پیگیری های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که مجوز برگزاری کنسرت علیرضا قربانی در «تخت جمشید» را صادر کرده، حاکی از آن است که درخواست مجوز برگزاری این کنسرت در نیمه دوم سال جاری به این وزارتخانه داده شده است. 1402 و پس از بررسی فنی اداره کل میراث ملی و جهانی و تعیین ضوابط فنی و جزئی با صدور مجوز طی تشریفاتی به تصویب رسید و به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز اعلام شد. سپس مراحل برگزاری این کنسرت در تخت جمشید با استان فارس انجام شده و ضوابط فنی کنسرت جهت رعایت به اداره کل میراث فرهنگی استان فارس ابلاغ شده است.
به گزارش ایسنا، همچنین گفته شده است که میراث فرهنگی حدود چهار تا پنج جلسه با برگزارکننده کنسرت داشته است تا محل برگزاری کنسرت و نصب باندهای صوتی مطابق با استانداردهای فنی مشخص شود. برگزارکننده نیز تعهداتی را برای اجرای کنسرت در تخت جمشید منعقد کرده است که با وجود پیگیری های صورت گرفته از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و همچنین اداره کل میراث فرهنگی استان فارس، جزئیات این تعهد اعلام شده است. و یا تعهدات گروه اجرایی یا برگزارکننده کنسرت علیرضا قربانی در تخت جمشید روشن نشده است و این سوال مهم بی پاسخ مانده است که در صورت وارد شدن خسارت و آسیب به پرسپولیس در حین اجرای کنسرت چه کسی پاسخگو خواهد بود و چه تعهداتی در این زمینه دارد؟
البته گروه اجرایی کنسرت علیرضا قربانی پس از واکنش ها و مخالفت های ناشی از برگزاری این کنسرت در تخت جمشید، توضیحاتی را منتشر کرد مبنی بر اینکه «هیچ اسپیکری رو به ساختمان اصلی قرار نخواهد گرفت و بسته به شرایط خاص، نوع اسپیکرها انتخاب شده است. نورپردازی به گونه‌ای است که هیچ نور مضری بر روی ساختمان تأیید نشده است هیچ گونه عملیات ساختمانی و طراحی عمرانی در محوطه مجتمع انجام نخواهد شد.»
علیرضا عسگری چاوردی مدیر پایگاه جهانی تخت جمشید نیز در توضیح دیگری گفت: محل برگزاری کنسرت موسیقی در خارج از محوطه تخت جمشید و در فاصله 50 متری زیر ارتفاع 17 متری تخت جمشید برگزار می شود. تخت جمشید از بلوک های سنگی بزرگ ساخته شده است و ارتفاع آن از سطح زمین حداکثر 20 متر است و ارزیابی کیفی منظره صوتی موجود در مجموعه میراث جهانی تخت جمشید برای تمامی بناهای این مجموعه به صورت میدانی طی تحقیقاتی انجام شد. پروژه با دانشگاه هنر تهران نتایج حاصل از حداکثر، متوسط و حداقل شدت صوت، نمودارهای طیف‌نگاری و شدت انرژی صوتی در قالب نقشه‌های گرافیکی این پروژه نشان می‌دهد که منبع تولید صدا باید از آن جدا شود. در داخل کاخ تخت جمشید و به خارج از محوطه منتقل شده است، لذا در راستای تدارک اجرا، برنامه موسیقی این موضوع را مورد توجه قرار داده و محل اجرای برنامه به خارج از تخت جمشید منتقل شد.
با این وجود، نظر برخی کارشناسان میراث فرهنگی در حوزه مرمت این است که توضیحاتی که به ویژه از سوی تیم اجرایی کنسرت، بر اساس ضوابط برگزاری کنسرت های بین المللی در اماکن تاریخی ارائه شده، بخشی از الزامات و تعهدات و تعهدات است. که ملزم به اجرای کنسرت در مجموعه میراث جهانی یونسکو است، باید بیش از اینها باشد.
