تشویق ها آنقدر بلند است که زمین را می لرزاند. مردم یکی یکی سالن را ترک می کنند و به خاطره ای که برایشان ساخته شده لبخند می زنند. آن ها با هم صحبت می کنند و می گویند باید منتظر مشخص شدن تاریخ بعدی اجرای خواننده محبوبشان باشند تا از دست ندهند. این اشتیاق نشان دهنده علاقه مخاطب به موسیقی است. مخاطب از بدو تولد با این هنر آشنا بوده و با لالایی مادر آرام می گیرد. گویی موسیقی هنری است که روح انسان را نوازش می دهد و تا جایی پیش می رود که جزء لاینفک زندگی مردم می شود و شاید به همین دلیل است که توجه به آن یکی از وظایف اصلی مدیران فرهنگی محسوب می شود. حمایت آنها از این حوزه هنری از چند جهت حائز اهمیت است.
به گزارش فرهیختگان، اگر قسمت اجراهای صحنه ای را در نظر بگیریم، می توان گفت که دو جنبه دارد. اول بحث اقتصاد است که شاید ابتدایی ترین موضوعی باشد که این روزها مورد توجه قرار گرفته است و تجربه ثابت کرده است که با وجود گرانی بلیت ها، کنسرت همیشه مخاطبان خود را به سالن می کشاند. بعد دوم جنبه فرهنگی آن است که بستر سالمی را برای تفریح خانوادگی فراهم می کند. پس از اجرای صحنه ای، تک آهنگ یکی دیگر از هنرهای موسیقی است که جای خود را در زندگی روزمره اکثریت مردم باز کرده است و شاید دلیل آن ارزانی و دسترسی سریع به آهنگ ها باشد. مخاطبان می توانند با فشار دادن یک دکمه موسیقی مورد علاقه خود را در هر کجا که هستند دانلود و گوش دهند. با پشتوانه این بخش، مخاطب با توجه به فرهنگ ایرانی، ناخودآگاه به سمت آثاری سوق داده می شود که برای مخاطبان این سرزمین ساخته می شود.
با توجه به موارد فوق و با توجه به اهمیت این هنر، وضعیت مجوزهای موسیقی را در 4 ماه گذشته نسبت به مدت مشابه دو سال قبل بررسی کردیم. بر اساس آمار دفتر موسیقی وزارت ارشاد، در ماه های تیر، مرداد، شهریور و مهر 1403، 1410 کنسرت روی صحنه رفته است که این اجراها به ترتیب 573 و 40 کنسرت در سال های 1402 و 1401 بوده است. یعنی در سال 1403 تعداد کنسرت ها نسبت به سال قبل 146 درصد و نسبت به سال 1401 3400 درصد افزایش داشته است.
اکتبر؛ اجرای کنسرت در بهار 1403
بر اساس آمار موجود دفتر موسیقی وزارت ارشاد در مهر ماه 1403 تعداد 754 اجرا روی صحنه برگزار شده است که تعداد این اجراها در تیر، اسفند و شهریور 97، 62 و 497 اجرا بوده است.
در دو ماه تیر و مرداد به دلیل ایام محرم و صفر کنسرت های کمتری اجرا می شد و آن اجراهایی که روی صحنه اجرا می شد مربوط به موسیقی مذهبی بود. اولین ماه تابستان 1402 با 294 کنسرت میزبان مخاطبان بود و دو ماه بعد یعنی مرداد و شهریور تعداد اجراها به کنسرت های مذهبی محدود شد و با توجه به ایام محرم و صفر به ترتیب 12 و 58 اجرا روی صحنه رفت.
مهر 1402 و با پایان یافتن ایام سوگواری کنسرت ها قوت گرفت و 206 اجرا روی صحنه رفت. این آمار نسبت به اجراهای همان دوره در سال 1403 تفاوت معنی داری دارد.آمار کنسرت های دوره مشابه سال 1401 متفاوت است. در این مدت تنها 40 اجرا روی صحنه رفته است. پس از مهار ویروس کرونا، کنسرتها و سایر فعالیتهای فرهنگی که در حال احیا بودند، مجدداً در پاییز 1401 تعطیل شدند و در نهایت با توجه به ایام و اعیاد 2 ماه محرم و صفر، تعداد اجراها به کمترین حد ممکن رسید. دوره زمانی
با احتساب این آمار، تعداد اجراهای امسال 2.5 برابر سال گذشته و 35 برابر 1401 است.
