دنیای اقتصاد: آلمان، بزرگترین قدرت اقتصادی اروپا، همچنان یکی از مقاصد اصلی مهاجران غیرقانونی و پناهجویانی است که قصد زندگی در اتحادیه اروپا را دارند. تنها در سال گذشته، مقامات آلمانی بیش از 266000 مورد ورود و اقامت غیرقانونی در این کشور را ثبت کردند. در پایان نیمه اول سال جاری میلادی 3 میلیون و 480 هزار پناهجو در آلمان زندگی می کردند و این آمار نسبت به سال 2023 افزایش 60 هزار نفری را نشان می دهد که این آمار از دهه 1950 نیز بی سابقه است. تعداد پناهجویان در این کشور تقریبا به 3.5 میلیون نفر رسیده است و از این میان 1.118 میلیون نفر اوکراینی هستند.
*
دولت آلمان طرح جدیدی را مطابق با قوانین اتحادیه اروپا برای اجرای سیاست های سخت گیرانه تر در مورد مهاجرت غیرقانونی ارائه کرد که منجر به اخراج بیشتر پناهجویان خواهد شد. آلمان قصد دارد کنترل های موقتی را در تمام مرزهای زمینی خود برای جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی ایجاد کند.
نانسی فایزر، وزیر کشور آلمان در ماه سپتامبر اعلام کرد که این طرح شامل بازداشت پناهجویان در دوره ای می شود که مقامات از پایگاه های داده اتحادیه اروپا برای بررسی اینکه آیا آلمان مسئول رسیدگی به پرونده آنهاست یا خیر، استفاده می کنند. اما این موضوع به یکی از بحث برانگیزترین پروژه های اروپا تبدیل شد. به گفته وی، آلمان می خواهد افرادی که پرونده پناهندگی آنها توسط یک کشور دیگر عضو اتحادیه اروپا رسیدگی می شود، به همان کشور بازگردانده شوند. فایزر گفت: “ما با شرکای اروپایی خود در بالاترین سطح سیاسی مذاکره خواهیم کرد تا اطمینان حاصل کنیم که آنها در اسرع وقت با بازگرداندن پناهجویان به کشورهای متبوع خود به منظور رعایت قوانین اتحادیه اروپا موافقت خواهند کرد.” وی موافقت خود را با اخراج و ادامه ورود پناهجویان به مرزهای آلمان اعلام کرد.
این اقدام ضد بشری آلمان نشان دهنده موضع سخت آلمان در قبال مهاجرت غیرقانونی است که پس از افزایش ورود پناهجویان از خاورمیانه و اوکراین اتخاذ شده است. صدراعظم آلمان این پیشنهادها را قبل از گفتگو با محافظه کاران در مورد تدوین سیاست مهاجرت ارائه کرد. اما این مذاکرات به نتیجه نرسید. زیرا محافظه کاران معتقد بودند که این پیشنهادها به اندازه کافی سختگیرانه برای مقابله با مهاجرت غیرقانونی نیست.
برلین مسائلی مانند فشار بر سیستم خدمات عمومی و نگرانی های امنیتی از سوی گروه های افراطی اسلام گرا را به عنوان دلایل اتخاذ سیاست های سختگیرانه تر علیه مهاجرت غیرقانونی ذکر می کند. احزاب اصلی در آلمان می خواهند ابتکار عمل را از حزب راست افراطی این کشور که آشکارا ضد مهاجرت است بگیرند و از نگرانی ها در مورد این موضوع بکاهند. حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان در اوایل ماه جاری برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم در میهن تجارتات ایالتی تورینگن پیروز شد. موفقیت این حزب منجر به بحث های داغ در مورد چرخش به راست آلمان شده است.
برای دولت فدرال آلمان، موافقت نامه های مهاجرتی ستون اصلی تلاش های آن برای مهار مهاجرت است و اکنون می خواهد چنین قراردادهایی را با کنیا و ازبکستان امضا کند. آلمان در حال حاضر در حال مذاکره برای توافقنامه کنترل مهاجرت با چندین کشور دیگر است. این توافقنامه ها کلیدی برای تنظیم مهاجرت به آلمان و بازگشت پناهجویان رد شده به حساب می آیند.
