شامگاه ۱۰ شهریور فیلم سینمایی «در آغوش درخت» به کارگردانی بابک خواجه پاشا به عنوان نماینده سینمای ایران در آکادمی اسکار معرفی شد که این انتخاب با حواشی بسیاری همراه بود.
به گزارش عصر ایران، فیلم در آغوش درخت به چند دلیل گزینه مناسبی برای معرفی به آکادمی اسکار نیست که اولین و مهم ترین آن عدم حضور فیلم در جشنواره های معتبر بین المللی است. از این نظر، کاملاً ناشناخته است، اگر همه کشورهای ارائه کننده فیلم های اسکار، این را پارامتر بسیار مهمی بدانند.
تنها حضور فیلم در آغوش درخت در جشنواره فیلم کازان روسیه بود که جشنواره چندان مهمی به حساب نمی آید و البته در آن جشنواره هم جایزه ای دریافت نکرد.
نکته بعدی شناخت فیلمساز سازنده فیلم است که بابک خواجه پاشا این شرایط را ندارد و تقریباً در یکی دو سال اخیر است که با همکاری سازمان های مختلف 2 فیلم ساخته است. نامی شناخته شده برای مخاطب داخلی نیست.
از سوی دیگر گفته می شد فیلم رکسانا ساخته پرویز شهبازی برای نامزدی در اسکار انتخاب می شود که می توانست با اکران محدود در دو هفته مانده به پایان مهلت نامزدی اتفاق بیفتد.
با توجه به اینکه سال گذشته فیلم رکسانا در بخش اصلی جشنواره فیلم توکیو حضور داشت و یسنا میرتماسب جایزه بهترین بازیگر مرد را از آن خود کرد، قطعا انتخاب مناسب تری بود و البته پرویز شهبازی از نظر سابقه حرفه ای و حتی حضور در جشنواره های بین المللی. . خیلی بیشتر از بابک خواجه پاشا شناخته شده است.
هیات انتخاب ۹ نفره نامزدهای اسکار امسال متشکل از خانم ها نرگس آبیار، شبنم مقدمی و فریدون جیرانی، علی دهکردی، مرتضی رزاق کریمی، مهدی سجاده چی، اکبر نبوی، بهروز شعیبی و مجید زین العابدین بود. در پایان 3 فیلم «شهر خاموش» به کارگردانی احمد بهرامی، «در آقوس تهمرم» به کارگردانی بابک خواجه پاشا و مستند «ایساتیس» به کارگردانی علیرضا دهقان نامزدهای نهایی این پنل بودند.
کمیته 9 نفره انتخاب نامزدهای اسکار
یکی از نکات سوال برانگیز این دوره این بود که چرا اصلا اسم رکسانای پرویز شهبازی برده نشد و حتی در لیست 3 نفره اعلام شده هم قرار نگرفت.
فریدون جیرانی پس از اعلام نام فیلم نامه ای به پرویز شهبازی نوشت و با ابراز تاسف از انتخاب نشدن فیلمش، مخالفت خود را با رای نهایی هیات انتخاب نشان داد. فریدون جیرانی خطاب به شهبازی نوشت:
«آقای شهبازی! «رکسانا» فیلم تلخ و تاثیرگذاری بود؛ یکی از بهترین فیلم های شماست.
این فیلمی بود که می‌توانستید درون جامعه امروزی را ببینید. بحران های جامعه را دید و با مردم گرفتار این بحران ها همدردی کرد. خوشحالم که روشنفکری مثل شما متعلق به نسلی است که هنوز «گفتمان» دارد و حرفی برای گفتن دارد و سینمایش «شخصیت» دارد. متاسفم.”
پس از این اتفاق و جنجال های ناشی از آن، شبنم مقدمی – سخنگوی هیات انتخاب – سعی کرد به شبهات پاسخ دهد و این متن را در اختیار رسانه ها قرار داد:
کمیته انتخاب نماینده ایران در اسکار 2025 تمامی آثار واجد شرایط شرکت در این مسابقه را بررسی کرد و تعدادی از آثار پیشنهادی شامل سه فیلم «رکسانا»، «صبحانه با زرافه‌ها» و «تابستان همان سال» معرفی شدند. به دلیل عدم وجود حداقل اکران تجاری در زمان اعلام اسکار، به منظور محافظت از حقوق فیلمسازان و حفظ شانس در نظر گرفتن در سال آینده.
