نام علی در سینمای ایران جایگاه منحصر به فردی دارد. شخصیت های برجسته ای با نام علی که از سینمای دهه چهل و پنجاه روی پرده سینما ظاهر شده اند و در ذهن ما مانده اند. علی ها که هر کدام دارای ویژگی های متمایزی بودند و نماینده گروهی از افراد جامعه بودند. به مناسبت روز پدر و میلاد امام علی (ع) مروری داریم بر برجسته ترین شخصیت های علی در سینمای ایران که پس از سال ها از ذهنمان خارج نشده است.
به گزارش فیلمنیوز، تعداد علی ها در سینمای ایران طبیعتا خیلی بیشتر از اینهاست. سعی کرده ایم دست روی شخصیت هایی بگذاریم که آنقدر در ذهن ما ماندگار هستند که نامشان ما را به دل ماجراهای آن فیلم ببرد. برای اینکه این دسته از 10 مورد فراتر نرود، سردبیران فیلمنیوز مجبور شدند چند علی معروف دیگر را کنار بگذارند که یکی از آنها شخصیت ماندگار «علی یار» با بازی علی نصیریان در فیلم «شیر سنگی» است. همچنین شخصیت پیمان معادی در فیلم «کمپ ایکس ری» نیز علی نام داشت اما از آنجایی که این فیلم در ایران تولید نشد به این فهرست راه پیدا نکرد.
علی بیغم محمد علی فردین گنج قارون | 1344
در تاریخ سینمای ایران تعدادی از شخصیت های «علی» را داریم که در ذهن مخاطب ماندگار شدند.
فردین با بازی «علی بیغم» در فیلم «گنج قارون» موفق به کسب گیشه شد.
«گنج قارون» در سال 1344 ساخته شد و استقبال از آن تا جایی پیش رفت که نامش به عنوان اولین فیلم میلیون دلاری سینمای ایران ثبت شد. موضوع فیلم برگرفته از فیلم های هندی است. پسری فقیر مردی ثروتمند را نجات می دهد و بعداً متوجه می شود که او پدر واقعی اوست. حالا باید با شیوه جدید زندگی در خانه ای شبیه قصر پدرش کنار بیاید.
در این فیلم فردین با نام «علی بی غم» معرفی می شود. پسری که با وجود فقر مالی زندگی خوبی دارد و مادربزرگش را دوست دارد. به همین دلیل علی را غمگین می دانند و جالب اینکه مادرش را ننه علی نیز می نامند. استفاده از این نام در کنار صفت غمگین ویژگی های شخصیتی این شخصیت را نشان می دهد و تضاد خوبی با موقعیتی که در آن قرار می گیرد ایجاد می کند.
گلوگاه علی خوش دست سعید راد | 1352
در تاریخ سینمای ایران تعدادی از شخصیت های «علی» را داریم که در ذهن مخاطب ماندگار شدند.
علی خوش دست با بازی سعید راد نماد یک ضدقهرمان نافرمان شد.
«تنگنا» دومین همکاری سعید راد با امیر نادری بود که در سال 52 شکل گرفت، راد در این فیلم نقش مردی را بازی می کند که بیلیارد بازی می کند و به همین دلیل به او خوش تیپ می گویند. او پس از باخت در بیلیارد، ناخواسته دست به قتل می زند و در شهر پرسه می زند. همه می خواهند به نوعی او را قلدری کنند و او هم تسلیم نمی شود.
سرخوردگی و تنهایی را تجربه می کند تا اینکه سرانجام عشق به سراغش می آید و نامزدش او را همراهی می کند اما در نهایت او را به ته چاه می برد. احتمالاً دلیل انتخاب نام علی برای این شخصیت این است که عنوان «خوشات» با نام علی ترکیبی ساده و ملموس را تشکیل می دهد. یازی در این نقش سعید راد را در کانون توجه قرار داد.
علی کانکوری | مسعود اسدالهی علی کانکوری | 1352
در تاریخ سینمای ایران تعدادی از شخصیت های «علی» را داریم که در ذهن مخاطب ماندگار شدند.
مسعود اسداللهی با فیلم «علی کانکوری» تصویری از جوانان پشت امتحان خلق کرد.
یکی از به یاد ماندنی ترین نام های فیلم های قبل از انقلاب «علی کنکوری» است. فیلمی به کارگردانی مسعود اسدالهی که خودش نقش اصلی آن را بر عهده داشت. علی پسری است که پدرش علاقه دارد او را به دانشگاه بفرستد اما پنج بار امتحان می دهد و قبول نمی شود. تا اینکه آخرین بار به دلیل وخامت حالش از سر جلسه کنکور به آسایشگاه روانی منتقل شد و … هنوز هم خیلی ها نام «علی کنکوری» را نماد پشت سر گذاشتن کنکور می دانند و این نام در ذهن آنها باقی مانده است. موسیقی پایانی این فیلم با صدای داریوش اقبالی با شعری از ایرج جنتی عطایی و ترانه بابک بیات بسیار معروف شد.
