مجموعه تلویزیونی حشاشین (به عربی: الحشاشین) یک سریال تاریخی است که در مصر تولید شده و در آخرین ماه مبارک رمضان میزبان بینندگان کشورهای عربی و اسلامی بود. این سریال مدعی پرداختن به وقایع تاریخی قرن یازدهم و زندگی حسن صباح، مبلغ بزرگ مذهب اسماعیلی بود. اما این سریال در واقع بر اساس افسانه بی اساس حشاشین، ترورهای خونین فدائیان اسماعیلی را برجسته کرد و انتقادات زیادی را برانگیخت. ناظران بر این باورند که سازندگان و حامیان این محصول تلویزیونی با مقایسه «حسن صباح» و «حسن البناء» موسس گروه الاخوان المسلمین چندین هدف را هدف قرار داده اند. از جمله تحریف تاریخ اسلام، تضعیف جریان های اسلام گرا در جهان عرب، حمله به مذهب شیعه، دامن زدن به ایران هراسی و ادامه حکومت غربی های سکولار در کشورهای اسلامی.
اگرچه پخش این سریال تاریخی در جمهوری اسلامی ایران ممنوع شد و تمامی بسترهای پخش اینترنتی آن را حذف کردند، اما صحبت از آن در میان نخبگان دانشگاهی، پژوهشگران حوزوی و پژوهشگران تاریخ اسلام و ایران ادامه دارد.
روزنامه جمهوری اسلامی در شماره 12820 خود گفتگویی در این خصوص با حجت الاسلام «هادی درویشی ایلامی» که با رهبران و پیروان مذاهب و مذاهب مختلف ارتباط و مراودات میدانی دارد انجام داده است که می خوانید. زیر:
***
– ارزیابی شما از ساخت و پخش سریال «حشاشین» در شب های ماه مبارک رمضان اخیر در کشورهای عربی چیست؟
– درویش: به نام خدا. همانطور که می دانید در مصر و خارج از مصر انتقادات زیادی به این سریال وارد شده است. خوش بینانه ترین حالت این است که بگوییم نویسنده و کارگردان این سریال خواسته یا ناخواسته از منابع مورد استفاده دشمنان در تشریح رویکرد حکومتی و نظامی «جامعه اسماعیلی نزاری» در عصر رویایی رهبری استفاده کرده اند. شخصیت کاریزماتیک ایرانی الاصل. یعنی «حسن صباح» – نوشته اند. شیعیان اسماعیلی با دشمنان مختلف مذهبی داخلی – مانند خلافت بغداد – و دشمنان برون مذهبی – مانند صلیبیون درگیر بودند و این دشمنان علیه آنها محتوا تولید می کردند. آقای عبدالرحیم کمال نویسنده و پیتر میمی کارگردان سریال حشاشین با استفاده از آن محتوای تحریف شده و خشونت آمیز و نه حقایق تاریخی، وجدان و اعتبار حرفه ای خود را در معرض خطر غیرقابل دفاعی قرار دادند. و در شرایطی که امت اسلامی در یک نقطه عطف حساس تاریخی قرار دارد و باید با وحدت کلمه در مقابل دشمن اصلی یعنی صهیونیست ها ایستاد.
آیا می توان به برخی از این تحریفات اشاره کرد؟
– درویش: شاخه شیعه منشأ اسماعیلی بر پهنه وسیعی از ایران و جغرافیای عربی – مصر، سوریه، لبنان، فلسطین امروزی و حتی یمن- حکومت می کرد و منشأ کارهای مذهبی و عمرانی بود. اما سازندگان سریال به جای القای تصویری واقعی و معرفی رویکرد ایدئولوژیک و تمدنی آنها، مبهم ترین توصیف را درباره آنها انجام دادند، یعنی داستان افسانه ای هشاشین ها – که توسط مخالفان آنها ساخته و پرداخته شده است – موضوع داستان آنها تا جایی که در یک ترفند انحرافی در تعبیر لقب حشاشین از الفاظی چون «قاتل» یا «تروریست» استفاده کردند!
