بی بی سی: ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در سفر به مغولستان با مقامات این کشور دیدار کرد. از زمانی که دادستانی این دادگاه حکم بازداشت وی را صادر کرد، این اولین سفر وی به کشوری «عضو دادگاه کیفری بین‌المللی» است.
این دیدار تاریخی نشانه سرسختی ولادیمیر پوتین علیه دادگاه کیفری بین‌المللی، اوکراین، غرب و گروه‌های حقوق بشری است که همگی خواستار دستگیری وی شده‌اند.
مغولستان برای مدت طولانی روابط دیپلماتیک نزدیکی با روسیه دارد
سفر پوتین همچنین همزمان با هشتاد و پنجمین سالگرد پیروزی قاطع نیروهای مغولستان و شوروی بر امپراتوری ژاپن است. در طول ماه‌های جنگ در سال 1939، هزاران سرباز از هر دو طرف کشته شدند.
رئیس جمهور روسیه در میدان اصلی اولان باتور، پایتخت مغولستان، با استقبال باشکوهی روبرو شد. سربازان سوار بر اسب در میدان چنگیز خان صف آرایی کردند و یک گروه موسیقی برای استقبال از رهبر روسیه آهنگ های نظامی نواختند. وی همچنین با اوخناگین خورلسوخ، رئیس جمهور مغولستان دیدار کرد.
قبل از ورود پوتین، گروه کوچکی از معترضان در میدان چنگیزخان تجمع کردند. معترضان پلاکاردهایی در دست داشتند که روی آن نوشته شده بود: «پوتین جنایتکار جنگی را از اینجا بیرون کنید».
تجمع اعتراضی دیگری در مقابل “یادبود قربانیان سیاسی” اولان باتور برگزار شد. این یک یادبود برای کسانی است که در طول رژیم کمونیستی طولانی مدت تحت حمایت شوروی در مغولستان رنج بردند. نیروهای امنیتی هنگام ورود رئیس جمهور روسیه به میدان چنگیزخان به دیگر معترضان اجازه نزدیک شدن به وی را ندادند.
آیا امکان دستگیری پوتین وجود دارد؟
سال گذشته، دفتر دادستانی دادگاه کیفری بین‌المللی اعلام کرد که رئیس‌جمهور روسیه مسئول جنایات جنگی به‌ویژه در رابطه با اخراج غیرقانونی کودکان از اوکراین به روسیه است.
این دادگاه بین المللی همچنین دستور بازداشت ماریا لووا-بلوا، کمیسر حقوق کودکان روسیه را به همین اتهام صادر کرد.
دادگاه می گوید این جنایات در 24 فوریه 2022، زمانی که روسیه تهاجم تمام عیار خود به اوکراین را آغاز کرد، انجام شد.
کرملین اعلام کرد که هیچ نگرانی در مورد سفر پوتین ندارد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت: ما روابط بسیار خوبی با شرکای خود در مغولستان داریم و البته همه جنبه های سفر رئیس جمهور با دقت آماده شده است.
مسکو پیش از این اتهامات دیوان کیفری بین المللی را رد کرده و حکم بازداشت صادر شده را «غیرقابل قبول» خوانده است.
دادگاه کیفری بین المللی اعلام کرده است که تمامی کشورهای عضو موظف به دستگیری افراد تحت تعقیب این دادگاه هستند، اما این دادگاه قدرت دستگیری مظنونان را ندارد و تنها می تواند صلاحیت خود را در کشورهای عضو اعمال کند.
مغولستان کجاست؟
مغولستان کشوری محصور در خشکی در شرق آسیا است که بین چین و روسیه قرار دارد و کمی بیش از سه میلیون نفر جمعیت دارد.
در سال 1990، پس از 70 سال حکومت تک حزبی به سبک شوروی، مغولستان به سمت اصلاحات سیاسی و اقتصادی و میهن تجارتات چند حزبی حرکت کرد.