رشد 13 درصدی در صدور مجوز تک آهنگ در سال 1403
در چهار ماه تیر، اسفند، شهریور و مهر 1348 کلیپ مجوز صادر شد که سهم موسیقی پاپ در تمامی ماه های مذکور بیشتر است. در مدت مشابه سال 1402 تعداد 1189 تک آهنگ مجوز صادر شد که نسبت به سال جاری 13 درصد رشد نشان می دهد. بر اساس آمار موجود در 4 ماهه سال 1401 تعداد 555 تک آهنگ مجوز صادر شده است که نسبت به سال 1403 افزایش 142 درصدی داشته است.
در بین 4 ماهی که در سال 1403 بررسی کردیم، بیشترین مجوز در تیرماه و کمترین آن در مرداد صادر شده است. تعداد انواع مختلف موسیقی که مجوز آنها در مهرماه صادر شده است هنوز اعلام نشده است. اما در سه ماه آینده از 1027 ترانه مجاز، 791 آهنگ در ژانر پاپ بود. یعنی حدود 77 درصد.
حوزه موسیقی در چه شرایطی منتظر معاونت هنری جدید است؟
زمانی که وزارت ارشاد به دولت سیزدهم سپرده شد، فعالیت های فرهنگی همه تحت تاثیر ویروس کرونا بود، اما توجه به موقع مدیران فرهنگی به این حوزه، موسیقی را به دوران قبل از کرونا بازگرداند. تک آهنگ ها و اجراهای صحنه ای به تعداد معقول مجوز گرفتند و موسیقی احیا شد.
نکته ای که در دوره معاونت هنری دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفت حمایت وزارت آموزش و پرورش از مجوزهای صادره برای اجرای صحنه ای و برخورد با برخوردهای بی مزه در استان ها بود. نمونه بارز این حمایت، کنسرت علیرضا قربانی در اصفهان است که پس از چند بار لغو، با اصرار و پیگیری وزیر ارشاد برگزار شد. نکات ذکر شده نشان می دهد معاونت هنری دولت چهاردهم که هنوز رسما منصوب نشده است در شرایط قابل قبولی این حوزه را برعهده خواهد گرفت. چند نکته باید در دستور کار معاونت هنری وزارت ارشاد دولت چهاردهم باشد. رفع انحصار برگزاری کنسرت در تهران و روی صحنه رفتن خوانندگان در استان ها و شهرستان های مختلف، مقابله با رویکرد خودسرانه در لغو کنسرت های خارج از چارچوب قانونی وزارت ارشاد و توجه به انواع موسیقی در صدور مجوز کنسرت و تک آهنگ. . به نظر می رسد اگر معاونت هنری جدید بتواند این رشته را در شرایط فعلی حفظ کند و به نکات فوق توجه کند، می تواند زمینه رشد بیشتر در عرصه موسیقی را فراهم کند.
در نوامبر، تکرار موفق کنسرت
دفتر موسیقی وزارت آموزش و پرورش طبق روال همیشگی در پایان هر ماه آمار مجوزهای صادر شده برای اجراهای صحنه ای، تک آهنگ و … را منتشر می کند و به همین دلیل آمار دقیقی از تعداد کنسرت هایی که وجود دارد در دست نیست. آبان ماه برگزار می شود اما با مراجعه به سایت های فروش بلیت به 12 نام پی بردیم که از 19 تا 30 آبان ماه در تهران روی صحنه می روند. البته کنسرت های آبان به این تعداد محدود نمی شود و ممکن است برخی بلیت های اجرای برخی از خوانندگان در سایت خاصی فروخته شود. نکته دیگر اینکه 12 کنسرت ذکر شده بدون در نظر گرفتن تعداد نمایش است.
از اول تا دهم آبان ماه 11 خواننده روی صحنه رفتند که به دلیل سپری شدن تاریخ برگزاری در برنامه قرار نگرفتند.