علی | همسفر بهروز وثوقی ۱۳۵۴
در تاریخ سینمای ایران تعدادی از شخصیت های «علی» را داریم که در ذهن مخاطب ماندگار شدند.
علی یکی از دوست داشتنی ترین «علی» در فیلم «همسفر» با بازی بهروز ووشقی است.
بهروز وثوقی و گوگوش در چهار فیلم با هم بازی کرده اند که «همسفر» به کارگردانی مسعود اسدالهی که در سال 1354 ساخته شد، ماندگارترین آنهاست. واستوقی در این فیلم نقش پسری از طبقه فرودست جامعه را بازی می کند که به همراه عمویش رستم از دیوار مردم بالا می رود. در یکی از این سرقت ها، عمویی گرفتار می شود و چشم علی به ماجرای دختری به نام عاطفه باز می شود.
او سعی می کند دختر را نزد پدرش بیاورد و از این طریق به او علاقه مند می شود و در نهایت در سکانس پایانی با هم آشنا می شوند. دیالوگ ها و موسیقی این فیلم همچنان در بین مردم جایگاه ویژه ای دارد. نام علی در آن دوره بسیار متداول بود و احتمالاً به دلیل سادگی و روان بودن آن انتخاب شده است.
علی | دایره مینای سعید کنگرانی | 1357
در تاریخ سینمای ایران تعدادی از شخصیت های «علی» را داریم که در ذهن مخاطب ماندگار شدند.
سعید کنگرانی با بازی در فیلم «دایره مینا» در سینمای ایران به شهرت رسید.
فیلم سینمایی «دایره مینا» به کارگردانی داریوش مهرجویی در سال 1357 بر اساس داستان بلند «عشگلدونی» اثر غلامحسین ساعدی ساخته شد و نام علی برای شخصیت اصلی از همین داستان انتخاب شد. سعید کنگرانی در فیلم مهرجویی نقش علی را بازی می کند. پسر جوان و فقیری که برای معالجه پدرش از روستا به شهر می آید و برای تامین هزینه های درمان پدرش خون می فروشد. پس از آن کم کم در معادلات پیچیده گرفتار می شود تا ثروتمند شود. او همچنان در این مسیر پیش می رود تا اینکه بیماری پدرش را فراموش می کند و رفتارش تغییر می کند. سعید کنگرانی با ایفای نقش علی در حلقه مینا به سینمای ایران معرفی شد.
دبیرستان علی ناصری بیژن مژائیان | 1365
در تاریخ سینمای ایران تعدادی از شخصیت های «علی» را داریم که در ذهن مخاطب ماندگار شدند.
علی ناصری در فیلم دبیرستان یکی از نقش های ماندگار کارنامه بیژن مژائیان است.
بیژن مژائیان در سال 65 در فیلم دبیرستان به کارگردانی اکبر صادقی در نقش معلمی متفاوت به نام علی ناصری بازی کرد. ناصری که به دلیل اعتیاد از تدریس محروم شده بود، پس از ترک اعتیاد دوباره به کار خود ادامه می دهد، اکنون با دانش آموزی مواجه می شود که هم معتاد است و هم عامل توزیع مواد مخدر در بین دانش آموزان دیگر. رویارویی او با این شاگردش باعث بروز اتفاقاتی می شود. نام و نام خانوادگی این شخصیت بسیار رایج است و به احتمال زیاد کارگردان قصد داشته داستان زندگی یکی از افرادی که در این شهر زندگی می کنند و با چنین مشکلی روبرو هستند را روایت کند.
ضیافت علی یزدانی فریبرز عرب نیا | 1374
در تاریخ سینمای ایران تعدادی از شخصیت های «علی» را داریم که در ذهن مخاطب ماندگار شدند.
فریبرز عرب نیا با بازی علی یزدانی در فیلم «ضیافت» ستاره شد.
فریبرز عرب نیا در سال ۱۳۷۴ در فیلم «ضیافت» به کارگردانی مسعود کیمیایی نقش یکی از ماموران امنیتی به نام علی یزدانی را بازی کرد و وقتی دوستان قدیمی در روزی که سال ها پیش با هم ملاقات کردند برای دیدار دوباره دور هم جمع می شوند جای دوستشان رامین خالی است. همسرش از راه می رسد و از شرایط سخت رامین می گوید و از اینجاست که مأموریت علی یزدانی آغاز می شود و او در مقابل کارتل اقتصادی فاسدی به نام ماهیاران می ایستد. شخصیت علی یزدانی در فیلم «دیافت» سرآغاز ستاره شدن عرب نیا در سینمای ایران بود. یک سال بعد از “ضیافت” در “سلطان” کیمیایی بازی کرد و به شدت مورد توجه قرار گرفت.
