امروز سالگرد درگذشت جلال الدین تاج اصفهانی است. خواننده ای که گفته می شود صدایی رسا و قدرتمند دارد و در عین حال به اشعار فارسی تسلط داشته و بسیاری از آنها را می خواند. در واقع او نمونه کامل یک خواننده ایرانی بود. زیرا او هر دو آلات موسیقی را می شناخت و با شعر و ادبیات به درستی آشنا بود و همین امر باعث شد تا بتواند در موسیقی به درستی اجرا کند.
به گزارش ایسنا، درباره اولین نفری که تصنیف مرغ سحر را اجرا کرد، روایت های متفاوتی وجود دارد، اما جلال الدین تاج اصفهانی در گفت و گوی رادیویی گفت: اولین اجرای این تصنیف توسط او اجرا شد اما پایان اجرایش نشد. ثبت شده است.
در همین راستا نسخه مکتوب این گفتگو را نوشته ایم که در ادامه می خوانید.
“ابتدا مرغ سحر را خودم خواندم، اما ناپدید شد. ما در لاله‌زارها بودیم، در کوچه برلین، باغی بود به نام سهام الدوله که خیلی بزرگ بود. الان هم شاید قسمت کوچکی از باغچه مانده است، مثلاً دویست متری به نفع روزنامه «ناهید» کنسرت می دادند، مثلاً بابا بشمر چیزهای خوشگلی داشت.
اساتید موسیقی در کنسرت من حضور داشتند. مرتضی خان محجوبی، مرتضی خان نداوود، مرحوم صبا، مرحوم حسین یاحقی، مرحوم ارسلان خان درگاهی و آقایان دیگر هم بودند. و مرحوم آقا رضاخان روانبخش که در آن زمان رتبه 6 را به خود اختصاص داده بود، صدایی دو رنگ مانند ماه داشت. او خیلی گرم می خواند و تصنیف و ضرب را خیلی خوب اجرا می کند.
مرغ سحر را ماهور می خواندم و ماهور را هم غزل می خواندم که بعدها با آن مشکل پیدا کردم. از اول ماهور مرتضی خان نداوود شروع به نواختن کرد و درآمد ماهور را گرفت و بعد یک تکه پروانه در آن گذاشت و بعد گوشه ای زد و بعد رفت و شکسته و دلربا بازی کرد و به عراق رسید. .
مرتضی خان وقتی به عراق رسید پیانو زد. عراق را تا آخر خواندم و وقتی تمام شد ذوق کردم. دیدم یک نفر کوتاه قد با کلاه پشمی و دسته گلی به آرامی به سمت من می آید. آمد و گفت من از فرح پهلوی آمده ام و البته خودش به همراه وزرا و وکلا در آن جمع حضور داشت.
او گل را به من داد و من برای خنداندن دوستان گفتم چه خوب که حضرت اشرف به جای این گل ها و بعد این گل را در آغوش اشرف قرار داد.
بعد از آن به اصفهان برگشتم و مدام از من می پرسیدند که مرغ صبح مال کیست و من هم گفتم ملک الشعرای بهار است. بله، اول این تصنیف را خواندم و بعد از خودم نمی دانم، گویا قمرالملوک وزیری خوانده که کارش ضبط شده است».
تاج اصفهانی در سال 1282 در اصفهان به دنیا آمد. پدرش شیخ اسماعیل معروف به تاج الواعظین تا حدودی با آلات موسیقی ایرانی آشنا بود. تاج در 10 سالگی نزد پدر و اساتیدی چون سید عبدالرحیم اصفهانی، نایب اسدالله میرزا، حسین ساعت ساز، میرزا حسین عندلیب و حبیب شاطر حاجی درس خواند.
او به اشعار سعدی علاقه زیادی داشت و گزیده ای از اشعار سعدی و شاعران دیگر را حفظ می کرد و هنگام اجرای آهنگ با توجه به زمان و محیط از آن اشعار استفاده می کرد.
شعرخوانی، نوشته های برجسته، تنوع نوشتاری و صدای رسا و قدرتمند مناسب برای خواندن از ویژگی های آوازی اوست.
از سال 1319 با رادیو شروع به کار کرد و از سال 1328 با رادیو اصفهان شروع به کار کرد و تاج علاوه بر خوانندگی سرپرستی نوازندگان رادیو اصفهان را نیز بر عهده گرفت. در رادیو اصفهان با تار اکبرخان نوروزی و برنامه آموزش گوشه های سازهای موسیقی ایرانی برنامه اجرا کرد.
در جوانی بنا به توصیه قطب السادات مدتی را نزد شیخ خزعل گذراند و پس از فروپاشی تأسیس شیخ به رشت، تهران و اصفهان سفر کرد و در اصفهان اقامت گزید. از ماندگارترین آثار او می توان به «آتش دل» اشاره کرد.
