فیلم سینمایی «معطر» به کارگردانی هادی مقدم دوست به تازگی در سینماهای کشور اکران شده است. این فیلم که دومین ساخته مقدم دوست است در چهل و یکمین جشنواره جهانی فیلم فجر به نمایش درآمد و برنده جایزه بهترین موسیقی شد.
به گزارش ایلنا، «عطر» با بازی مصطفی زمانی، هدی زین العابدین، کورش تهامی، همایون ارشادی و حسام محمودی داستان شخصیتی به نام علی را روایت می کند که استعداد خوبی در عطرسازی دارد و در آستانه پدر شدن است. با چالش های جدیدی روبرو می شود.
به بهانه اکران «بوی» با هادی مقدم دوست گفت وگویی داشته ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
بو عنصر مهمی در فیلم «عطر» است در حالی که می توان آن را دست نیافتنی ترین حس سینما دانست. چه چالش هایی در مسیر فضاسازی و ارتباط مخاطب با اثر داشتید؟
حس بویایی در سینما آنقدرها هم که فکر می کنیم نامفهوم نیست. البته این کاملا درست است که بو به خودی خود در سینما قابل درک نیست و بو تجربه و احساسی است که از یک فرآیند شیمیایی به دست می آید و طبیعتاً در داخل فیلم نمی توان بوی دلخواه را شنید. سالن سینما.
بو و عطر بُعد دیگری غیر از فرآیند بوییدن دارد که مربوط به موضوع تداعی است، به این معنا که وقتی بویی را استشمام می‌کنید، امکان تداعی را برای شما فراهم می‌کند، به طوری که حتی اگر بو یا عطری باشد. ذکر شده، همین مرجع می تواند امکان تداعی را به شما بدهد. اگر با هم در مورد بویی که در زندگی تجربه کرده‌ایم صحبت کنیم، آن بو به نوعی دوباره برای ما برانگیخته می‌شود، گویی دوباره می‌توان این بو را به صورت ذهنی استشمام کرد. برای ما موضوع عطر و رایحه فقط به کیفیت بوییدن شیمیایی که در حال حاضر رخ می دهد محدود نمی شود و این بُعد نیز بُعد مهمی است که به طور طبیعی در سینما و ادبیات قابل استفاده است که اتفاقاً همینطور بوده است. به شکلی عالی در شعر استفاده می شود.
با توجه به بعد دیگری که اشاره کردم، می توان عطر را در اثر هنری جلوه داد، هرچند سمعی و بصری نباشد; به طوری که با صحبت در مورد آن می توانید یک تکرار را در ذهن مخاطب ایجاد کنید.
در واقع می توان گفت در این فیلم برای برانگیختن حس بویایی بر تجربیات شخصی مخاطب تکیه کردید؟
جدا از بحث بو، اصولاً در کار هنری خود روی مشترکات عمده حساب می کنیم و بدون شک تجربه های مشترک بخشی از این اشتراکات است. در واقع تجربیات مشترکی بین افراد وجود دارد که بر اساس آن مشترکات می توان بین اثر و مخاطب آشنایی ایجاد کرد و ارتباط برقرار کرد و باید بگویم که اساساً مشترکات نقطه شروع آشنایی، ارتباط و درک اثر است. و از ناآشنایی مخاطب با یک اثر جلوگیری کند. او انجام می دهد.
اثری که مخاطب با آن آشنایی ندارد، به نظرم باید گفت و گویش را از دریچه ای آشنا آغاز کند تا آنچه مخاطب با آن ناآشنا است یا نمی کند و نمی داند، انجام دهد و با آن آشنا شود. در مورد عطر باید از این دریچه آشنایی نفوذ می کردیم و همین کار را کردیم و روی تجربیات مشترک مخاطب حساب می کردیم.
عطر می تواند کارکرد فرهنگی هم داشته باشد و حتی اگر بخواهیم از منظر دین به آن نگاه کنیم، پیامبر و ائمه (علیهم السلام) به عطر علاقه زیادی داشتند. آیا جنبه های فرهنگی این موضوع را هم در نظر گرفتید؟
طبیعتا رابطه افراد با عطر فقط یک رابطه تک بعدی نیست و اینطور نیست که تصور کنیم این بوی خوشایند برای یک موضوع خاص باشد. همه کسانی که از عطر استفاده می کنند یا عاشق عطر هستند یا حتی کسانی که اصلا عطر استفاده نمی کنند و طرفدار عطر نیستند، به هر حال با رایحه ها در ابعاد مختلف رابطه دارند. این موضوع بسیار مهمی است و عطر موضوع مهمی است، زیرا همه افراد دارای حس بویایی هستند.