اعضای هیأت انتخاب در فضایی کاملاً حرفه ای و با رعایت کامل اصول اخلاق کاری و بدون تأثیرپذیری از شایعات مجازی و گمانه زنی های رسانه ای به بررسی و ارزیابی فیلم های دارای صلاحیت قانونی پرداختند و فیلم «در آغوش درخت» رای گیری کرد. اکثریت مطلق آرای اعضای هیئت مدیره. نهایی انتخاب شد.
یسنا میرتوماسب برنده جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره توکیو شد
و البته پس از این توضیحات مقدماتی، فریدون جیرانی نامه دیگری منتشر کرد و نوشت:
سلام، نامه ای دیگر، باز هم ببخشید، دوست ندارم نامه شخصی من به آقای شهبازی این تصور را ایجاد کند که انتخاب فیلم بسیار محترم «در آغوش درخت» برای اسکار یک انتخاب دولتی است. ، این مورد نیست. توضیحات سخنگوی خانم شبنم مقدمی بسیار درست است. است فیلم «در آغوش درخت» با اکثریت آرا انتخاب شد و فارابی تنها یک رای داشت و سه فیلم به این دلیل که خانم مقدمی گفتند کنار گذاشته شد.
اما تاسف من در پایان آن نامه این بود که معتقد بودم «رکسانا» بهترین انتخاب برای اسکار است و از همان روز اول بر این نظر تاکید کردم، اما متاسفم که دوستان دیگر این نظر را نداشتند.»
بحر روی در نهایت فیلم در آغوش درخت به عنوان نماینده سینمای ایران نامزد اسکار شد اما فارغ از هر گونه جناح بندی و با نگاهی واقع گرایانه مهمترین موضوعی که باید به آن توجه کنیم این است که فیلم انتخاب شد تا نامزد اسکار شود چه حمایت بین المللی داشته است؟ یعنی پخش فیلم در آمریکا بر عهده کدام شرکت است؟
برخلاف سایر اسکارها، اسکار بهترین فیلم بین المللی – که قبلاً به عنوان بهترین فیلم خارجی زبان شناخته می شد – به شخص خاصی تعلق نمی گیرد و اگرچه کارگردان این جایزه را دریافت می کند، اما در واقع جایزه به طور کامل به کشور ارسال کننده تعلق دارد. فیلم به یک آکادمی در نظر گرفته می شود; بنابراین باید با توجه به شناخت زمین بازی مسابقه اسکار و منافع ملی تصمیم گرفت که بیشترین شانس را با آن فیلم داشته باشد.
در مرحله مقدماتی 15 فیلم انتخاب شده و در مرحله بعدی 5 فیلم انتخاب می شوند که از بین آنها برنده اسکار بین المللی مشخص می شود.
فیلم در آغوش درخت
معرفی فیلم در رسانه های آمریکایی، نظرات منتقدان و مخاطبان و امکان نمایش آن در آمریکا همگی در این روند نقش دارند و طبیعتا شانس پخش یک فیلم در آمریکا (به کمک شرکت پخش کننده ای که این قدرت را دارد) فراتر از فیلمی است که چنین تمهیداتی ندارد و فقط نسخه بلوری یا لینک فیلم را در اختیار داوران اعضای آکادمی دارد که حتی ممکن است آن را به طور کامل نبینند. .
بنابراین هر فیلمی که بتواند شرکت پخش قوی تری در آمریکا داشته باشد شانس بیشتری دارد. قدرت و اعتبار شرکت پخش و ایجاد کمپین تبلیغاتی برای معرفی فیلم در آمریکا از نکات مهم این ماجراست. شاید اگر شرکت آمازون پخش فیلم «فروشنده» فرهادی در آمریکای شمالی را نداشت، سرنوشت دومین اسکار کارنامه ایران متفاوت بود.
سوال اینجاست که آیا سازمان سینمایی، بنیاد فارابی یا هر سازمان دیگری کمک یا حمایتی به پخش و دیده شدن نماینده ایران در این عرصه بزرگ سینمای جهان کرده است؟ و آیا قدرت و توانایی انجام کاری در این زمینه را دارند؟
با توجه به فیلم و مواردی که ذکر شد، از این پس می توان گفت که سینمای ایران حتی در بین 15 نامزد اولیه اسکار هم شانسی برای حضور نخواهد داشت.
