در روزهای اخیر یکی از اعضای هیئت مدیره فروشندگان تلفن همراه در تهران به موضوع فاکتورهای رسمی و چرخش زنجیره ای کالا در بازار موبایل اشاره کرده است. این روند که مربوط به سوء استفاده برخی واردکنندگان از روش های غیرشفاف است باعث می شود قیمت نهایی گوشی موبایل به صورت غیرمنطقی افزایش یابد.
برخی واردکنندگان با اجرای ترفندهای ویژه، قیمت گوشی تلفن همراه را بسیار بیشتر از نرخ واقعی واردات افزایش می دهند. این اقدامات شامل موارد زیر است:
چرخش زنجیره محصول:
پس از وارد کردن تلفن همراه، کالا بین چندین شرکت وابسته یا زیرمجموعه همان واردکننده منتقل می شود. در هر مرحله از انتقال، قیمت گوشی افزایش می یابد.
فاکتورهای رسمی:
برای مشروعیت بخشیدن به این افزایش قیمت، فاکتورهای جعلی صادر می شود. در این فاکتورها قیمت خرید و فروش گوشی تلفن همراه به طور غیر منطقی بالاتر از نرخ واقعی است. این فرآیند به گونه ای طراحی شده است که به نظر می رسد افزایش قیمت ناشی از عوامل منطقی و طبیعی در زنجیره توزیع است.
شرکت ها و واسطه ها:
در برخی موارد از شرکت های واسطه یا اشخاص حقیقی و حقوقی که در زنجیره توزیع انحصاری واردکنندگان قرار دارند به عنوان حلقه های این فرآیند استفاده می شود. این شرکت ها در واقع نقش واسطه های غیرواقعی را بازی می کنند و در هر مرحله قیمت موبایل را افزایش می دهند.
پیامدهای عوامل رسمی و قیمت گذاری در بازار موبایل
افزایش قیمت غیر منطقی برای مصرف کننده:
در نهایت این فرآیند به ضرر مصرف کننده تمام می شود. تلفن همراه با قیمتی بسیار بالاتر از نرخ واقعی واردات به فروش می رسد و قدرت خرید مصرف کنندگان کاهش می یابد.
تشدید انحصار در بازار موبایل:
این روش ها بیشتر به نفع واردکنندگان بزرگ و انحصاری است که توانایی ایجاد شبکه های توزیع انحصاری و اجرای این روش ها را دارند. این موضوع می تواند باعث کاهش رقابت در بازار و انحصار بیشتر شود.
کاهش شفافیت اقتصادی:
استفاده از فاکتورهای رسمی و نقل و انتقالات غیرواقعی، شفافیت مالی و اقتصادی را از بین می برد. چنین اقداماتی مانع از تحلیل صحیح بازار و نظارت دقیق نهادهای مربوطه می شود.
نارضایتی و بی اعتمادی عمومی نسبت به بازار:
افزایش غیرمنطقی قیمت ها بدون دلیل مشخص و منطقی باعث نارضایتی عمومی و تشدید بی اعتمادی به بازار و سیاست های نظارتی می شود.
ضرورت نظارت و برخورد با سوء استفاده
کارشناسان اقتصادی و اعضای اتحادیه فروشندگان تلفن همراه برای جلوگیری از ادامه این روند بر نظارت دقیق بر زنجیره توزیع و واردات کالا تاکید دارند. برخی از راهکارها در این زمینه عبارتند از:
ایجاد سیستم شفاف نظارت بر محصولات: نظارت بر تمامی مراحل واردات و توزیع تلفن همراه در یک سیستم شفاف و نظارتی می تواند از نقل و انتقالات جعلی جلوگیری کند.
بررسی دقیق صورتحساب های مالی و گزارش واردکنندگان: مراجع نظارتی و مالیاتی باید اسناد خرید و فروش را بررسی و هرگونه تخلف را شناسایی کنند.
ایجاد رقابت سالم در بازار: شکستن انحصار و اجازه واردات به شرکت های مختلف می تواند باعث ایجاد رقابت واقعی در بازار و کنترل قیمت ها شود.
اظهارات یکی از اعضای اتحادیه موبایل فروشان تهران در خصوص فاکتورهای رسمی و چرخش زنجیره کالا در بازار تلفن همراه توجه بسیاری را به این موضوع جلب کرده است. این اقدامات غیرشفاف که به نفع برخی واردکنندگان است، در نهایت منجر به افزایش قیمت تلفن همراه و نارضایتی مصرف کنندگان می شود. برای مقابله با این پدیده شفاف سازی زنجیره توزیع، افزایش نظارت بر نهادهای مرتبط و ایجاد رقابت سالم ضروری است.
با توجه به اهمیت بازار تلفن همراه به عنوان یکی از نیازهای اساسی در زندگی مدرن، انتظار می رود مسئولان مربوطه در اسرع وقت نسبت به شفاف سازی و رفع این مشکلات اقدام کنند.
منبع:
تسنیم