علی مشرقی | پرویز پرستویی آب و آتش 1379
در تاریخ سینمای ایران تعدادی از شخصیت های «علی» را داریم که در ذهن مخاطب ماندگار شدند.
«علی مشرقی» با بازی پرویز پروستویی از معدود مشرقی های مرد آثار جیرانی است.
پرویز پرستویی در سال ۱۳۷۹ در فیلم «آب و آتش» ساخته فریدون جیرانی نقش علی مشرقی را بازی کرد. نویسنده ای که یک شب پس از مشاجره با همسرش به خیابان می رود و زنی به نام مریم را از دست مردانی که او را اذیت می کنند نجات می دهد. مریم او را به خانه اش می برد و دفتر شعرش را به او نشان می دهد.
همسر علی در آن شب به قتل می رسد و برای اینکه نشان دهد او قاتل نیست باید ثابت کند که شب را در خانه مریم گذرانده است و این موضوع باعث ایجاد بحران می شود. فریدون جیرانی در همه فیلم هایش شخصیتی شرقی دارد و معمولا موضوع اصلی داستان حول محور آنها روایت می شود. بیشتر مشرقی های جیرانی زن هستند و علی مشرقی از معدود شخصیت های مردی است که لقب مشرقی برای او در نظر گرفته شده است.
علی بلورچی (سنتوری) | بهرام رادان قنطورس ۱۳۸۵
در تاریخ سینمای ایران تعدادی از شخصیت های «علی» را داریم که در ذهن مخاطب ماندگار شدند.
علی سنتوری شاه نقش بهرام رادان است.
فیلم سنتوری به کارگردانی داریوش مهرجویی در سال 1384 ساخته شده و درباره سقوط و زوال یک هنرمند موسیقی در جامعه است. داستان درباره خواننده و نوازنده ای به نام علی است که از خانواده ای سنتی و مذهبی است و خانواده اش آمادگی پذیرش او را در این سمت ندارند. استفاده از نام علی به خانواده او نیز اشاره دارد.
علی از خانواده طرد می شود اما در موسیقی مشهور می شود. او کم کم نمی تواند شهرت خود را در مسیر درست هدایت کند و پس از ازدواج در دام اعتیاد گرفتار می شود و کم کم عادت های بدش شروع می شود. کنسرت هایش دیگر مجوز ندارد و مجبور است در عروسی ها بخواند تا خرج زندگی اش را بکند.
کم کم به دلیل بیشتر شدن اعتیاد حالش خیلی بدتر می شود و همسرش او را ترک می کند. بازی بهرام رادان در این نقش به قدری مورد توجه قرار گرفت که هنوز اکثر مخاطبان او را با نام علی سنتوری می شناسند.
علی | بهرام رادان کنعان | 1386
در تاریخ سینمای ایران تعدادی از شخصیت های «علی» را داریم که در ذهن مخاطب ماندگار شدند.
«کنعان» دومین فیلمی است که رادان در آن نقش شخصیتی به نام «علی» را بازی می کند.
در فیلم «کنعان» با بازی بهرام رادان، علی نمونه بارز یک دنیا رفته است. او بهترین دانشجوی رشته معماری بود اما وقتی عشقش را از دست داد درگذشت. حالا علی تبدیل به گلخانه ای شده که با ماشین قدیمی در شهر و محله های قدیمی تردد می کند. این علاقه به گذشته یکی از نشانه های پیوند فکری او با گذشته ای است که در آن جا مانده بود.
داستان علی از زمانی شروع می شود که او در دوران دانشجویی عاشق همکلاسی خود مینا می شود. آنها عشق عمیقی به یکدیگر داشتند، اما مینا در نهایت تصمیم می گیرد برای رسیدن به زندگی بهتر با معلمش مرتضی ازدواج کند. شخصیت علی در تمام این سال ها ثابت مانده و در انزوا شاهد تغییر آدم های اطرافش بوده و سعی کرده گذشته و درد عشقش را قبل از فریاد زدن برای خودش نگه دارد.
او همچنان دست از مینا برنمی دارد اما به احترام مرتضی سکوت کرده است. علی در فیلم کنعان یکی از آن شخصیت های کوتاه اما سنگین داستان است که بر داستان اصلی سایه انکارناپذیری می اندازد. شخصیتی که با وجود بازی در سه چهار صحنه بسیار تعیین کننده است. در پایان داستان تکلیف همه شخصیت ها مشخص می شود. اما علی هنوز هم مثل تمام سال‌های پشت سر گذاشتن در مورد عشقش بلاتکلیف است.
