اکونومیست نوشت: نفتکش الوا در 25 نوامبر که با پرچم سائوتومه و پرنسیپ فعالیت می کرد، مخفیانه 2 میلیون بشکه نفت خام ایران را در سواحل مالزی بارگیری کرد. سفر از آنجا به شمال شرقی چین، مقصد نهایی احتمالی نفتکش، معمولا حداکثر دو هفته طول می کشد. اما این بار این اتفاق نیفتاد. در 3 دسامبر، ایالات متحده این کشتی را با ادعای نقض تحریم های الوا در لیست سیاه قرار داد و اعلام کرد که هرکس با این کشتی معامله کند با مجازات مواجه خواهد شد. شش هفته بعد، الوا هنوز در فاصله کمتر از 20 کیلومتری از جایی که محموله خود را تخلیه کرده است، دور است.
به گزارش سرویس بین الملل میهن تجارت، در ادامه این مطلب آمده است: الوا تنها نیست. از اکتبر، زمانی که دولت بایدن سرکوب نفتکش های مرتبط با ایران را آغاز کرد، صادرات نفت خام ایران به چین که تقریباً تمام نفت ایران را خریداری می کند، با یک چهارم کاهش به 1.3 میلیون بشکه در روز رسیده است. . در عین حال بارگیری نفت از ایران با این امید که شرایط تغییر کند، با شتاب ادامه دارد. نتیجه اینکه الان چهار برابر گذشته یعنی 20 میلیون بشکه نفت ایران در دریا سرگردان است که بیشتر آن در سواحل مالزی و سنگاپور است.
در روزهای پایانی ریاست جمهوری بایدن، آمریکا به روسیه نیز ضربه می زند. در 10 ژانویه، مقامات تحریم‌های جدیدی را علیه 143 نفتکش که 42 درصد از صادرات نفت دریایی روسیه در سال گذشته را تشکیل می‌دادند، و همچنین صادرکنندگان و شرکت‌های بیمه عمده اعمال کردند. این تحریم‌ها در کوتاه‌مدت برای ولادیمیر پوتین مشکلاتی ایجاد می‌کند و یکی از دلایلی است که قیمت نفت برنت، معیار جهانی نفت، در 13 ژانویه به 81 دلار در هر بشکه رسید که بالاترین سطح در پنج ماه اخیر است. با این حال، ایران با تهدید بزرگتری مواجه است. دونالد ترامپ همچنان درباره محاصره روسیه دوگانه است، اما مصمم است منابع مالی ایران را خفه کند. او ممکن است موفق شود و در این روند بازارهای جهانی انرژی را مختل کند.
در بیشتر دوره ریاست جمهوری بایدن، او چشمان خود را بر تجارت پررونق نفت ایران بست. از سال 2018، زمانی که اولین دولت ترامپ تحریم‌های شدید را دوباره اعمال کرد، تا سال گذشته، صادرات نفت خام ایران دوازده برابر شد و به 1.8 میلیون بشکه در روز رسید. اما در ماه اکتبر، بایدن رویکرد خود را تغییر داد. در ماه های بعد، وزارت خزانه داری آمریکا 55 نفتکش را به لیست سیاه خود اضافه کرد که معادل یک سوم ناوگان «تاریک» مسئول حمل نفت خام ایران است. به گفته همایون فلکشاهی از شرکت داده کاوی کپلر، این اقدام نشان از تغییر رویکرد آمریکا دارد.
افراد آشنا با دولت بایدن می گویند مقامات متوجه شده اند که رویکرد نرم آنها در قبال ایران شکست خورده است. این کشور همچنین به دستیابی به سلاح هسته ای نزدیک است. در همین حال، عرضه جهانی نفت فراوان و تقاضا ضعیف است، که باعث می‌شود اجرای تحریم‌ها کمتر آسیبی به مصرف‌کنندگان آمریکایی وارد کند. در هر صورت افزایش قیمت بنزین از این پس مشکل ترامپ خواهد بود.
