عکسی که توسط ماموریت گالیله ناسا گرفته شده، ویژگی عنکبوت مانندی را در قمر اروپا نشان می دهد که دانشمندان آن را «دیو دیوار» نامیده اند.
به گزارش ایسنا، شکل عجیب و عنکبوت مانند قمر یخی مشتری «اروپا» ممکن است نشانه ای از جایی باشد که زمانی آب شور از میان پوسته ترک خورده آن به بیرون فوران کرده است.
فضاپیمای گالیله ناسا که ماموریت آن در سال 2003 به پایان رسید، این ویژگی منحصر به فرد را که رسماً Damhán Alla نامیده می شود – کلمه ای ایرلندی برای عنکبوت یا دیو دیواری – در دهانه Manannán قمر اروپا مشاهده کرد. این الگوی ستاره مانند برای اولین بار در تصاویر گرفته شده توسط این فضاپیما در اواخر دهه 1990 ظاهر شد، اما طبق بیانیه کالج ترینیتی دوبلین، دانشمندان اکنون در حال جمع آوری جزئیات چگونگی شکل گیری آن هستند.
این ویژگیهای عنکبوتمانند برجستگیها و فرورفتگیهای منشعبی را نشان میدهند که شبیه ستارههای دریایی روی زمین هستند. ستاره های دریاچه نقوش ظریف و دندریتی هستند که توسط جریان آب مذاب در برف و یخ حک شده اند. این شباهت، همراه با مشاهدات میدانی، مطالعات آزمایشگاهی و مدلسازی رایانهای، نشان میدهد که ویژگیهای Damhan Ala ممکن است از فوران آب شور در زیر یخهای ماه شکل گرفته باشد که سرنخهایی درباره آب مایع زیرسطحی و پتانسیل حیات در اروپا ارائه میدهد.
“لورن مک کیون” محقق ارشد این پروژه گفت: اهمیت تحقیقات ما واقعا هیجان انگیز است. ویژگیهای سطحی مانند این میتواند چیزهای زیادی در مورد آنچه در زیر یخ میگذرد به ما بگوید. اگر تعداد بیشتری از آنها را با کاوشگر Europa Clipper ببینیم، ممکن است بتوانند حوضچه های محلی آب نمک را در زیر سطح آشکار کنند.
روی زمین، ستارههای دریاچه زمانی ظاهر میشوند که برف روی دریاچههای یخ زده میبارد، سوراخهایی در یخ ایجاد میکنند که به آب اجازه میدهد تا به سمت بالا جریان یابد و برفهای اطراف را ذوب کرده و برای ایجاد کانالهای شعاعی و منشعب پخش میشوند. چنین الگوهایی در طبیعت رایج هستند. از اثرات رعد و برق گرفته تا کانال های جزر و مدی که حرکت سیالات و انرژی را در سطوح مختلف نشان می دهد.
محققان بر این باورند که نسخه اروپایی ممکن است به همین ترتیب شکل گرفته باشد. با این تفاوت که مایع در این حالت آب نمک است که پس از برخورد و شکستن پوسته یخ به سمت بالا رانده می شود. در شرایط بسیار سرد قمر اروپا، چنین آب نمکی می تواند جریان داشته باشد و قبل از یخ زدن در محل، پیچک های ستاره مانندی را تشکیل دهد. اگر این فرضیه درست باشد، ویژگی هایی مانند Damhan Ala می تواند نشان دهنده وجود توده های موضعی آب مایع به دام افتاده در پوسته اروپا باشد.
اگرچه این تحقیقات محدود به تصاویر فضاپیمای گالیله است، تصاویر با وضوح بالاتر از کاوشگر اروپا کلیپر ناسا، که قرار است در آوریل 2030 به منظومه مشتری برسد، می تواند سرنخ های جدیدی را در مورد این قمر یخی نشان دهد.
مک کئون گفت: ستاره های دریاچه واقعا زیبا هستند و در دریاچه های یخ زده و حوضچه های پوشیده از برف یا گل بسیار رایج هستند. این فوقالعاده است که فکر کنیم آنها ممکن است نگاهی اجمالی به فرآیندهایی که در قمر اروپا و شاید حتی در دیگر جهانهای اقیانوسی یخی در منظومه شمسی در حال وقوع است را به ما بدهند.
این تحقیق در “Planetary Science Journal” منتشر شده است.
