پانزدهم اردیبهشت مصادف با جشنواره «بهاربد» است. روزی که هم بهار نصف می شود و هم به روایتی مصادف است با تولد زرتشت. اگرچه در حال حاضر، افراد کمی ممکن است در مورد این مناسبت بدانند.
به گزارش ایسنا، تنها پنج روز پس از جشن «سله نوروز» که البته تنها در برخی نقاط مرکزی کشور از جمله کرمان و شیراز برگزار می شود، جشن «بهاربد» از راه می رسد. این یک رویداد باستانی است که حتی در میان مقالات و مطالعات محققان به سختی می توان آن را یافت.
در ایران باستان تقویم بر اساس تاریخ بود و مردم شروع و میانه هر فصل را بر اساس آن جشن می گرفتند. جشن های گهنبری ادامه و بازمانده نوعی تقویم باستانی در ایران باستان است که طول سال شمسی را نه به دوازده ماه شمسی، بلکه به چهار فصل و چهار و نیم فصل تقسیم می کرد و هر یک از این دوره ها دوره خاصی دارد. نام و جشن همراه با آن داشته است.
در پانزدهم اردیبهشت ماه جشن «بهاربد» و دوره زمانی به نام «میدیوزارم» به معنای میانه فصل سبز برگزار می شود. یکی از نکات مهم جشنواره های ایرانی وابستگی آنها به امور کشاورزی است. این روند از یک طرف به کشاورزان در کاشت و برداشت کمک می کرد و از طرف دیگر بهانه ای بود برای شکرگزاری نعمت های خداوند از جمله محصولات زمین.
سال تقویمی از اولین روز تابستان شروع می شود و پس از هفت دوره زمانی، یعنی پایان سه فصل و چهار میانفصل، به آغاز سال بعد می رسد. پایان بهار یا آغاز تابستان مانند سایر فصول جشنی نداشت و تنها به عنوان جشن آغاز سال نو به شمار می رفت.
از سوی دیگر، بخش‌هایی از کتاب زادسپرم (کتابی نوشته یکی از رهبران زرتشتی)، به جز اشاره‌های مختصری که به تاریخ و وقایع روزگار زرتشتی می‌پردازد، رسالت او به عنوان پیامبری را نیز به نیمه بهار یا بهار نسبت می‌دهد. “بهاربد”. جشن «بهاربد» که یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین جشن‌های ایرانیان است، حتی پیش از گسترش دین زرتشتی در عصر ساسانیان برگزار می‌شده است.
آخرین سند مکتوب جشن «بهاربد» در گزارش کوتاه و مهم ابوریحان بیرونی در کتاب عطرالباغیه آمده است. وی در این گزارش به تلاش فراوان مردم برای برگزاری جشن «بهاربد» اشاره کرده است و این نشان دهنده اهمیت برگزاری چنین جشنی در ایران باستان است. جشنی که احتمالا عده ای با خواندن این گزارش متوجه آن خواهند شد! در حالی که به نظر می رسد احیای چنین رویدادهای معتبری می تواند ردپای رویدادهای وارداتی را کم رنگ کند.
پی نوشت: در قسمت هایی از گزارش از کتاب «جشن های ایران باستان» نوشته محمدحسین موسوی استفاده شده است.