برای درک بهتر به دوره شیوع کرونا اشاره می کنم. در زمان شیوع کرونا پدیده کربوی رایج شد و در آنجا بود که اهمیت حس بویایی برای افراد مبتلا به این بیماری و یا حتی افرادی که به این بیماری مبتلا نبودند جدی شد. برای کسانی که حس بویایی خود را بر اثر کرونا از دست داده بودند، استشمام یک عطر یا رایحه دلنشین برایشان آرزو شد و این آرزو و آرزو تنها به شنیدن بوی یک ادکلن خاص، حتی یک رایحه معمولی که می تواند خاطره باشد، خلاصه نمی شد. یا آوردن ذکر دلنشین به یک آرزو تبدیل شده بود و در آن زمان بود که بیشتر از گذشته به اهمیت حس بویایی خود پی بردیم. بنابراین ابعاد موضوع عطر بسیار بزرگتر از عطر زدن و بوی خوش است، بلکه می تواند جنبه فرهنگی داشته باشد و مربوط به مذهب و شعائر دینی باشد و همچنین می تواند با بسیاری از مراسم و اعمال مذهبی مرتبط باشد. مثلاً وقتی به حرم امام رضا (علیه السلام) می روی، عطری به مشام می رسد که اگر همان عطر حرم را در جای دیگری بشنوی، یاد حضور در حرم می اندازد.
پدیده عطر و بو پدیده ای وسیع و گسترده است و موضوعی نیست که منحصر به بوی خوش برای یک خرما یا مهمانی باشد و محدود کردن آن به نحوی از واقعیت عطر و بو و رایحه می کاهد و به وسیله آن به هر حال، همین وسعت است که آن را جلوه می دهد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم باید عطر را این قدر مهم و یک پدیده فرهنگی بداند.
آیا می توان سه مفهوم تولد، میل و مرگ را در «پرفیومد» در تقابل با یکدیگر دید؟
وقتی به طرح آقای حسین حسنی برخوردم، در صحبت هایمان احساس کردم وقتی از موضوعی مثل مرگ صحبت می کنیم، فقط از «مردن» یا «خالی کردن قالب» صحبت نمی کنیم. در واقع این رویداد نوعی تخلیه نیست و نمی توان آن را به یک رویداد فیزیکی محدود کرد.
مرگ مفهومی است که به طور طبیعی به شبکه مفاهیم دیگر متصل است و قطعا آرزو و امید از جمله این مفاهیم است. من این ارتباط را در این متن مشاهده کردم و به نظرم رسید که در فیلمنامه آقای حسنی تلاش خوبی برای کشف مفهوم مرگ و شبکه مفاهیم مرتبط با آن صورت گرفته است.
چقدر در نوشتن فیلمنامه نقش داشتید؟
من در مراحل نگارش فیلمنامه بودم و نظراتم را می گفتم اما کار نگارش فیلمنامه کاملاً با آقای حسین حسنی بود و فقط به عنوان کارگردانی که نظرات ایشان را ارائه می دادم در این جریان حضور داشتم.
رابطه بازیگر با آنچه فیلمنامه روایت می کند می تواند نقش تعیین کننده ای در نتیجه کار داشته باشد. انتخاب بازیگران فیلم به خصوص نقش اصلی بر چه اساسی انجام شد؟
در مرحله پیش تولید، همیشه فرآیندی برای انتخاب بازیگر وجود دارد و مهم این است که وقتی بازیگری را برای فیلم خود انتخاب می کنید، آن شخص انتخاب مناسبی برای شما باشد. مصطفی زمانی را از همه جهات مناسب ترین فرد برای این نقش می دانم و بسیار خوشحالم که با او کار کردم و علاوه بر آن خانم هدی زین العابدین نیز گزینه مناسبی برای نقشی است که در «عطارالود» بازی کرد. نظر من.
آیا در نسخه اکران «بوی» تغییراتی نسبت به نسخه جشنواره ایجاد شده است یا خیر؟
هیچ تغییری در نسخه منتشر نشده و دقیقاً همان فیلم منتشر شده است. فقط در تیتراژها تغییراتی داشتیم، نمونه ای از دوستان ارائه شد و این تیتراژ نسبت به گزینه اول که با آن تیتراژ ساده تفاوت دارد، مزیت هایی داشت و الان در نسخه اسکرین جایگزین تیتراژ اولیه شده است.
