از صحنه جایزه نوبل ایرانی تا چشم‌انداز علمی آینده کشور

به گزارش خبرگزاری به گزارش میهن تجارت، قدیمی ترین جایزه علمی کشور موسوم به «نوبل ایرانی» به عنوان نماد احترام ایران به علم و دانش، بیش از نیم قرن است که جایگاه ویژه ای در فضای علمی کشور پیدا کرده است. بنیاد فرهنگی البرز از سال 1342 با هدف تجلیل از دانشمندان، پژوهشگران و همچنین شناسایی و حمایت از دانش آموزان مستعد ایرانی، «جایزه البرز» را تأسیس کرد و تاکنون به طور مستمر به آن اهدا می کند.

جایزه البرز که برگرفته از سنت ارزشمند وقف علمی است، اولین جایزه رسمی و قدیمی ترین نشان علمی ایران محسوب می شود. این جایزه بر اساس رویکرد گسترش فرهنگ وقف در عرصه علم و فناوری، همواره تلاش کرده است تا دانشمندان برتر کشور را در تمامی رده های سنی و مقاطع تحصیلی تشویق کند و زمینه رشد و توسعه آنان را فراهم کند.

ویژگی خاص این جایزه استقلال کامل مالی آن است. به گونه ای که صرفاً توسط بنیاد فرهنگی البرز و بدون تحمیل هزینه به شرکت کنندگان یا برگزیدگان، بدون وابستگی به نهادها و سازمان های دولتی و حاکمیتی پرداخت می شود. این استقلال هویتی متمایز و قابل اعتماد برای این جایزه ایجاد کرده و آن را به تنها جایزه علمی غیردولتی و غیرانتفاعی کشور تبدیل کرده است.

جایزه البرز شامل طیف وسیعی از فعالان علمی از دانشجو گرفته تا دانشجو، محقق و اندیشمند است. این ویژگی آن را به یک بستر ملی برای شناسایی استعدادهای نوظهور و حمایت از فارغ التحصیلان برجسته تبدیل کرده است.

اهمیت جایزه البرز برای دانش آموزان و نقش آن در رشد علمی

اعطای جایزه البرز به دانش آموزان نخبه نقش مستقیمی در تقویت انگیزه علمی نسل دانشجو دارد. این جایزه با ایجاد فضای رقابتی سالم و ارائه الگوی معتبر قدردانی علمی، استعدادهای نوجوانان را از همان سال های ابتدایی تحصیل به مسیر پژوهش و خلاقیت علمی سوق خواهد داد. دریافت این جایزه برای دانشجویان نه تنها یک افتخار ملی است، بلکه بستری برای تقویت اعتماد به نفس، افزایش انگیزه برای ادامه تحصیل در رشته های تخصصی و قرار گرفتن در مسیر تحولات آینده است.

جایزه ای برابر با استانداردهای بین المللی

در دیدگاه موسس بنیاد فرهنگی البرز، این جایزه در سطح جوایز معتبر جهانی و برابر با جایزه نوبل تعریف شده است. هدفی که طی سالیان متمادی، کیفیت داوری و جامعیت پوشش علمی، جایزه البرز را به برندی معتبر ملی تبدیل کرده و آن را شایسته عنوان «نوبل ایرانی» کرده است.

اکنون پس از گذشت دهه ها، جایزه البرز همچنان به عنوان نماد احترام کشور به تولید علم، حمایت از نخبگان و سرمایه گذاری در آینده علمی ایران شناخته می شود. با توجه به جایگاه و نقش این جایزه در رشد علمی دانشجویان، با یکی از برگزیدگان ایرانی جایزه نوبل به گفت و گو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

به گزارش میهن تجارت: ابتدا خودتان را معرفی کنید و توضیح دهید که چه اتفاقی باعث شد در جایزه البرز شرکت کنید و برگزیده شوید.

میهن پرست: من عطار وطن خواه دانشجو و محقق در زمینه علم و فناوری هستم. واقعیت این است که من مسیر پژوهشی را با هدف شرکت در جایزه البرز شروع نکردم و پیش از آن در جشنواره هایی مانند جشنواره علمی و پژوهشی خوارزمی شرکت کرده بودم و رتبه هایی که در این جشنواره ها کسب کردم باعث معرفی من به این بنیاد شد.

جایزه البرز سه سال فعالیت آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، هنری و حتی ورزشی دانش آموزان را مورد بررسی قرار می دهد، به همین دلیل انتخاب شدن در این جایزه نیازمند یک مسیر چند بعدی است نه صرفاً یک رتبه یا مسابقه. دلیل معرفی و انتخاب من همین ترکیب فعالیت ها بود.

