لباس های محلی نشان دهنده اصالت، تمدن و هویت شهرهای مختلف کشور است. البته آنچه در سال های اخیر بیشتر از گذشته به چشم می خورد، استفاده کمتر از لباس های محلی است تا جایی که پوشیدن این نوع لباس ها به مناسبت های خاص محدود می شود. موضوعی که به گفته یک مدرس دانشگاه عوامل مختلفی از شرایط اقتصادی گرفته تا بی توجهی به فرهنگ و عدم حمایت کافی از سوی نهادهای تصمیم گیر تا جایی که گرایش های خارجی گاه به احیای سنت ها منجر می شود. و لباس های محلی ایرانی.
به گزارش ایسنا، فریبا اسماعیلی مدرس دانشگاه و طراح لباس با اشاره به کاهش استفاده از لباس های محلی و در عین حال این پدیده را ناشی از عوامل مختلفی دانست و توضیح داد: روند نوسازی در جهان همراه با پیشرفت ارتباطات و فناوری، فرهنگ های مختلف را به هم نزدیکتر می کند. و لباس های غربی به عنوان نماد پیشرفت و مدرنیته معرفی می شوند. این تغییرات فرهنگی می تواند تأثیرات عمیقی بر هویت و سنت های محلی داشته باشد.
چرا لباس های محلی کمتر محبوب شده است؟
وی افزود: از سوی دیگر تغییرات اجتماعی و اقتصادی که باعث تغییر سبک زندگی مردم شده است، گرایش آنها به شهرنشینی را افزایش داده و به همین دلیل بیشتر به دنبال راحتی و کارایی در لباس هستند و از آنجایی که لباس های محلی نیاز به مراقبت بیشتری دارد. . استفاده از آنها به تدریج کاهش یافته و در زندگی روزمره مردم کمتر جایگاهی پیدا کرده اند.
این طراح لباس شرایط اقتصادی را یکی دیگر از عوامل کاهش استقبال از لباس های محلی دانست و توضیح داد: دوخت لباس های محلی نیاز به پارچه زیاد، تزیینات خاص و … دارد که باعث می شود این لباس ها گرانتر از لباس های روزمره باشد. در جوامع امروزی با توجه به شرایط اقتصادی، تهیه این لباس ها با هزینه بیشتر در اولویت افراد نیست.
اهمیت حمایت از تولیدکنندگان پوشاک سنتی
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه حمایت از تولیدکنندگان صنایع دستی و پوشاک سنتی باید در اولویت قرار گیرد، تصریح کرد: این حمایت از آن جهت حائز اهمیت است که این صنعت نه تنها به حفظ هویت و فرهنگ ملی کمک می کند، بلکه می تواند به عنوان یک منبع عمل کند. درآمد پایدار برای هنرمندان و طراحان محلی.
وی با بیان اینکه برای احیای استفاده از لباس های محلی تلاش می شود، گفت: به عنوان مثال بسیاری از طراحان لباس در طرح های جدید از المان های لباس های سنتی استفاده می کردند اما موانعی که گفتم اجازه نمی دهد لباس های محلی بیشتر شناخته شود و مورد استفاده قرار گیرد. .
لباس اداری از لباس محلی
این طراح لباس با اشاره به نقش رسانه ها در فرهنگ سازی استفاده از لباس های محلی، تصریح کرد: البته معتقدم با وجود محدودیت ها گاهی فرهنگ ها تغییر می کند; به عنوان مثال، محدودیت در نحوه لباس پوشیدن در دفاتری که کارمندان ملزم به پوشیدن لباس اداری هستند و لزوما باید از مدل لباس پیروی کنند.
در جشنواره مد و لباس فجر از لباس محلی حمایت می شود اما بعد از آن همه چیز به فراموشی سپرده می شود. اتفاقات مثبت جشنواره را نباید بعد از جشن رها کرد. اگر طراح ببیند در طول سال هیچ حمایتی از او نمی شود، طبیعتا کمتر و کمتر از جشنواره مد و لباس فجر استقبال می کند.
