«گل یا پوچ» که به تازگی در قالب مسابقه ای با اجرای مهران مدیری پایش به روی شبکه نمایش خانگی باز شد، یکی از بازی های قدیمی و خاطره انگیزی است که سابقه ای طولانی دارد. استفاده از این بازی در قالب برنامه بهانه ای شد تا از بازی های ماندگار در تاریخ و ظرفیت پرداخت آن ها در عصر امروز مطلع شویم و در این باره با نصراله حدادی (پژوهشگر و کارشناس تهران) گفتگو کنیم.
به گزارش ایلنا، حدادی درباره گشایش هنر و بازی های قدیمی به روی جامعه گفت: قبل از انقلاب مشروطه چیزی به نام هنر و سرگرمی برای مردم وجود نداشت و هر چه بود فقط برای بزرگان، درباریان و معظم له بود. همایونی. با انقلاب مشروطیت هنرهای زیادی رواج یافت و به خیابان آمد، این اتفاق در دوران پهلوی اول تا حدودی رخ داد، مانند هنر نمایش و…
وی افزود: به عنوان مثال بازی ترنا یکی از بازی های محبوب قهوه خانه ها بود. داستان این بازی داستان یک مرد و نامردی بود و اگر هر یک از شرکت کنندگان ترنا را به گونه ای رد می کردند که به دست طرف مقابل نمی خورد، این یک حرکت جوانمردانه تلقی می شد، زیرا بازی ناجوانمردانه حتی می تواند باعث شکستن دست دیگری شود. دست
حدادی بر محدود بودن فضای تفریحی برای زنان تاکید کرد و افزود: اساساً محدودیت هایی برای زنان وجود داشت که البته باعث ایجاد نمایش های جذاب در خانه ها شد، مواردی که جواد عصافی در کتابی که درباره نمایش های زنانه در ایران نوشته نیز به آن پرداخته است. بعدها بازی هایی مانند گل یا پوچ، دوزبازی و … نیز با تمام محدودیت ها به گروه خانواده اضافه شد اما اغلب مختص مردان بود و در خارج از خانه انجام می شد. بازی هایی مانند کمربند بازی، گانیه، پی دوپی و خارپلیس نیز وجود داشت که مخصوص پسران و جوانان بود.
این محقق درباره بازی گل یا پوچ و قوانین آن در گذشته گفت: در مورد گل یا پوچ این بازی یکی از محبوب ترین بازی هایی بود که دقت در آن نقش زیادی داشت. در واقع افرادی که این بازی را انجام می دادند کم کم به مهارتی دست یافتند که به وسیله آن گل را به صورت جادویی حرکت دادند و با حرکات خاصی هنر خود را در این بازی به نمایش گذاشتند.
در این بازی محدودیتی برای تعداد نفرات وجود نداشت و همه می توانستند در آن شرکت کنند. از طرفی در یک خانواده وقتی مثلاً گلی به دست بچه می‌رسد، احساس شخصیت می‌کند و همه اینها از ویژگی‌های بازی گل یا پوچ است. در این بازی با افزایش تعداد می توان شرکت کنندگان را به گروه های پنج نفره تقسیم کرد تا بازی هیجان انگیزتر شود، زیرا احتمال گل یک به ده است و می تواند در دست هر کدام باشد. پنج گروه نکته جالب این است که چون تعداد دست ها زیاد می شود، اعضای همان گروه گاهی نمی دانند گل در دست کدام یک از گروه هاست.
وی در پاسخ به اینکه برآورد وی از احیای بازی های قدیمی و استفاده از آن در تولید برنامه های تلویزیونی چیست؟ وی بیان کرد: استفاده از بازی های قدیمی و به خاطر سپردن آنها به طور کلی کار خوبی است، اما فکر می کنم با ساخت چنین برنامه هایی نمی توان از این بازی ها به عنوان یک فرهنگ استفاده مجدد کرد، زیرا زمانه تغییر کرده است و ممکن است این بازی ها برای بسیاری از نسل ها جدیدتر جذاب نیست اینکه با هیجان به سراغ یک بازی رفته و آن را به نمایش بگذارید اتفاق قابل توجهی است، اما تعبیه فرهنگ استفاده از این بازی کار ساده ای نیست، با این حال پرداخت هزینه برای بازی هایی مانند گل یا پوچ یکی از اتفاقات جالب است.
حدادی خاطرنشان کرد: در طول برنامه ها و تولیداتی که به سمت چنین فضایی می رود، اگر به جنبه های عادلانه و جنبه های مختلف بازی پرداخته شود، اتفاق خوبی می افتد، مثل قدیم که حرفه ای های این بازی توپ را به حرکت در می آوردند. با چالاکی به گونه ای که طرف مقابل اصلا متوجه نشود. انجام نشد و این حرکات نیاز به تمرکز و دقت بالایی داشت، مانند این برنامه که در طی آن برخی به صورت حرفه ای به رقابت می پردازند. همچنین اساساً بازی های قدیمی بر اساس روابط انسانی شکل گرفته اند، مثل «گل یا پوچ» که همه رو در رو با هم بازی می کنند و از این منظر می توان چیزهای زیادی از آنها یاد گرفت.
