به گزارش خبرگزاری به گزارش میهن تجارت و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی مرکز ملی مدیریت بحران اقلیم و خشکسالی سازمان هواشناسی، وی با ارائه گزارش علمی و تحلیل آخرین وضعیت اقلیمی ایران و جهان در اطلاعیه ای اعلام کرد:
مهمترین دلایل تفاوت بارندگی بین ترکیه و ایران به ویژه حوضه آبریز دریاچه ارومیه شامل سه عامل است که اولین عامل جغرافیایی است.
ارتفاع هر نقطه از سطح دریا یکی از مهم ترین عوامل در وقوع بارندگی است. در نواحی شرقی ترکیه (مرز با شمال غربی ایران) رشته کوه آناتولی قرار دارد که از مناطق همجوار در آذربایجان غربی بالاتر است (به عنوان مثال ارتفاع دریاچه وان 1726 متر و ارتفاع دریاچه ارومیه 1280 متر است. بالاتر از سطح دریا)، شرایط بارش برای آنها مساعدتر است و معمولاً بارندگی بیشتری دریافت می کنند. بارندگی به دلیل برخورد بخار آب به دامنه کوه در ناحیه بادگیر کوه و همچنین به دلیل خنک شدن به دلیل ارتفاع منطقه کوهستانی بسیار بیشتر است.
الگوی باد دومین عامل این تفاوت است. از آنجایی که بادها و الگوهای جریان هوا در مناطق مختلف می تواند بر توزیع بارندگی تأثیر بگذارد، منطقه شرقی ترکیه در مسیر وزش بادها و جریانات هوای مرطوب از مدیترانه یا دریای سیاه قرار دارد که باعث بارش بیشتر می شود، برخی مناطق به دلیل تأثیر موانع کوهستانی در انتقال رطوبت تحت تأثیر کوه و فاصله زیاد از دریا بر میزان بارندگی تأثیر منفی می گذارد، مانند نواحی مرکزی حوضه دریاچه ارومیه که کمترین میزان بارندگی را در حوضه دارد. و برعکس، مناطق پر بارندگی حوضه دریاچه در غرب استان و مرز ترکیه قرار دارد و از نظر آب و هوایی بسیار متفاوت است.
عامل سوم به الگوی اقلیمی دو کشور مربوط می شود. در واقع الگوهای اقلیمی می تواند بر توزیع بارندگی تأثیر بگذارد، بسته به نوع آب و هوای سرد یا گرم و همچنین موارد دیگری مانند الگوی بارندگی، میزان بخار آب و … که میزان بارندگی در هر کدام متفاوت است. کشور و منطقه و اساساً مقایسه دو منطقه با دو الگوی آب و هوایی متفاوت منطقی نیست.
در این راستا، با وجود این عوامل، برای دستیابی به جزئیات دقیق تر، می توان تحقیقات و پژوهش های مرتبط را در دانشگاه ها و مراکز علمی و تحقیقاتی کشور تعریف و اجرا کرد تا تفاوت بارندگی شرق ترکیه و شرق ترکیه را بهتر درک کرد. مناطق مرکزی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، اما بدون شک این تفاوت به عوامل مرتبط با ماهیت بارش، اقلیم و نوع و فراوانی سامانه‌های بارشی و دلایلی مانند تداخل مصنوعی برمی‌گردد. “سرقتو موارد مشابه مردود است.
بررسی پوشش برف شمال غرب ایران و شرق ترکیه در سال های 2023 و 2005 نشان می دهد که عملکرد ابرهای دارای سامانه بارشی در این دو زمان مشابه است. یعنی این الگوهای جوی برای عبور سامانه هایی که از ترکیه می گذرند و وارد ایران نمی شوند بی سابقه بوده و امسال دلیلی بر سرقت ابرها نیست.
از این رو؛ بررسی داده‌های بلندمدت نشان می‌دهد که روند کاهش بارندگی و افزایش دما در هر دو کشور با مقادیر متفاوت و شیب تقریباً یکسان وجود دارد، یادآوری می‌شود که میانگین بارش ترکیه حدود 600 میلی‌متر و میانگین بارش ایران حدود 230 میلی متر
در این تحقیق میزان بارش و دمای سایر کشورهای منطقه در یک دهه بررسی شده است که همگی موید کاهش بارندگی و افزایش میانگین دما هستند، این الگوها برای کشورهای عراق، امارات، عربستان سعودی، آذربایجان به خصوص در دهه اخیر شیب روندها مشهودتر است.
کارایی افزایش مصنوعی بارش توسط بارورسازی ابرها هنوز موضوعی است که هنوز در دست بررسی و بحث است. میعانات اقدام به تشکیل باران یا برف می کند، اگرچه ممکن است اسنادی وجود داشته باشد که بارورسازی ابرها توانسته است بارندگی را در مقیاس محلی در شرایط خاصی افزایش دهد، اما کارایی می تواند بسیار متفاوت باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد.
بارورسازی ابرها با وارد کردن ذرات مانند چشم انداز نقره ای یا چشم انداز پتاسیم به ابرها منتقل می شود. این ذرات ممکن است فرآیندهای طبیعی را که منجر به تشکیل ابرها و باران می‌شوند، تقویت کنند، با این حال، ابرها سیستم‌های پیچیده‌ای هستند که تحت تأثیر عوامل زیادی مانند دما، رطوبت و دینامیک اتمسفر قرار می‌گیرند. موفقیت بارورسازی ابرها به شرایط آب و هوایی مطلوب، زمان بندی مناسب، دینامیک و نوع ابر و عوامل دیگری بستگی دارد که هنوز به طور کامل شناخته نشده اند.
تحقیقات زیادی در مورد بارورسازی ابرها انجام شده است و برخی از آنها نتایج مثبتی دارند، در حالی که برخی دیگر اثرات محدود یا ناچیز را نشان داده اند. هدف آن پرداختن به چالش های بلندمدت تامین آب یا خشکسالی نیست و معمولاً به عنوان یک ابزار مکمل در استراتژی های مدیریت منابع آب استفاده می شود. مطابق با ارزیابی دقیق شرایط محلی کارایی اقتصادی و در نظر گرفتن اثرات زیست محیطی.
به طور کلی، بارورسازی ابرها ممکن است تحت شرایط خاصی بتواند بارندگی را در یک حوضه محدود افزایش دهد، اما کارایی این هنوز موضوع تحقیق و بحث است و ممکن است به عنوان یک راه حل مناسب برای همه مناطق یا اقلیم ها عملیاتی نباشد.»
