به گزارش اختاز نیوز، روزنامه دنیای اختاز نوشت: کاهش متقاضیان خرید خودرو به صورت تدریجی بوده است، اما اگر تعداد ثبت نام کنندگان برای خرید محصولات ایران خودرو در این مدت (بهمن 1403) را با شهریور 1401 مقایسه کنیم. شاهد کاهش 86 درصدی تعداد متقاضیان خواهیم بود. . اگر تعداد ثبت نام کنندگان در طرح جدید ایران خودرو را با دی ماه 1401 که 9.2 میلیون نفر ثبت نام کرده بودند مقایسه کنیم، افت متقاضیان به 90 درصد می رسد.
دو عامل عمده را می توان در کاهش تقاضا برای خرید خودرو موثر دانست. یکی از این عوامل الزام متقاضیان به مسدودسازی 300 میلیون تومان در حساب های نیابتی است. البته فرآیند وکالت حساب بانکی برای ثبت نام در طرح های فروش از اسفند ماه سال 1401 آغاز شد، اما ابتدا مبلغ اعلام شده برای مسدودسازی در این حساب ها 100 میلیون تومان بود و سپس به تدریج افزایش یافت و در آذرماه سال جاری این رقم 300 میلیون اعلام شد. یک میلیون تومان رسیده است.
از ابتدا هدف اعلام شده از ترویج برنامه افتتاح حساب نمایندگی کاهش تقاضای کاذب بود. در واقع سیاستگذاران از این روش برای کاهش انگیزه مردم برای تقاضای کاذب خودرو استفاده کردند. به این ترتیب کافی بود فردی در طرح های فروش یکپارچه ثبت نام کند تا در یک فرآیند شبه قرعه کشی سودهای کلانی به جیب بزند. حتی اگر برنده قرعه کشی پول کافی برای خرید خودرو نداشت، می توانست خودرو را به قیمت قابل توجهی بفروشد. اما الزام به افتتاح حساب نمایندگی و افزایش مبالغی که باید مسدود شود، می تواند تب ثبت نام خودرو را تا حدودی کاهش دهد.
یکی دیگر از عواملی که در کاهش تقاضای خودرو موثر بوده است را می توان افزایش قیمت کارخانه خودروسازی دانست. در 7 آبان ماه سال جاری قیمت جدید محصولات خودروسازان پس از 18 ماه توقف قیمت اعلام شد که حکایت از رشد متوسط 30 درصدی قیمت کارخانه خودروسازی داشت. اما قیمت خودرو در بازار متناسب با رشد قیمت رسمی افزایش پیدا نکرد. در شرایطی که قیمت کارخانه خودرو حدود 30 درصد رشد داشته است، افزایش قیمت در بازار حدود 10 درصد بوده است. بنابراین اختلاف قیمت کارخانه و بازار به میزان قابل توجهی کاهش یافت. در نتیجه انگیزه دلالان برای خرید و فروش بین کارخانه و بازار کاهش یافت.
کاهش انگیزه دلالان برای کاهش فعالیت در بازار خودرو را می توان در رکود بازار حواله خودرو به وضوح مشاهده کرد. «دنیای اکونومیست» روز شنبه در گزارشی با عنوان «بازار رکودی حواله خودرو» به جزئیات رکود در این بازار زیرزمینی پرداخت که نشان داد قیمت حواله خودرو کاهش چشمگیری داشته است. بنابراین می توان گفت بازار خودرو ضرر زیادی برای دلال ها داشته است. به عبارتی دیگر سودآوری بازار خودرو برای دلالان قانع کننده نیست زیرا سودآوری آن از سایر بازارهای سرمایه عقب مانده است. بر این اساس خروج نسبی دلالان از بازار خودرو باعث شده است که تعداد متقاضیان در طرح های فروش به شدت کاهش یابد و در نتیجه شانس خرید خودرو از کارخانه برای مصرف کنندگان واقعی افزایش یابد.
اما اگر کم شدن فاصله قیمتی کارخانه و بازار توانسته حضور دلالان را تا این حد کاهش دهد، حذف قیمت گذاری دستوری می تواند نتایج بسیار مثبتی در بازار خودرو داشته باشد. بنابراین اگر سیاست گذاران تصمیم به خروج نهایی از این سیاست بگیرند، بازار خودرو می تواند به سمت تنظیم حرکت کند. علاوه بر این، اگر دولت دخالت خود را در این صنعت کاهش دهد، تحریم های بین المللی کاهش می یابد و تولید خودرو نیز افزایش می یابد. می توان امیدوار بود روند خروج دلالان از بازار خودرو که از آذرماه و پس از اعلام قیمت های جدید آغاز شده بود، ادامه یابد.