– به نظر شما چگونه توانستند تصویر درستی از اسماعیلیان ارائه دهند؟
– درویش: «الازهر الشریف» یا «دانشگاه الازهر مصر» در گوش سازندگان این سریال قرار گرفته است. یعنی قدیمی ترین و بزرگترین دانشگاه علمی و اسلامی جهان عرب که یادگار حکومت فاطمیون اسماعیلی است. اگر واقعاً می خواستند شیعه یا اسماعیلیه را به مردم خودشان معرفی کنند، چرا از قاهره و الازهر شروع نکردند و به ایران و الموت نیامدند؟ و چرا با صداقت و شرافت پرداخت نکردند؟
پردازش محترمانه چه بود؟
-درویشی: ماه مبارک رمضان امسال تحت تأثیر یکی از بی سابقه ترین جنایات بشری در تاریخ قرار گرفت. یعنی نسل کشی در غزه مظلوم و در عین حال انواع محاصره، گرسنگی، ترور و حمله به مردم فلسطین اشغالی، لبنان و سوریه توسط رژیم صهیونیستی. آیا ساخت سریال برای نمایش کشتار وحشیانه زنان، کودکان و سالمندان، تخریب مدارس و بیمارستان ها و انواع جنایاتی که بدون هیچ تردیدی توسط دولت جعلی اسرائیل انجام می شود، مهمتر نیست؟ اگر نگوییم نویسنده، کارگردان و حامیان این سریال برای افشای جنایات صهیونیست ها بی شرمانه عمل کردند، قطعا بسیار نادان هستند که جهان عرب را با داستان تحریف شده حشاشین درگیر می کنند. همین الان در میان آن دسته از دانشجویان و اساتید دانشگاه های آمریکا و اروپا که علیه جنایات ضد بشری صهیونیست ها قیام کرده اند، افتخار می توان یافت. نه در مجامع سیاسی، فرهنگی و هنری جهان عرب. در این شرایط، کار افتخارآمیز هنری، تولید فیلم و سریال و کتاب برای رسوایی سران صهیونیست و استکبار جهانی است، نه اینکه در تاریخ اسماعیلیه غوطه ور شود و درباره آن دروغ بگوید.
آیا نخبگان مذهب اسماعیلی نسبت به این سریال واکنشی داشتند؟
– درویش: من نشنیدم که واکنش خاصی داشته باشند. حسن صباح از مبلغان «اسماعیلی نزاری» بوده و حشاشین ها از این فرقه هستند. دست‌کم در طول یک قرن اخیر، رهبران جامعه اسماعیلی نزاری در منازعات سیاسی متعددی که در جهان شکل گرفته و پایان یافته است، نقشی نداشته‌اند یا واکنشی نشان نداده‌اند. آنها تلاش خود را بر توانمندسازی اقتصادی و ترویجی سازمان اسماعیلیه متمرکز کرده اند. اسماعیلیان در کشورهای مختلف فعالیت های تجاری و اقتصادی راه اندازی کردند و در کنار آن به فعالیت های علمی و دانشگاهی و ایجاد مؤسسات عام المنفعه، خیریه و بشردوستانه پرداختند. به دلیل اتخاذ این رویکرد صلح طلبانه، رهبران اسماعیلیه – از جمله اسماعیلیان نزاری و اسماعیلیان طیبی داوودی معروف به بوهراس – مورد احترام رهبران عرب در کشورهای مختلف هستند. همین چند ماه پیش، بارگاه منتسب به حضرت زینب کبری (س) در قاهره که توسط بهره داودی اسماعیلیه بازسازی شده بود، در مراسمی با حضور عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر و رهبر معظم انقلاب افتتاح شد. داوودی اسماعیلیان، مفضل سیف الدین و آقای مفضل برای این برنامه از هند به مصر رفتند و مورد استقبال قرار گرفتند. بنابراین انتظار نمی رفت مصر به طور ناگهانی چنین سریالی مخالف رویکرد رئیس جمهور این کشور پخش کند. بر این اساس است که فکر می کنم در لایه های پنهان این سریال، انحراف افکار عمومی جهان عرب از جنایات روزافزون اسرائیل و موضع تسلیمانه سران کشورهای عربی و ارائه آدرس غلط به افکار عمومی و احتمالا دست کم گرفتن نقش و حمایت جمهوری اسلامی ایران و شیعیان عراق، لبنان و یمن اهل فلسطین هستند.
