محمد بیات کارشناس مسائل منطقه: از ابتدای بحران سوریه، ترکیه یکی از بازیگران موثر بوده است. ترکیه سعی کرده در شمال سوریه بین گروه های سلفی- تکفیری و اخوان و حتی گروه های میانه رو ایفای نقش کند. جبهه النصره، تحریر الشام و ارتش آزاد سوریه اصلی ترین گروه هایی هستند که دفاتری در آنکارا دارند و برای تأثیرگذاری بر 3 میلیون آواره سوری در ترکیه تلاش می کنند.
اما مشکل اینجاست که چرا سوریه در این سال ها برای ترکیه مهم شده است. در مورد سوریه باید به این موضوع بپردازیم که ترک ها چندین اولویت اساسی در سوریه دارند. اول بحث اجرای قطعنامه شورای امنیت و بازنگری در قانون اساسی است. موضوع بعدی بازگشت آوارگان سوری و در نهایت عادی سازی روابط با سوریه است.
آنکارا در چند سال گذشته تلاش کرد از مخالفان حمایت کند اما در نهایت به این نتیجه رسیدند که با حضور ایران و روسیه پیروز نخواهند شد. پس از مدتی اردوغان گفت از گروه های میانه رو حمایت می کنم تا در سوریه تنش ایجاد نشود و ادلب به شکل رسمی تری به واحد سیاسی سوریه بازگردد اما اکنون ترکیه دوباره برای تحمیل خواسته های خود وارد صحنه شده است. در مورد بشار اسد
چه چیزی در دست گروه های مخالف است؟
اگر به نقشه‌های میدانی نگاه کنیم، پایگاه‌های جنوب غربی ادلب متعلق به حزب‌الله بود که تلاش می‌کردند اوضاع را کنترل کنند، جنگ لبنان در آن نقطه خلأ قدرت ایجاد کرد. همچنین دولت سوریه نتوانسته اقتصاد خود را بازسازی کند و آرامش را برای ارتش خود فراهم کند. دمشق هنوز آسیب پذیر است و به ایران و روسیه نیاز دارد.
موضوع بعدی مربوط به هماهنگی بین سنتکام و ترکیه است. منطقه شمال غرب حلب و تجهیزات و (احتمالاً پشتیبانی هوایی اسرائیل در روزهای آینده) باعث تقویت مخالفان سوری شد.
این گروه ها توانستند روستاهای مرزی حلب و ادلب را تصرف کرده و در این مناطق مستقر شوند. در این راستا برخی مناطق مهم از جمله فرمانداری، مناطق تاریخی و جاده تیفایو که همان جاده حلب – دمشق است را تصرف کردند. ترکیه قصد دارد به عملیات خود علیه کردها ادامه دهد و در حلب مستقر شود و به سمت دیگر کردها برود. البته این موضوع با منافع آمریکا و اسرائیل همپوشانی دارد. در نهایت، به نظر می‌رسد خود ترکیه با این عملیات موضع خود را در مورد عادی‌سازی روابط با سوریه تحمیل می‌کند.
چرا سوریه مهم است؟
اهمیت سوریه در محور مقاومت نشان می دهد که علاوه بر پایگاهی برای ایران و نیروهای مقاومت، شریان اصلی تسلیحات حزب الله است. از دهه ها پیش می خواستند سوریه را از محور مقاومت جدا کنند. یک بار در سال 2009 از طریق عادی سازی، یک بار در طول جنگ داخلی تلاش کردند اسد را از بین ببرند و امروز می خواهند دولت سوریه را به سمتی ببرند که از محور مقاومت جدا شود یا با فشار همه جانبه دولت سوریه را به کلی نابود کنند. . ذینفع این تغییر وضعیت تل آویو و واشنگتن هستند.
پایان داستان کجاست؟
با توجه به پویایی حاکم بر شرایط منطقه و سرعت بالای تحولات، واقعا نمی توان زمان خاصی را برای پایان این تنش در نظر گرفت. اسرائیل می خواهد توازن قوا را تغییر دهد تا به آمریکا و اعراب بگوید که شریک خوبی است و کارت امنیتی در محور شرق عربی را تقویت کند. تل آویو می خواهد کریدورهای آینده آن منطقه را تضمین کند. اگر بشار اسد ترور شود یا خود را از محور مقاومت جدا کند به آنچه می خواهند می رسند اما اکنون در ابتدای بحران هستیم.
