چگونه می‌توان تکلیف اموال برای بعد از فوت را مشخص کرد؟

به گزارش خبرگزاری به گزارش میهن تجارت، شهرنشینی مستلزم رعایت قوانین و مقررات شهری است و کارشناسان معتقدند زمانی که شهرنشینان به حقوق یکدیگر احترام بگذارند و به وظایف خود در قبال شهر و جامعه عمل کنند، به «شهروند» ارتقا می یابند.

حقوق شهروندی مجموعه ای از حقوقی است که هر شهروندی دارد و باید توسط سایر شهروندان و دولت رعایت شود. حقوق شهروندی در ایران نیز مانند بسیاری از کشورها پذیرفته شده است که بارزترین و مهمترین جلوه آن قانون اساسی است که در اصول 32، 34، 35، 37، 38 و 39 به آن اشاره شده است.

یکی از مسائل مهم حقوق شهروندی که توجه بسیاری را به خود جلب می کند، موضوع اراده و انواع آن است. وصیت یکی از مهمترین اقدامات حقوقی است که افراد می توانند برای تعیین تکلیف اموال و دارایی خود پس از فوت در قوانین و قوانین اسلامی انجام دهند. در حقوق مدنی ایران وصیت از جایگاه ویژه ای برخوردار است و قوانین و شرایط خاصی برای آن در نظر گرفته شده است.

انواع وصیت نامه

وصیت نامه: وصیت عهدی موضوع ماده ۸۲۶ قانون مدنی ایران نوعی وصیت است که در آن وصی (وصیت کننده) پس از مرگ خود یک یا چند نفر را برای انجام برخی کارها تعیین می کند، این نوع وصیت است بخشی از اقات (عمل حقوقی که به اراده یک نفر انجام می شود) در نظر گرفته می شود، یعنی برای تحقق آن فقط اراده یک طرف (وصی) کافی است.

مصادیق وصیت نامه:

تعیین شخصی برای پرداخت بدهی وصی پس از مرگ

سپردن مسئولیت اداره امور طفل صغیر به شخص معین

تعیین کنند مجری برای انجام امور خیریه یا مذهبی

نکته مهم در مورد وصیت نامه این است که مجری (کسی که وصیت به او سپرده شده است) تا زمانی که وصی زنده، می تواند اراده را رد کند، اما پس از مرگ وصیدیگر حق رد وصیت را نخواهد داشت.

اراده مالکانه: در ماده 826 قانون مدنی نیز اراده تملیکی ذکر شده است. در این نوع اراده، وصی او عین یا منفعت مال خود را به موصی له (دارنده وصیت نامه) می دهد، این نوع وصیت با محدودیت هایی همراه است:

وصی او فقط می تواند تا یک سوم اموال خود را وصیت کند.

قبول یا رد وصیت نامه پس از فوت قابل انجام است وصی برگزار شود

اگر موصی در ابتدا وصیت را بپذیرد دیگر نمی تواند آن را رد کند.

مصادیق وصیت تملک:

وصیت منزل به یکی از ورثه

انتقال سود یک ملک تجاری به یک موسسه خیریه

دادن ثلث کل اموال به غیر وراث

محدودیت ها و شرایط اراده

محدودیت یک ثلث: یکی از مهم ترین محدودیت های اراده در قوانین ایران، محدودیت یک ثلث است. بر اساس این قانون، هر شخص فقط می تواند تا ثلث اموال خود را وصیت کند، این محدودیت به منظور حفظ حقوق وراث و جلوگیری از سلب ارث آنها اعمال می شود.

محروم كردن كامل ورثه امكان پذير نيست: قانون به شخص اجازه نمي دهد همه ورثه خود را از ارث محروم كند، اين قاعده يكي از احكام واجب است و امكان تخطي از آن وجود ندارد، اما مردم مي توانند به برخي از روش های قانونی مانند آرامش خاطر استفاده کنید. پس از مرگ در مورد اموال خود تصمیم بگیرید.

شرایط اعتبار وصیت نامه

برای اینکه وصیت نامه از نظر قانونی معتبر باشد، باید شرایط زیر را داشته باشد:

وصی او باید عاقل، بالغ و مستقل باشد.

اراده نباید خلاف قوانین و نظم عمومی باشد.

موضوع وصیت باید مشروع و قابل تصرف باشد.

اراده باید به وضوح بیان شود.

روش های جایگزین واگذاری اموال

آرامش زندگی: یکی از روش هایی که افراد می توانند برای تعیین تکلیف اموال خود در طول زندگی خود استفاده کنند، صلح زندگی است. در این روش مالک به شخص دیگری اجازه استفاده از ملک خود را می دهد، این روش می تواند راهی برای انتقال ملک به افراد مورد نظر، بدون محدودیت اراده باشد.

هدیه: هديه به معناي دادن پول به ديگري به صورت مجاني است، اگر کسي در زمان حيات خود بخواهد به ديگري پول انتقال دهد، مي تواند از عقد هبه استفاده کند. این روش می تواند جایگزین وصیت نیز باشد با این تفاوت که مال در زمان حیات موصی منتقل می شود.

توقف: وقف نیز روش دیگری است که افراد می توانند برای تعیین تکلیف اموال خود از آن استفاده کنند; در وقف، مالک مال خود را برای استفاده عموم یا گروه خاصی از مردم اختصاص می دهد; این روش می تواند برای اهداف خیریه یا مذهبی استفاده شود.

موارد عدم ارث

علاوه بر محدودیت های وصیت، در برخی موارد ممکن است افراد سلب ارث شوند:

قتل وارث: اگر ارث وارث اگر خود را بکشد از ارث محروم می شود.

کودک شک: فرزندی که از رابطه نامشروع به دنیا می آید از پدر و مادر ارث نمی برد.

نفرین: اگر بین زن و شوهر نفرین اگر واقع شود و یکی از آنها در زمان عده بمیرد، دیگری از او ارث نمی برد و فرزند حاصل از این رابطه نیز از پدر ارث نمی برد.

مرگ زودهنگام کودک: اگر فرزندی قبل از پدر و مادر بمیرد، ورثه آن فرزند از اموال والدین او ارث نمی برند.

بنابراین آنچه گفته شد، وصیت یکی از مهمترین ابزارهای قانونی تعیین تکلیف مال پس از فوت است، اما برای آن قیود و شرایط خاصی وجود دارد که باید رعایت شود. شدافراد می توانند با آگاهی از انواع وصیت ها، شرایط و محدودیت های آن تصمیم مناسبی برای اموال خود بگیرند، همچنین استفاده از روش های جایگزین مانند آرامش خاطر، هبه یا وقف می تواند در مواردی مفید واقع شود، در نهایت رعایت قوانین و مقررات مربوط به ارث. و وصیت نامه نقش مهمی در حفظ حقوق وراث و جلوگیری از اختلافات خانوادگی پس از فوت دارد.