ملوک فرش فروش کاشانی ملقب به ملوک ضرابی یکی از مشهورترین خوانندگان موسیقی سنتی نیمه اول قرن چهاردهم بود. این ضرابی بود که برای اولین بار تصنیف معروف «مرگ سحر» را خواند و صدایش به قدری دلنشین بود که حتی سازنده ترانه، مرتضی نداوود، وقتی آن را از رادیو شنید، فکر کرد این تصنیف قمرالمک وزیری است. صدا (1).
به گزارش خبرآنلاین، ملوک ضرابی چند سالی از قمر کوچکتر بود اما در آخرین روزهای زندگی با او همراه بود. آنچه در ادامه می خوانید گفت و گوی کوتاه خبرنگار روزنامه «تدات» (سه شنبه 19 تیر 1394) با ملوک ضرابی درباره رابطه اش با قمرالملوک وزیری 16 سال پس از مرگش است:
شما نیز مانند شادروان قمرالملوک وزیری از پیشکسوتان آواز در ایران هستید. نظر شما در مورد آثار هنری قمر چیست؟
در میان بلبل ها، سلطان شیرین آزادی، در میان صد هزار، یکی مثل ماه نمی شود.
شنیده‌ایم و خوانده‌ایم که در سال‌های سختش بیش از هرکسی به او کمک کردی، از او مراقبت و پرستاری کردی. چه شد که اینقدر برای او فداکاری کردی؟
من ده دوازده سال دیرتر از قمر به دنیا آمدم، اما به هر حال در روزهایی که قمر می خواند، من هم می خواندم. اما قمر من و امثال من را جدی نمی گرفت. خودش را خیلی بالاتر از ما می دانست و البته بالاتر هم بود. یک شب در مجلسی که برخی از آقایان هم حضور داشتند، در حضور قمر خواندم، اما ایشان اصلاً تشویقم نکردند و حتی روی از من برگرداندند. شادروان شیخ الملک اورنگ یکی از حاضران در این مجلس بود، به قمر گفت: چرا به کوچکترها چهره نیکو نشان نمی دهی و به آنها توجه نمی کنی؟ قمر پاسخ داد: من بلبل هستم و اینها سیسک هستند (سیسک یعنی گنجشک)، چگونه انتظار داری با آنها پرواز کنم؟! شیخ الملک اورنگ به او گفت: «اما قمرجان! بدان که این جوجه ها روزی بلبل می شوند. پنج روز نوبت هرکسی است». در روزهای زوال ماه، دوستی ما بر اساس رقابت نبود، بر اساس دوستی بود.
در مورد تصنیف پرنده صبح چه می گویید؟
این اولین بار است که تصنیف مرغ سحر را می خوانم و برخلاف آنچه شایع شده قمر خواننده آن نیست. اخیراً خانم بنایی آن را خوانده و کار زشتی انجام داده است. نوار این تصنیف در جشن سالگرد تاسیس رادیو ایران از صدا و سیما پخش شد و اینکه عده ای صدای من را با صدای قمر اشتباه گرفته اند خوب است. راستی اگر صدای من آنقدر ملایم و رسا بود که با صدای ماه اشتباه گرفته شود باید به خودم ببالم چون همانطور که گفتم صدای ماه را صدایی معجزه آسا می دانم.
PS:
1- مرتضی نداود، تیر 1354: «فکر کنم پنجاه سال از ساخت آن گذشته است، این آهنگ را یک شب در خانه خودم در خیابان فردوسی در کوچه بختیاریها (کوچه فروشگاه فردوسی فعلی) ساختم. با الهام از اینکه این آهنگ جواده خواهد بود، چون برای ساختنش هیجان عجیبی داشتم. این قمر بود بالاخره خانم ملوک ضرابی هم صدای قوی و رسا داشت که مطمئن بودم صدای ماه را می شنوم که مرا نجات داد اشتباه من در نوشتن او به گونه‌ای بود که او هرگز آهنگی را که شخص دیگری خوانده بود، تکرار نمی‌کرد و به دلیل ویژگی‌های خوبش بود که مردم به او گل باران کردند.