از یک سو رتبه های ملی پژوهشی مانند رتبه اول کشور در علوم و فناوری هسته ای، رتبه اول کشور در سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی، رتبه برتر کشور در بیوتکنولوژی و رتبه برتر ریاضی کشور در جشنواره خوارزمی و از سوی دیگر فعالیت هایی مانند طراحی محصول. بیوتکنولوژیک بر اساس محصولات زیست محیطی سبز، طراحی ایده اپلیکیشن «با وطن» با محوریت مسئولیت اجتماعی و صنعت گردشگری، نگارش در رسانه ها و مجلات علمی، فعالیت پژوهشی مستمر، مشارکت در طرح های نوآورانه و همچنین مشارکت در پروژه های ورزشی، این مسیری است که من طی کرده ام و این مسیر باعث شد تا معیارهای بنیاد البرز را پوشش دهم که تاکید بر کاندیدای منتخب سال جاری، منتخب دانشجویان برگزیده و چند بعدی بودن من است.

به گزارش میهن تجارت: وقتی نام شما به عنوان برگزیده روی صحنه اعلام شد، اولین چیزی که به ذهنتان رسید چه بود و آن لحظه را چگونه توصیف می کنید؟

میهن پرست: لحظه ای که نام من به عنوان برنده این جشنواره اعلام شد، اولین چیزی که به ذهنم خطور کرد این بود که چقدر خوشحالم که در کشوری زندگی می کنم که تلاش و تحقیق دانشجویان در آن دیده می شود.

صادقانه بگویم، قبل از اینکه هیجان برنده شدن به سراغم بیاید، احساس مسئولیت می کردم. اینکه الان باید خیلی جدی تر و قوی تر راهم را ادامه بدهم چرا که این انتخاب نوعی اعتماد و امیدی است که بر دوش من گذاشته شده و این انگیزه برای ادامه برنامه هایم است.

به گزارش میهن تجارت: در طول چندین سال فعالیت پژوهشی خود با چه چالش ها و مشکلاتی مواجه بودید؟

میهن پرست: مسیر تحقیق و فعالیت علمی برای دانش آموز همیشه آسان نیست و کنار آمدن با حجم دروس مدرسه، مسابقات، طرح های پژوهشی و کارهای داوطلبانه مستلزم پشتکار فراوان است.

بارها پیش آمده که تا پاسی از شب درگیر ایده یا طرحی بوده ام و صبح روز بعد باید به مدرسه می روم. بنابراین فکر می‌کنم سخت‌ترین بخش این سفر این بود که همیشه باید به خودم ثابت می‌کردم که می‌توانم این کار را انجام دهم، اما با وجود همه این مشکلات، هر سختی برای من تبدیل به یک تجربه شد و هر تجربه پله ای برای رشد.

به گزارش میهن تجارت: نقش والدین در موفقیت شما چه بوده است و در صورت امکان این جایزه را به چه کسی تقدیم می کنید؟

میهن پرست: هیچ موفقیتی بدون حمایت خانواده ام به خصوص مادر عزیزم ممکن نبود. در واقع مادرم اولین کسی است که توانایی های من را می بیند، به من ایمان دارد و از سخت ترین روزهای مدرسه تا شب های طولانی تحقیق همیشه در کنارم بوده است. بستر آرامش و ثبات را برای من فراهم کرده اند تا بتوانم بدون نگرانی بر مسیر تحقیقاتی و علمی خود متمرکز شوم.

مادرم نه تنها از من حمایت کرده و تشویقم کرده است، بلکه به من یاد داده که مسئولیت پذیر باشم، پشتکار داشته باشم و هرگز از یادگیری دست نکشم. نکش. امروز اگر به جایی رسیده ام بخش بزرگی از آن را مدیون عشق و صبر و اعتقاد او هستم.

بنابراین، من می خواهم این جایزه را به مادرم تقدیم کنم. ایشان در تمام مراحل زندگی به ویژه در مسیر تحصیلی، در تمامی مسیرهای سخت علمی، مسابقات، پروژه ها و دغدغه ها با صبر و انرژی همراه من بوده اند و بخش بزرگی از این موفقیت حاصل تلاش و همراهی ایشان است و از صمیم قلب از ایشان سپاسگزارم.

به گزارش میهن تجارت: کار مدرسه و فعالیت های پژوهشی را چگونه متعادل می کنید؟

میهن پرست: تعادل یعنی انجام هر کار در زمان مناسب بدون زیاده روی، به همین دلیل همیشه سعی کرده ام برنامه ریزی کنم و بدانم کدام یک از کارهای امروز اولویت من است. گاهی اوقات بیشتر روی پروژه های تحقیقاتی و گاهی بیشتر روی مطالعاتم تمرکز می کردم، اما یک چیز همیشه ثابت بوده است، اشتیاق من. وقتی فردی کاری را با علاقه انجام می دهد، می تواند مدیریت زمان را بسیار بهتر انجام دهد و کار خود را با کیفیت بالاتری انجام دهد.