حجم عظیمی از منابع معدنی دست نخورده مغولستان را به هدف سرمایه گذاران خارجی تبدیل کرده و اقتصاد کوچک اما در حال رشد این کشور را متحول کرده است.
این کشور علیرغم دارایی های خود، همچنان برای تامین بیشتر سوخت و برق مورد نیاز خود به روسیه وابسته است.
رابطه مغولستان با روسیه و چین چگونه است؟
مغولستان یک دموکراسی است که بین دو قدرت اقتدارگرا – روسیه و چین – واقع شده است. این کشور روابط فرهنگی قوی با مسکو دارد و در عین حال روابط تجاری آن با پکن برای آن حیاتی است.
مغولستان تا اوایل قرن بیستم تحت کنترل سلسله چینگ از چین بود. هنگامی که سلسله چینگ در سال 1911 سقوط کرد، چین و روسیه بر سر مغولستان با هم جنگیدند تا اینکه در اوایل دهه 1920 یک دولت کمونیستی تحت حمایت شوروی در این کشور به قدرت رسید.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، مغولستان به اقتصاد بازار آزاد پیوست و به یک دموکراسی پارلمانی تبدیل شد. اما روابط دیپلماتیک و اقتصادی بین این سه کشور همچنان قوی است.
ساخت خط لوله گاز طبیعی از روسیه به چین از طریق مغولستان به نام “قدرت سیبری 2” از مدت ها قبل مورد بحث قرار گرفته است.
این خط لوله پیشنهادی قرار است سالانه 50 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی را از منطقه یامال روسیه از طریق مغولستان به چین منتقل کند.
این پروژه بخشی از استراتژی روسیه برای جبران ضرر بیشتر فروش گاز خود در اروپا پس از حمله به اوکراین در سال 2022 است.
پوتین پس از ورود به مغولستان بر اهمیت ادامه دیپلماسی تاکید کرد.
وی افزود: سال گذشته بیش از 90 درصد واردات بنزین و گازوئیل در بازار مغولستان از روسیه بوده است و چشم انداز خوبی را برای همکاری در حوزه گاز شاهد هستیم.
وی افزود: طرح های ساخت خط لوله “قدرت سیبری 2” تکمیل شده است.
“سیاست همسایه سوم” مغولستان چیست؟
در حالی که برای مغولستان حفظ روابط نزدیک با همسایگان قدرتمند حیاتی است، این کشور در سال‌های اخیر به دنبال تنوع بخشیدن به روابط بین‌المللی و تضمین استقلال سیاسی و اقتصادی خود بوده است.
این سیاست که به «همسایه سوم» معروف است، باعث شده این کشور با تعدادی از کشورهای غربی روابط جدیدی برقرار کند.
در ماه می سال گذشته، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، اولین سفر تاریخی خود را به مغولستان انجام داد.
سخنگوی ریاست جمهوری فرانسه در آن زمان گفت که فرانسه مایل است “محدودیت های همسایگان روسیه را کاهش دهد و گزینه های بیشتری را در اختیار آنها بگذارد.”
در آگوست 2023، کامالا هریس، معاون رئیس جمهور ایالات متحده با اویون اردن لووسانامسارای، نخست وزیر مغولستان در واشنگتن دیدار کرد.
کاخ سفید در بیانیه ای اعلام کرد که این نشست “به منظور ارج نهادن به مشارکت استراتژیک بین ایالات متحده و مغولستان” برگزار شد.
هم ایالات متحده و هم مغولستان اعلام کرده اند که به دنبال گسترش روابط اقتصادی خود در زمینه های “منافع متقابل” هستند.
اگرچه غرب تلاش های مغولستان برای گسترش روابط دیپلماتیک را تشویق کرده است، استقبال گرم رئیس جمهور پوتین این پیشرفت را تهدید می کند و نشان می دهد که روابط بین روسیه و همسایه اش قوی تر از همیشه است.