دولت بایدن از تحریم ها هوشمندانه استفاده می کند. بیشتر بشکه های نفت ایران توسط پالایشگاه های کوچک و غیرحرفه ای در شمال شرق چین موسوم به «کتری» خریداری می شود که برای سودآوری به نفت ارزان قیمت وابسته هستند. این پالایشگاه ها محصولات خود را در داخل کشور به ارز محلی می فروشند و این امر آنها را از تحریم های ثانویه ای که شرکت های آمریکایی را از تجارت با هر شرکتی که آگاهانه نفت ایران را خریداری می کند منع می کند مصون می سازد. اما آنها همچنان به نفتکش های مرتبط با ایران برای پهلوگیری در یک بندر چینی نیاز دارند که بسیاری از آنها با حمل کالا به آمریکا نیز درآمد کسب می کنند.
با آگاهی از این موضوع، مجریان تحریم نفتکش هایی را هدف قرار داده اند که وظیفه آخرین مرحله انتقال نفت ایران را معمولا از مالزی به چین بر عهده دارند. در نتیجه ترس از مجازات، بنادر چین شروع به رد این نفتکش ها کرده اند.
در 6 ژانویه، گروه بندری شاندونگ، که بنادر شهرهایی مانند چینگدائو، ریزائو و یانتای را مدیریت می کند، کشتی های نفتکش را در لیست سیاه ایالات متحده ممنوع کرد. از آنجایی که عرضه شروع به کاهش کرده است، نفت خام ایران اکنون با تخفیف 1.50 دلاری نسبت به شاخص جهانی برنت در مقایسه با 6.50 دلار سه ماه پیش معامله می شود. این افزایش قیمت باعث خروج برخی از پالایشگاه های کوچک از بازار و در نتیجه کاهش تقاضا برای نفت ایران شده است.
ایران سخت کار می کند تا نفتکش های «پاک» را جایگزین نفتکش های در لیست سیاه کند. فرآیندی که در آن سابقه دارد. اما ناوگان تاریک جهانی اکنون آنقدر بزرگ است که بیشتر صادرات نفت روسیه را نیز جذب می کند، و ممکن است نفتکش های کافی برای جذب وجود نداشته باشد، به خصوص که روسیه همچنین به دنبال نفتکش های جدید برای جایگزینی نفتکش هایی است که هفته گذشته در لیست سیاه ایالات متحده قرار گرفتند. علاوه بر این، پالایشگاه های کوچکتر چین از قبل با مشکلاتی مواجه بودند. موجی از پالایشگاه های بزرگتر و لاغرتر که در این دهه ساخته شده اند، سودآوری آنها را کاهش داده است. دولت چین که به آلودگی آنها اعتراض دارد، سهمیه های وارداتی اندکی را به این شرکت ها اختصاص می دهد.
در این میان ترامپ دست به اقدامی می زند. در اولین گام، دولت او ممکن است نفتکش ها و تاجران بیشتری را به لیست سیاه خزانه داری اضافه کند. یک اقدام بزرگتر، که منابع می‌گویند تیم ترامپ در حال بررسی آن است، این است که به چین بگوییم آمریکا هر بندری را که نفت ایران را دریافت کند، تحریم خواهد کرد. یک گزینه تهاجمی تر، اعمال تعرفه های سنگین بر چین است تا دولت این کشور را مجبور به اجرای ممنوعیت واردات نفت ایران کند.
به کارگیری چنین تاکتیک‌هایی می‌تواند صادرات نفت خام ایران را تا تابستان یک میلیون بشکه در روز در مقایسه با سطوح مشاهده شده در سال 2024 کاهش دهد. رابرت مک‌نالی، مشاور سابق رئیس‌جمهور جورج دبلیو بوش، پیش‌بینی می‌کند که در یک سناریوی نسبتاً خوش بینانه، مازاد عرضه جهانی همراه با ظرفیت تولید مازاد افزایش قیمت نفت را به 5 تا 10 دلار در هر بشکه محدود می کند که ممکن است مصرف کنندگان آمریکایی قابل قبول باشد، در حالی که شیل تولیدکنندگان نفت در این کشور از آن سود خواهند برد.
در یک سناریوی کمتر خوش بینانه، ایران ممکن است با حمله به دیگر کشورهای خلیج فارس یا بدتر از آن، با بستن تنگه هرمز که 30 درصد نفت خام و 20 درصد گاز طبیعی مایع جهان از آن عبور می کند، پاسخ دهد. برای نشان دادن آمریکا ممکن است از نیروی دریایی خود نیز در پاسخ استفاده کند. رهبران ایران بارها گفته اند که اگر آنها نتوانند نفت صادر کنند، هیچ کس دیگری هم نمی تواند صادر کند.