وی با اشاره به پوشیدن لباس محلی برخی از کارکنان ادارات استان هرمزگان در سال های گذشته گفت: پوشیدن لباس محلی در ادارات استان هرمزگان به عنوان یک رسم فرهنگی و اجتماعی محسوب می شود و در سال های اخیر برای ترویج آن تلاش شده است. البته در این استان قانون اجباری برای پوشش محلی وجود ندارد اما در برخی موارد ادارات و نهادهای دولتی برای ترویج فرهنگ ملی و ایجاد فضای صمیمی تری از کارمندان خود خواسته اند در روزهای خاصی لباس محلی بپوشند. البته شایان ذکر است که در استان هایی مانند هرمزگان و سیستان و بلوچستان، پوشیدن لباس محلی نه تنها یک انتخاب فرهنگی بلکه بخشی از هویت اجتماعی و قومیتی مردم است و استفاده نکردن از این نوع پوشش را می توان نادیده گرفتن بومی دانست. فرهنگ و سنت ها بودن
اسماعیلی گفت: در ارزش ها و هویت فرهنگی مردم تغییراتی ایجاد شده است و اکنون آنچه برای مردم اهمیت بیشتری دارد راحتی و کارایی لباس است. با این وجود استفاده از لباس های محلی همچنان در مراسم شاد رواج دارد.
احیای لباس های سنتی به دلیل ترندهای خارجی!
وی در بخشی دیگر از سخنان خود با اشاره به روند استفاده از کاپشن های سوزن دوزی در سال های اخیر گفت: این اتفاق زمانی رخ داد که یکی از برندهای اروپایی شروع به تولید کت و شلوار سنتی معروف به سندبادی کرد. بر این اساس برخی از تولیدکنندگان ایرانی شروع به طراحی و تولید ژاکت های سوزن دوزی کردند که این امر می تواند آنها را سودآور کند. این موضوع از یک سو باعث گسترش استفاده از این لباس های سنتی شد و از سوی دیگر به طراح و سازنده کمک اقتصادی کرد.
طراحی مجدد یا لباس های مدرن با رویکرد سنتی
این مدرس دانشگاه طراحی مجدد را یکی از اتفاقات مثبت در حوزه مد و لباس دانست و گفت: در سال های اخیر طراحان زیادی با تغییر الگوهای قدیمی و مدرن سازی آنها و استفاده از رنگ ها و طرح های کمی ساده تر به خلق لباس های مدرن با رویکرد سنتی روی آوردند. . و این چیزی است برای خوشحالی. این کار با این هدف انجام شد که نسل جوان نیز از لباس‌های محلی و سنتی استفاده کنند، زیرا معمولاً نسل جوان از سبک‌ها و طرح‌های پرمشغله استقبال نمی‌کنند و بیشتر به سبک مینیمال گرایش دارند. بنابراین بهتر است در بازطراحی ها به منافع نسل جوان نیز توجه شود.
وی افزود: برخی لباس های محلی از نظر زیبایی طرح و نقش آنقدر منحصر به فرد است که برای نسل جوان جذاب بوده و مورد استفاده قرار می گیرد.
جشنواره مد و لباس فجر بانداژ!
اسماعیلی در پاسخ به این سوال که آیا جشنواره مد و لباس فجر به مقوله لباس های محلی توجه مناسبی دارد یا خیر؟ وی تصریح کرد: جشنواره فجر بستری فرهنگی- هنری است که می تواند در ترویج استفاده از لباس های محلی نقش آفرینی کند. فرصت هایی مانند نمایش فرهنگ و هویت، مسابقات هنری، آموزش و آگاهی، حمایت از صنعت مد و لباس محلی و… که مشوق مشارکت اجتماعی در این جشنواره است، مهیا و قابل استفاده است.
وی با تاکید بر اینکه میزان توجه به فرصت های ذکر شده در این جشنواره به برنامه ریزی برمی گردد، گفت: مهم این است که حمایت ها و موضوعاتی که مطرح کردم محدود به زمان برگزاری جشنواره نباشد. متأسفانه آنچه دیده ایم این است که در ایام جشنواره از لباس محلی حمایت می شود اما بعد از آن دوباره همه چیز به فراموشی سپرده می شود ضمن اینکه پیگیری مواردی که در جشنواره وعده داده شده اهمیت دارد. اتفاقات مثبت جشنواره را نباید بعد از جشن رها کرد. اگر طراح ببیند در طول سال هیچ حمایتی از او نمی شود و حمایت ها فقط معطوف به زمان برگزاری جشنواره است، طبیعتاً کمتر و کمتر از جشنواره مد و لباس فجر استقبال می کند.
چرا ما “روز ملی لباس محلی” نداریم؟
این طراح لباس با اشاره به اینکه همه استان ها لباس محلی خود را دارند با طرح سوالی گفت: چرا روزی را به عنوان «روز ملی لباس محلی» در تقویم ثبت نمی کنیم؟ اینکه در یک روز معین در همه شهرها مردم لباس محلی می پوشند. مردم را به استفاده بیشتر از لباس های محلی تشویق می کند.
