«چهارشنبه سوری» و شکستن کوزه غم

یک پژوهشگر تاریخ گفت: آتش در ایران باستان نماد مهم و مقدسی بود که به یکی از نشانه های خداوند تبدیل شد و مردم برای بزرگداشت این نماد مراسمی برگزار می کردند که چهاربانسوری یکی از آنهاست.

به گزارش ایسنا، علی صفرنژاد در گفت و گو با خبرنگاران درباره تاریخچه جشن چهارشنبه سوری، اظهار کرد: در ایران باستان از زمانی که انسان به آتش دسترسی پیدا کرد، تحول بزرگ و اساسی در زندگی انسان های اولیه رخ داد و به دلیل این، آتش باعث گرما و نور در تاریکی است. همچنین آتش سوزی باعث شد که مردم از غذای خام به غذای پخته روی بیاورند و این امر به انقلابی عظیم در زندگی بشر منجر شد.

وی با بیان اینکه آتش در ایران باستان به عنوان یکی از نشانه های خداوند به نمادی مهم و مقدس تبدیل شد، افزود: مردم برای بزرگداشت این نماد مراسمی برگزار می کردند که یکی از آنها چهاربانسوری است. کلمه «سور» به معنای سرخ و چهاربنصوری به معنای چهارشنبه سرخ رنگ و به نوعی چهارشنبه ای است که سرخ می شود.

این پژوهشگر تاریخ گفت: در افسانه های ایران روایتی وجود دارد که سیاوش یکی از قهرمانان افسانه ایران است که مظلوم ترین شخصیت شاهنامه محسوب می شود. سودابه نامادری سیاوش عاشق سیاوش می شود اما سیاوش قبول نمی کند و این باعث می شود سودابه به سیاوش تهمت بزند. وقتی این خبر به کیکاووس پدر سیاوش رسید، بلافاصله دستور اعدام سیاوش را اعلام کرد.

وی ادامه داد: سیاوش برای اینکه به پدرش ثابت کند بی گناه است به او می گوید که حاضر است از 7 تونل آتش بگذرد و کیکاووس موافقت می کند و سیاوش سوار بر اسب از میان آتش می گذرد و در نهایت سالم بیرون می آید. . این اتفاق در آخرین سه‌شنبه سال می‌افتد و وقتی سیاوش سالم از آتش بیرون می‌آید، به همین دلیل تصمیم می‌گیرند چهارشنبه را جشن بگیرند و این‌گونه است که جشن چهارشنبه سوری بین مردم رواج پیدا می‌کند.

صفرنژاد تصریح کرد: مردم در این روز مراسمی را برگزار می کنند که ریشه آن به قرن ها قبل برمی گردد تا بدی ها و بدبختی ها را دفع کنند و خواسته های خود را برآورده کنند. مردم در گوشه و کنار کوی و برزن آتش های بزرگ روشن می کنند و از روی آن می پرند و شعر سرخی تو از من، زردی من از توست.

وی با اشاره به اینکه مراسم دیگری که در چهاربانسوری انجام می شود قاشق زنی است، گفت: دختر و پسرهای جوان برای اینکه شناخته نشوند چادر می پوشیدند و در خانه همسایه ها را می زدند و با کاسه همدیگر را می زدند. با قاشقی که حمل می کردند. به طوری که همسایه ها به آنها آجیل، شیرینی، شکلات و حتی پول می دهند. قاشق زدن ممکن است از آنجا نشأت گرفته باشد که روح متوفی به دنیای زندگان برمی گردد و بازماندگان هدیه ای به آن ارواح برای بزرگداشت و برکت زندگی آنها می دهند.

این پژوهشگر تاریخ خاطرنشان کرد: مراسم دیگری که بر چاربانس سوری انجام می شود، فال گیری بود. دختران جوانی که قصد ازدواج داشتند در کوچه ای می ایستادند و به صدای رهگذران گوش می دادند و سخنان آنها را به فال نیک برای آینده و شانس خود می گرفتند.

وی افزود: آجیل مشکل گشایی نیز از مراسم این روز بود و پس از برافروختن آتش، خانواده جمع شده و آخرین دانه های گیاهی مانند تخمه هندوانه، کدو، پسته، بادام، فندق، نخود و گندم که برای زمستان ذخیره می‌شدند و آنچه برایشان باقی می‌ماند روی آتش برشته می‌کردند و با کمی نمک تفت می‌دادند و معتقد بودند هر که این آجیل را بخورد با دیگران مهربان‌تر می‌شود و نفرت و حسادت از دل او دور می‌شود.

صفرنژاد اضافه کرد: در کنار این مراسم رسم بر این بود که شب چهارشنبه فال حافظ را هم می گرفتند و این کار را به نشانه پیش بینی آینده خود و آنچه در سال جدید در انتظارشان است انجام می دادند.

این پژوهشگر تاریخ تصریح کرد: مراسم دیگری که در چارسان سوری انجام می شود، شکستن کوزه غم است به این صورت که در یکی از آن کوزه های قدیمی که در خانه داشتند مقداری زغال می ریختند که نشانه سیاهی و اندوه است. ، همراه با نمک که نشانه عصبانیت بود. سکه کوچکی در کوزه گذاشتند و بین اعضای خانواده رد و بدل کردند و پس از پایکوبی و پایکوبی، آن را از پشت بام به زمین پرتاب کردند و برای خداحافظی با تمام غم ها و غم های سال گذشته، آن را شکستند. در سال جدید، از تاریکی فقر و غم دور است.