید به اقدامات دیپلماتیک خود برای جلوگیری از رویارویی اسرائیل با حزب الله شتاب بیشتری بدهند. البته این تلاش ها ابتدا باید بر پایان دادن به جنگ غزه متمرکز شود.
ایران نمی‌خواهد دارایی‌های منطقه‌ای‌اش توسط اسرائیل نابود شود. از دیدگاه ایران، گروه های همسو مستقر در منطقه از جمله حزب الله نه تنها به افزایش نفوذ منطقه ای آن کمک می کنند، بلکه در دفاع از منافع کشور و جلوگیری از حمله دشمنان به خاک کشور موثر هستند. جنگ بزرگ با اسرائیل که آسیب جدی به حزب الله وارد می کند، خط اول دفاعی ایران را در هر جنگ آینده با اسرائیل نابود خواهد کرد. قبل از 7 اکتبر، موقعیت منطقه‌ای ایران قوی‌ترین موقعیت از زمان تأسیس جمهوری اسلامی ایران در سال 1979 بود. نزدیکی این کشور به عربستان سعودی که در مارس 2023 اعلام شد، برای اولین بار از زمان در دهه 1980، دو کشور بر لزوم جلوگیری از درگیری بیشتر در منطقه توافق کردند.
قبل از 7 اکتبر، آتش بس شکننده ای بین اسرائیل و حزب الله وجود داشت و یک بازدارندگی متقابل غیررسمی وجود داشت که مرز اسرائیل و لبنان را نسبتاً ساکت نگه می داشت. اسرائیل اقدامات پنهانی علیه حزب الله لبنان انجام نداد. حتی زمانی که اسرائیل پس از حمله 7 اکتبر وارد عمل شد، واکنش اولیه حزب الله سنجیده بود.
اما توازن منافعی که باعث خویشتن داری ایران شد، اکنون در حال تغییر است. ترکیب دولت های ایران و اسرائیل به نفع تندروها تغییر کرده است و حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران عبور از خط قرمز اساسی تلقی می شود. در عین حال، سیاست داخلی ایران نیز متاثر از آشفتگی های ناشی از فشارهای اقتصادی، اعتراضات جنبش زنان برای آزادی در سال 2022 و تنش های اخیر قومیتی در بلوچستان بوده است. رهبران تهران اکنون نیاز جدی تری به ایجاد بازدارندگی خارجی و حل چالش های داخلی دارند که بر اقتدار سیاسی و حاکمیت ارضی آنها تأثیر می گذارد.
در همین حال، اسرائیل نیز در تلاش است تا بازدارندگی امنیتی خود را پس از حمله 7 اکتبر بازگرداند. تل آویو طی 6 ماه گذشته دریافته است که می تواند عملیات نظامی گسترده ای انجام دهد و بخش های زیادی از نوار غزه را با خاک یکسان کند و تلفات زیادی را به همراه داشته باشد، بدون اینکه واکنش منفی جدی از سوی غرب دریافت کند. دولت اسراییل نیز به دنبال فرصتی برای حل مشکلات دیگر خود به جز موضوع حماس است. در طول شش ماه گذشته، رهبران اسرائیل بارها وعده داده اند که خطرات ناشی از حزب الله را از بین ببرند. کابینه جنگ اسرائیل گزینه های نظامی مختلفی را برای عقب راندن حزب الله از رودخانه لیتانی مورد بحث قرار داده است.
نخست وزیر اسرائیل که تحت فشار افکار عمومی است، ممکن است برای تقویت موقعیت داخلی خود به دنبال گسترش جنگ به لبنان باشد. یک جنگ مرزی علیه لبنان می‌تواند دوباره توجه را بر نقض فاحش امنیتی که منجر به حادثه 7 اکتبر شد متمرکز کند و فاجعه انسانی در غزه را فراموش کند. اسرائیل هنوز به هدف خود برای از بین بردن کامل حماس و حتی بازگرداندن گروگان ها به خانه نرسیده است.
افزایش تنش بین ایران و اسرائیل در ماه آوریل باعث شد مذاکرات بر سر توافق اسرائیل و حزب الله به حاشیه رفته و دشوارتر شود. اما ایرانی ها تمایل چندانی برای وارد شدن به جنگ بزرگتری ندارند که موقعیت منطقه ای آنها را تضعیف کند و هدف نهایی آنها کاهش نفوذ آمریکا در خاورمیانه است.
در نهایت، تحولی که به احتمال زیاد از افزایش تنش جلوگیری می کند این است که مذاکرات در مورد اختلافات مرزی بین لبنان و اسرائیل در کنار مذاکرات آتش بس در غزه انجام می شود. اگر اسرائیل پایان خصومت‌ها در غزه را فرصتی برای تمرکز مجدد بر مرز شمالی بداند، آتش‌بس در غزه می‌تواند تنش‌ها بین اسرائیل و حزب‌الله را تشدید کند. برای جلوگیری از گسترش درگیری ها، لازم است که ایالات متحده، فرانسه و دیگر قدرت های غربی بلافاصله پس از آغاز هرگونه آتش بس در غزه، تمام توجه خود را به مذاکرات اسرائیل و حزب الله معطوف کنند. اما سرمایه گذاری های جهانی برای حفظ صلح در خاورمیانه نباید به همین جا ختم شود. با توجه به فروپاشی اقتصادی لبنان از سال 2019 به بعد، این کشور به حمایت گسترده بین المللی برای تقویت نهادهای سیاسی و گسترش ارتش نیاز دارد. در هر صورت، بین تضعیف نهادهای دولتی از جمله ارتش و تقویت بازیگران غیردولتی خشن رابطه مستقیم وجود دارد.
اسرائیل امیدوار است با نابودی حماس و حزب الله چشم انداز امنیتی خود را متحول کند. اما به بیان ساده، استفاده از نیروی نظامی مخرب و وحشیانه نمی تواند هیچ گروهی را از بین ببرد. اگرچه ممکن است ظرفیت ها و توانمندی های آنها ضعیف شود، اما در طول زمان با یادگیری از تجربیات گذشته دوباره ظاهر می شوند. در حالی که خطر یک جنگ منطقه ای گسترده در حال افزایش است، نیاز به پایان دادن به جنگ در غزه، مذاکره در مورد اختلافات مرزی بین اسرائیل و لبنان، و ایجاد یک روند سیاسی جدی بین اسرائیل و فلسطین برای به رسمیت شناختن حق فلسطینیان برای خودسازی است. عزم از اهمیت فوری برخوردار است. اگر مذاکرات در اولویت اصلی قرار نگیرد، جاه طلبی های خشونت آمیز افراطیون در ایران و اسرائیل به دست منطقه خواهد رسید. در آن صورت، بازیگران غیردولتی مورد حمایت ایران به یافتن حامیانی در میان جمعیت های خشمگین و محروم ادامه خواهند داد و این به سرزمین های فلسطین محدود نمی شود، بلکه کل منطقه را شامل می شود.