به گزارش میهن تجارت: در مورد برنامه ریزی و مدیریت زمان چه توصیه ای به دانش آموزان هم سن و سال خود دارید؟

میهن پرست: اولین چیزی که می‌خواهم بگویم این است که دانش‌آموزان نباید از ترس کمبود وقت، کارهای بزرگ را به تعویق بیندازند، زیرا زمان همیشه محدود است، اما هنر ما مدیریت این محدودیت است.

آموخته ام که هر روز زمان مشخصی را برای کارهای تحقیقاتی یا بهبود مهارت های خود اختصاص دهم. این روش قطعا موثرتر از انتظار برای زمان مشخصی است که به طور کامل به این فعالیت ها اختصاص داده شود. من همچنین کارم را به تکه های کوچکتر تقسیم می کنم تا پیشرفت قابل مشاهده ای داشته باشم.

من همچنین معتقدم برنامه ریزی باید انعطاف پذیر باشد، زیرا گاهی اوقات باید بر اساس شرایط تغییرات کوچکی در برنامه ها ایجاد کرد، اما مهم این است که حرکت به سمت هدف را متوقف نکنیم. من هم به همه می خواهم همسالان من می خواهم بگویم برای شروع کارمان منتظر فرصت خاصی نباشیم و بهتر است از همین امروز با امکانات موجود شروع کنیم، برای خودمان هدف داشته باشیم و مطمئن باشیم با تلاشمان موفق خواهیم شد.

به گزارش میهن تجارت: پس از کسب این جایزه چه پیامی برای همسالان خود و سایر دانش آموزان دارید؟

میهن پرست: می‌خواهم پیام خود را با الهام از سخنان مرحوم البرز، بنیان‌گذار جایزه نوبل ایرانی برسانم: «آینده این سرزمین را کسانی می‌سازند که ارزش دانش را می‌دانند و برای ترویج آن تلاش می‌کنند». بنیانگذار این جایزه هدف خود را وقف اموال برای ارتقای دانش قرار داد و معتقد بود کشوری که قدر دانشمندان خود را نمی داند از آینده خود بی خبر است.

وی خدمت به جامعه، کاهش آلام مردم، گشایش در رفاه و اعتلای نام ایران را رسالت اصلی خود دانست و بر همین اساس پیام من به نوجوانان و جوانان هم نسلانم این است که اگر می خواهیم ایران فردا را بسازیم، باید راه علم، پژوهش و خلاقیت را باور کنیم، زیرا هیچ استعدادی کم نیست و هیچ تلاشی بی نتیجه نمی ماند. نسل ما، نسل امروز، می تواند در ساختن آینده ای روشن برای کشور ما سهیم باشد.

مسیر پیشرفت علمی در هر جامعه ای بر دوش کسانی است که آرزوهای بزرگ را با تلاش، پشتکار و ایمان به توانایی های خود ترکیب می کنند. آنچه در روایت ها و تجربیات برندگان «جایزه البرز» به چشم می خورد، تصویری روشن از این حقیقت است. حقیقتی که نشان می دهد حمایت از استعدادهای جوان نه تنها تقویت یک فرد، بلکه رشد یک ملت است.

جایزه البرز در طول سالیان متمادی ثابت کرده است که می توان با تکیه بر سنت های اصیل علمی و فرهنگی، مکانیزمی پایدار و مؤثر برای پرورش نسل آینده دانشمندان ایجاد کرد. نسلی که با انگیزه عمیق افق های جدیدی را در علم و پژوهش می گشاید. این جایزه با ایجاد فرصت دیده شدن، شنیده شدن و باورکردن به جوانان یادآوری می کند که تلاش آنها ارزشمند است و راه علم اگرچه دشوار است، اما با همراهی چنین نهادهای ریشه ای قابل پیمودن و امیدواری خواهد بود.

شور و شوق در سخنان برگزیدگان معرفی شده در این گزارش گواه بر این است که توجه به نخبگان یک ضرورت برای ساختن آینده است. تجربیات او و سایر برگزیدگان می تواند الهام بخش همه دانشجویانی باشد که در آستانه انتخاب مسیرهای علمی و پژوهشی هستند و شاید هنوز ندانند استعداد نهفته آنها چقدر می تواند شکوفا شود.

در پرتو چنین انگیزه ها و حمایت هایی می توان امیدوار بود که حرکت علمی کشور با شتاب بیشتری ادامه یابد و نوجوانان و جوانان ایرانی با تکیه بر توانایی ها و خودباوری خود نقش پررنگ تری در ساختن فردایی روشن برای ایران ایفا کنند. فردایی که در آن علم، نوآوری و همت مهم ترین سرمایه های ملی است.