بررسی دقیق تری برای سنجش سلامت تخت جمشید و همچنین تعیین میزان مقاومت آن در برابر صدا و درصد سلامت این اثر تاریخی ضروری است. سوال اینجاست که آیا قبل از کنسرت چنین اقدام کارشناسی انجام شده و آیا گواهی یا سندی دال بر این موضوع وجود دارد؟ در صورت تبدیل شدن تخت جمشید به میراث ملی و جهانی مراقبت های دوره ای، اکنون که برگزاری کنسرت در آن واکنش نشان داده است، باید نتیجه کارشناسی و بررسی های مراقبت های دوره ای از تخت جمشید روشن شود.
از سوی دیگر در روزهای گذشته در تایید برگزاری کنسرت در «تخت جمشید» پس از حدود چهار دهه، نمونه های زیادی درباره برگزاری کنسرت در اماکن تاریخی کشورهای دیگر از جمله «آکروپلیس» یونان بیان شده است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که تعداد کنسرت‌های برگزار شده در مکان‌های تاریخی ارزشمندی مانند آکروپولیس (یونان)، ماچو پیچو (پرو) و کولوسئوم (ایتالیا) کم است و فرصتی نادر به حساب می‌آید که در انحصار نوازندگان و گروه‌های مشهور دنیای موسیقی است. و حتی گزارش هایی مبنی بر مخالفت مقامات محلی و اهالی و نگرانی در مورد آسیب احتمالی این اماکن و بهره برداری تجاری نامناسب از آن بناهای تاریخی ارزشمند منتشر شده است.
در گزارش منتشر شده توسط گاردین در سال 1387 در مورد میزان تخریب و خسارت وارده به این آثار تاریخی که محل برگزاری کنسرت ها یا جشن های شلوغ هستند، می توان به بررسی آسیب های کنسرت ها به ویژه اشاره کرد. راک در ساختمان‌ها و مکان‌های تاریخی بریتانیا به این نتیجه رسیده است که “کنسرت‌های راک در برخی از مهم‌ترین ساختمان‌های تاریخی بریتانیا، آنها را در معرض خطر آسیب ناشی از ارتعاشات بیس قدرتمند قرار داده است.”
محققان با مقایسه فرکانس‌های یک کاخ بریتانیایی که در آن کنسرت برگزار شد، می‌گویند: «فرکانس‌های باس که معمولاً در کنسرت‌های پاپ بیشتر از کنسرت‌های کلاسیک هستند، خطر آسیب را افزایش می‌دهند».
اگرچه درآمد این کنسرت ها برای کاخ ها و آثار تاریخی حیاتی به نظر می رسد، اما تحقیقات نشان داده است که «در طول برگزاری کنسرت، حرکت میز و صندلی و وسایل و تکانه های ناشی از صدای موسیقی که باعث حرکت برخی اشیاء، بیشترین آسیب را وارد کرده است.»
از زمان انجام این تحقیق، بریتانیا دستورالعمل‌هایی را برای پیمانکاران در مورد نحوه اجرای کنسرت در مکان‌های تاریخی، به‌ویژه کاخ‌ها، و همچنین مقرراتی در مورد نحوه حمل تجهیزات سنگین روی زمین تهیه و صادر کرده است.
مطالعات نادری برای بررسی اثرات مضر صدا در بناهای تاریخی و میراث طبیعی که در اثر کنسرت های موسیقی، ترافیک و غیره رخ می دهد در دسترس است. سطوح قدرت صوتی متمایز (بین 80 تا 130 دسی بل) در طول مدت زمان تست نویز بین 1 تا 1200 دقیقه بر روی سنگ‌های آهکی فسیلی که در ساخت بسیاری از کاخ‌ها و مساجد امپراتوری عثمانی و همچنین روی گلسنگ‌ها استفاده شده است. نمونه ها برای تعیین تغییرات در سرعت صوت، تخلخل، جذب آب از نظر وزن، وزن واحد و مقاومت فشاری تک محوری آزمایش شده اند.
