دکتر سعید نیاکوثری; ظهور اسلام اگرچه از سقوط حجاز زاده شد، اما در سرزمین ایران و با همت دانشمندان و فیلسوفان ایرانی توانست مرزهای جغرافیا را درنوردد و محدودیت های زمان را بشکند و کاروان بشریت را همراهی کند. از نسلی به نسل دیگر در گذر تاریخ.
نقش و جایگاه دانشمندان و اندیشمندان ایرانی در تبیین اندیشه های دینی نه تنها در اصول فقه و حکمت، بلکه حتی در فرهنگ و هنر متجلی است و بارزترین آنها معماری اسلامی است. به هر حال تا آنجا که معماری بنا جلوه‌ای از تأثیر اندیشه‌های دینی و تلفیق آن با عناصر فرهنگ اسلامی است، باید از شگفتی‌های معماران خرد و اندیشه، از جمله شخصیت‌های مشهور مذهبی در عصر غیبت صغری، شیخ محمد بن یعقوب کلینی رازی. مبتنی بر ایمان اسلام است.
عارف و حدیث پژوه مشهوری که عمر خود را در خدمت اسلام گذراند و در کشف حدیث کوشید. وثاقت ایشان در حفظ امانت رسالت و گنجینه گرانبهای امامت تا آنجا که نوشته های ایشان از معتبرترین منابع علم حدیث است.
اگرچه بسیاری از آثار مکتوب او به یادگار مانده است، اما مشهورترین اثر او کتاب ارزشمند الکافی است که یکی از ارزشمندترین آثار در زمینه آثار دینی است و مهم ترین اثر آن مجموعه حدیثی کتب اربعه است.
ابومحمد کلینی در کالین و در خانواده ای اهل علم و دین به دنیا آمد. پدرش اهل فضل و از بزرگان زمان خود بود و در تربیت فرزندان بسیار کوشا بود. ابومحمد هنگامی که در تکمیل دانش به سن جوانی رسید، تحت تأثیر جریان های سیاسی گروه های مذهبی مختلف از جمله فرقه های اسماعیلی، شافعی، حنفی و شیعه قرار گرفت. برخوردها اما منحصر به حوزه خرد و اندیشه نبود و تأثیر آن در زندگی سیاسی و اجتماعی مردم جلوه می کرد و گاه به درگیری های شدید می انجامید.
نهضت های سیاسی و مذهبی با این حجم عظیم، به همان اندازه که فرصتی برای شناخت ماهیت آراء مختلف بود، زمینه خروج تشیع از مسیر واقعی خود را فراهم می کرد و این ضرورتی بود که او تلاش زیادی کرد. علم حدیث را بیاموزد و احادیث را مطالعه کند. و احادیث سیر را از نصره شناخت و همچون صرافی چیره دست، گوهر دین را از ناخالصی هایی که در عقاید به نام دین رواج داشت، زدود.
جمع‌آوری احادیث کار بسیار سختی بود و تحقیق بسیار طاقت‌فرسا بود و از آن سخت‌تر، محدثانی را یافتم که از منبع فیاض امامت می‌گرفتند و البته در آن زمان کوفه از بزرگان بود. مراکز معرفتی که شاباخ کلینی در آنجا اقامت داشت. کوفه علیرغم اینکه در دو عصر اسلام (شهادت امام علی / شهادت مسلم بن عقیل در آستانه قیام عاشورا) اما در عصر غیبت صغری، کوفه فضای آزاد اندیشی و آزاداندیشی داشت. مذاهب مختلف می‌توانستند آزادانه عقاید خود را تبلیغ کنند و همین امر باعث شد که مؤلفان و علمای دروس و بحث‌های مجلس، فضای مناسبی را برای کلینی ایجاد کنند تا احادیثی را جمع‌آوری کرده و آنها را از احادیثی که شایسته ستایش نیست، تشخیص دهند.
کلینی آثار تألیفی زیادی از خود به جای گذاشته است. کتاب الکافی خود مجموعه ای از چندین کتاب بود، مانند اصول الکافی، فارو الکافی و روضه الکافی. کلینی در نزد بزرگان، چه در زمان خود و چه پس از حیات خود در قرون بعدی، از جمله در میان علمای متأخر از جمله ابن اثیر و علامه مجلسی، جایگاه والایی داشت. شاگردان زیادی در مکتب او تربیت شدند که هر یک ستارگان درخشان در حوزه علوم دینی بودند.
خورشید وجودش در سال 329 قمری در افق گاهشماری غروب کرد، اما خورشید علم او پس از یازده قرن آسمان خرد و اندیشه را روشن کرد و نور جاویدانش روشنگر سختی‌های دل‌های مومنان و اهل ایمان. در انتظار عروج