دونالد تاسک، نخست وزیر لهستان از تصمیم آلمان برای تشدید کنترل مرزی در مرزهای زمینی این کشور انتقاد کرد و خواستار گفتگوهای فوری با سایر کشورهای متاثر از این تصمیم و حمایت بیشتر از سیاست های مهاجرتی ورشو شد. کارل نوهامر، صدراعظم اتریش نیز تاکید کرد: اگر آلمان تعداد بیشتری از پناهجویان را به اتریش بازگرداند، این کشور نیز همین کار را می کند و افراد بیشتری را به کشورهای بالکان باز می گرداند.
**
آغاز کنترل مرزهای زمینی آلمان باعث نگرانی دولت یونان در مورد امکان سرایت این اقدام به سایر کشورهای حوزه شنگن و در نهایت وادار کردن مهاجران به بازگشت به یونان شده است. به گفته منابع یونانی، آلمان قصد لغو قرارداد شنگن را ندارد. اما باید این پیام ارسال شود که اروپا دیگر مقصدی برای مهاجران نیست. نخست‌وزیر محافظه‌کار یونان از ۱۶ سپتامبر به‌شدت با اجرای کنترل‌های مرزی در تمامی مرزهای خارجی آلمان مخالفت کرده و خواستار کمک مالی اتحادیه اروپا برای گسترش حصار مرزی در مرز یونان با ترکیه و بودجه بیشتر شده است. اتحادیه اروپا با ایجاد مراکز پذیرش پناهجویان و مهاجران در جزایر یونان در دریای اژه موافقت کرده است.
به گفته نخست وزیر یونان، این تصمیمی است که باید توسط خود کشورهای عضو اتحادیه اروپا اتخاذ شود. بنابراین حفاظت مؤثر از مرزها نه تنها برای کشورهای در خط مقدم، بلکه برای کشورهای مرکز اروپا نیز در اولویت است. حرکت به سمت منطق استثناهای موقت در شینگن، با کنترل های مرزی که ممکن است در نهایت اجازه تردد آزادانه شهروندان را ندهد، دستاوردهای اساسی اتحادیه اروپا را تضعیف می کند. مقامات یونانی معتقدند تشدید تدابیر در آلمان برای ورود مهاجران، دسترسی آزاد به کشورهای اتحادیه اروپا را مختل کرده و مشکلاتی را در توافقنامه شینگن ایجاد کرده است. قانون اروپا تصریح می کند که از لحظه ای که یک شهروند حقوق پناهندگی دریافت می کند، حق دارد آزادانه سفر کند. برلین به دنبال بازگشت آن دسته از مهاجرانی است که از یونان درخواست پناهندگی داده و به آلمان آمده اند. نظرسنجی اخیر نشان می دهد که تصویر آلمان در یونان طی دو سال گذشته به طور قابل توجهی بهبود یافته است. به نظر می رسد خاطرات دردناک و ریاضت اقتصادی تحمیل شده توسط آلمان به یونان در دوران بحران اقتصادی یونان پایان یافته است.
اما این روزها که دیپلمات های یونان و آلمان با هم دیدار می کنند، موضوع مهاجرت همیشه در دستور کار است. در برخی مسائل اختلاف نظر وجود دارد. در این جلسات از مهاجرانی که اولین کشور ورودی آنها به اتحادیه اروپا یونان است نام برده می شود اما اکثریت قریب به اتفاق آنها به دنبال ادامه سفر خود به آلمان در اسرع وقت هستند. برلین از مقامات یونان خواسته است تا بیش از 5000 مهاجر را به عنوان بخشی از روند دوبلین بپذیرند. اما آتن تنها در 65 مورد از این موارد موافقت کرده است. محافل دیپلماتیک در آتن می گویند که “مهاجرت ثانویه” یک “مسئله جدی دوجانبه” است. موضوعی که حتی سران دو کشور را در دیدارهایشان نگران کرده است.