نتیجه این مطالعه و آزمایش نشان می دهد که “بر روی سطح نمونه های سنگی که در معرض بیش از 80 دسی بل سطح صوتی (آلودگی صوتی) قرار گرفته اند، مقداری از هم پاشیدگی مشاهده شده است. تخلخل ظاهری و جذب آب بر حسب وزن افزایش یافته و واحد وزن، سرعت صوت و مقاومت فشاری نمونه ها به دلیل اثرات نویز کاهش یافته است.
نظر کارشناسان مرمت که با این خبر گفت و گو کردند این است که «صدا و ارتعاش می تواند آثار تاریخی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد». نمونه ای از آنها «ساختمان مسعودیه» تهران است که زمانی به عنوان سالن تئاتر و موسیقی مورد استفاده قرار می گرفت که گفته می شود به دلیل آسیب های ناشی از صدا و لرزش ترافیک، اجرای آن متوقف شده است. اما بعید است این کارشناسان بدانند که میزان مقاومت و سلامت آثار تاریخی ایران در برابر صدا، ارتعاش و صدا (صدای مزاحم) سنجیده شده است.
یک طراح و صدابردار در کنسرت های بزرگی که در داخل ایران برگزار می شود به ایسنا می گوید میزان دسی بل تولید شده در کنسرت های پاپ که در ایران اجرا می شود (مانند کنسرت علیرضا قربانی) بیش از 80 دسی بل و معمولا حدود 110 دسی بل است. با توجه به نتایج تحقیق «بررسی تأثیرات صدا بر میراث طبیعی و مصالح بناهای تاریخی»، این میزان خروجی صدا باعث ایجاد آسیب می شود.
اما قبل از اجرای کنسرت یا برگزاری هر گونه فعالیت پر سر و صدا و شلوغ دیگری در بناهای تاریخی باید بررسی دقیق تری روی این موضوع صورت گیرد تا مشخص شود که صدا و ارتعاشات پیش و پس از آن در بناهای تاریخی ایران و بنا چقدر آسیب می زند. وضعیت اجرای چنین برنامه هایی چگونه است؟
در واقع قبل از هر نوع تصمیمی در خصوص اجرای کنسرت در تخت جمشید، لازم بود سندی کارشناسی از وضعیت فعلی این بنای ارزشمند تاریخی ارائه شود که نشان دهد این مجموعه تاریخی در چه سطحی از مقاومت ها اعم از صدا و حرکت قرار دارد. . ?
در خصوص کنسرت در تخت جمشید نظرات مثبت بسیاری از سوی کارشناسان مرمت، باستان شناسی، میراث فرهنگی و حتی بخشی از افکار عمومی مطرح شده است و مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس بر این عقیده است که «برگزاری برنامه های فرهنگی و هنر موجب نشاط اجتماعی و موجب رونق و توسعه گردشگری می شود» و تنها مخالفت با برگزاری کنسرت ها یا رویدادهای فرهنگی در بناها و اماکن تاریخی نیست، بلکه موضوع نگران کننده ای است که اکنون از سوی برخی فرهنگیان مطرح شده است. کارشناسان میراث فرهنگی با توجه به وضعیت کنونی تخت جمشید، ممکن است همزمان با اجرای کنسرت خسارت و خسارات مشخص نباشد، اما روند فرسایش و تخریب را تشدید می کند و تا چند سال دیگر اثر آن مشخص می شود. هر چند در ماده کیفری قانون مجازات اسلامی که شامل مواد 558 تا 569 می باشد، ضوابط تفصیلی در مورد تخریب میراث فرهنگی وجود دارد و در همه این موارد در صورت وقوع تخلف در مورد اثر باستانی ثبت ملی، حداکثر مجازات در نظر گرفته می شود. اما بدون وجود مستندات کارشناسی و اندازه گیری های دقیق، چگونه می توان منشأ خساراتی را که در درازمدت خود را نشان می دهد ثابت کرد؟ آن وقت چه کسی پاسخگوی خسارات جبران ناپذیر احتمالی در «تخت جمشید» خواهد بود؟
