47 سال پیش و در 13 دی 1356 این روزنامه خبر درگذشت چارلی چاپلین، نابغه تکرار نشدنی سینما را با تیتر: «چارلی چاپلین مرده» منتشر کرد.
به گزارش ایسنا؛ در آن زمان هیچ کس انتقاد نمی کرد که چرا برای مرگ اسطوره تکرار نشدنی و نابغه بی بدیل سینما از ساده ترین کلمه استفاده شده است: «درگذشت».
مثلاً چرا ننوشته اند «چراغ های سینما خاموش شد» یا «پرواز نابغه» یا «چارلی جاودانه شد» و… و کافی است با خبر درگذشت بزرگان سینمای ما مقایسه کنیم.
واقعیت این است که گرچه فرهنگ ما مرگ اندیشی است، اما انواع و اقسام واژه ها را برای خبر درگذشت و مرگ به وجود آورده ایم تا اصل ماجرا فراموش شود و گویا آن شخص نمرده است، در حالی که بیشترین سخن گفتن و از همه بیشتر، مردن و خود مرگ است.
آنقدر که فردوسی می گوید: اگر مرگ هدیه است، دیوانگی چیست؟ در ادبیات کلاسیک ما هم می گویند: یکدفعه زنگ زد، خواجه مرد!
حال اگر بنویسید مرده به آن توهین یا تخفیف داده می شود و نادیده گرفته می شود تا آنجا که کلمه جسد به جای جسد برای شهدا و بزرگواران به قصد احترام بوده است نه اینکه کلمات مرگ و جسد کاملاً از فرهنگ حذف شده است. بیایید کلمات را دور بریزیم!
حتی یادم هست که در همان ابتدای جنگ، در نیمه دوم سال 59، تیتر گزارش روزنامه خبری (صفحه 5) که به صورت لایه ای زودتر از صفحه اول در دکه های روزنامه فروشی دیده می شد، این بود: اگر مرگ باشد. مرگ است بیا پیش من (قسمت اول شعری با این بیت دوم: محکم در آغوشش بگیرم) و کسی جرأت حمل نداشت.
تعداد کمی از زبان ها از افعال متعدد و متنوع برای مرگ استفاده می کنند و ما معمولا از مرگ و مردن اجتناب می کنیم. «چارلی چاپلین درگذشت». زیرا به قول سیمون دی بوآ: همه می میرند. در قرآن هم آمده است که من مخالف آنها هستم.
علی حاتمی برای دیالوگ اکبر عبدی در فیلم «مادر» نوشت: «مادر برای مردی که جان ندارد بس است» اما وقتی خودش مرد، دیدند مرده نوشتن خوب نیست و مرحوم حسین قندی تیتر زد. در روزنامه اخبار: علی حاتمی کلید ماجرای مرگ است. ضربه بزنید
حالا تصور کنید نوشته است: علی حاتمی فوت کرد. قطعاً او را متهم به اهانت و جسارت کردند، در حالی که هیچ خبری به اندازه خبر مرگ مهم و با عظمت نیست و خود کلمه خبر گاهی به معنای خبر مرگ یا مرگ به کار می رود: آن چه که منعکس می شود، خبری نیست. یعنی ما از مرده ای خبر نداریم و برای همین می پرسند: چه خبر؟ پاسخ می دهیم: سلامتی!
بله، چارلی چاپلین در 4 ژانویه 1356 درگذشت. زیرا “همه می میرند”