پیشنهاد و راهکاری برای واکنش جامعه اسماعیلی به این سریال دارید؟
– درویش: اکثر منتقدان این سریال آن را «تهدیدی» برای تشیع اسماعیلی می دانستند. می خواهم از زاویه ای دیگر به این موضوع نگاه کنم و آن را یک «فرصت» ببینم.
چگونه می تواند یک فرصت باشد؟
– درویش: نخبگان جامعه اسماعیلی – به ویژه رهبر فعلی اسماعیلیان نزاری، «کریم آقاخان» – نباید از این فرصت طلایی که تولید و پخش این سریال در اختیارشان گذاشته است غافل شوند. یا «انجمن اسماعیلیه ایران» و حتی رهبر فعلی اسماعیلیه مستلوی یا بهرا، آقای «مفضل سیف الدین» می تواند به بهانه این فرصت تاریخی که دشمن در اختیار این جامعه کثرت گرا قرار داده وارد میدان شود. آنها باید مطابق ویرانی جهانی که در رابطه با نسب تاریخی و پیشوایان معنوی آنها رخ داده است، به ارائه صحیح تاریخ و معرفی نقش خود در «تمدن نوین اسلامی» عمل کنند.
همچنین باید به وظیفه تاریخی خود در قبال امت اسلامی عمل کنند و با توجه به ظرفیت خوبی که در ارتباط با سران کشورهای جهان دارند جنایات صهیونیست ها علیه مسلمانان غزه را با رایزنی ها و درخواست های عمومی بین المللی محکوم کنند. انجمن ها . یعنی باید از لاک تشکیلات و پیروان خود خارج شوند و وارد دنیای بزرگ تحول و شکوه هم افزایی با دیگر جناح های شیعه در محور محبوب اهل بیت پیامبر (ص) شوند. .
میراث حیات بخش مکتب صادقین (علیه السلام) به عنوان پیشوایان همه مذاهب شیعه و غیر شیعه و نیز تعالیم ظلم ستیزی قیام امام حسین (ع) نقطه عطف است. همدلی و هم افزایی اسماعیلیان با جهان اسلام. آنها باید از این موقعیت که توجه بخش بزرگی از مردم جهان عرب به خاطر سریال حشاشین به آنها جلب شده است برای تبیین قلمروهای مشترک تاریخی، مذهبی و معنوی و بیان باورهای مذهبی مشترک استفاده کنند. با سایر مسلمانان و همچنین اتحاد با بقیه امت در برابر استفاده از دشمن مشترک.
– راه حل یا پیشنهاد عملی دارید؟
– درویش: من به عنوان یک عالم اسماعیلی که بیش از سی سال از عمر و انرژی خود را صرف هم افزایی و تقریب مذاهب اسلامی – از جمله مذهب تشیع – در ایران و سایر نقاط جهان کرده‌ام، یکی از رهبران و شخصیت‌های تأثیرگذار و تأثیرگذار در ایران هستم. جامعه. ما از اسماعیلیه می خواهیم که در کنار خدمات عمومی خود در دفاع از دغدغه های جهان اسلام اقدامات موثرتری از خود نشان دهند. حداقل پیشنهادی که به آنها می کنم برگزاری «همایش بین المللی آگاهی» با حضور علما و علمای اسماعیلی و علمای مذاهب مختلف شیعه و اسلامی است تا از طریق آن، نقشه راه تعامل و تقابل لازم تهیه شود. او با توطئه های جهانی پیدا کرد.
