البته بخشی از این ماجرا ناشی از مهم ترین مشکل صنایع و شرکت های بورسی در این فصل یعنی عدم تعادل انرژی و قطعی برق است. این بحران تا تعطیلی روز یکشنبه بازار سرمایه ادامه داشت، اتفاقی که در سال های گذشته بی سابقه بود و امسال برای دومین بار است که بورس با آن مواجه می شود. برای اولین بار در زمان درگذشت رئیس جمهور چنین تصمیمی گرفته شد تا سهامداران دچار فروپاشی هیجانی بازار نشوند.
بر این اساس، وضعیت معاملات بازار سرمایه در اولین روز پس از تعطیلی به گونه ای بود که شاخص کل بورس با افت 29 هزار و 152 واحدی در رقم 2 میلیون و 131 هزار واحد قرار گرفت. سطحی که در مرداد 1388 به آن رسیده بود اما اکنون پس از 4 سال نتوانسته از آن بالاتر برود، علاوه بر این که ارزش سهام از آن سال کمتر شده است. «مهدی بیات منش» کارشناس بورس معتقد است که این رکود ناشی از بلاتکلیفی بازار در انتخاب وزرای دولت است.
منفی بودن بازار سرمایه چیز جدیدی نبود
مهدی بیات منش کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با اقتصاد 24 می گوید: شاید معاون اول نشدن آقای طیب نیا در رفتار امروز بازار کمی تاثیر داشته باشد. چه بخواهیم و چه نخواهیم معمولا رفتار جمعی بازار سرمایه به گونه ای است که گاهی از فردی حمایت می کنند تا بازار را بالا نگه دارد. اما امروز شاهد بودیم که در ادامه روند منفی هفته قبل ارزش معاملات تنها 3300 میلیارد تومان است و نمی توان گفت بازار دچار منفی شدن جدیدی شده است. برای رشد بازار باید دید آقای بیزیکیان چه افرادی را به عنوان تیم اقتصادی خود معرفی می کند.
به گفته وی، از دیگر مواردی که بازار منتظر آن است، رویکرد بانک مرکزی در خصوص ارز نیما و روند تک نرخی شدن ارز است. چگونه تورم مورد انتظار مهار خواهد شد. بنابراین رای اعتماد مجلس به وزرای پیشنهادی دولت یکی از مهم ترین اتفاقاتی است که بازار را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
آیا بسته شدن بازار خوب است یا بد؟
تعطیلی بازار نیز مانند محدودیت دامنه نوسانات که مدت ها پس از درگذشت رئیس جمهور پیشین ایران اعمال شد، موافقان و مخالفانی دارد. مخالفان بر این باورند که تعطیلی در شرایطی که حتی یک اتفاق غیرمنتظره رخ داده است، تصمیمی نامناسب است زیرا نگرانی بیشتری را بر ریسک های بورس می افزاید و به این ترتیب فشار عرضه در روز بعد از تعطیلی افزایش می یابد.
بیشتر بخوانید: چرا بازار سرمایه به لغو مصوبه نرخ خوراک پتروشیمی ها پاسخ مثبتی نداد؟
از سوی دیگر، برخی از فعالان نیز نظر دیگری دارند. مهدی بیات منش در این باره توضیح می دهد: در مورد تاثیر تعطیلی بورس باید گفت که چون بازار تمایل زیادی به ریزش دارد، بسته شدن کار بدی نیست. ما معاملات معمولی زیادی نداشتیم که به بازار آسیب برساند و حتی می تواند مثبت باشد. آن هم در شرایطی که بسیاری از شرکت های بورسی درگیر عدم تعادل انرژی و برق هستند.
ریسک عدم تعادل انرژی صنایع بورس با ورود بخش خصوصی قابل حل است
این کارشناس بورس وضعیت عدم تعادل برق در شرکت ها و صنایع بورسی را تشریح می کند و می گوید: برای پوشش عدم تعادل طبق برنامه هفتم توسعه باید سالانه 7 هزار مگاوات برق تولید شود یعنی 35 هزار مگاوات در مدت 5 سال. دوره زمانی. باید 13 هزار مگاوات به این مقدار اضافه کنیم تا این رشد را داشته باشیم. برای این مبلغ حدود 20 میلیارد دلار سرمایه گذاری لازم است، یعنی سالانه 4 میلیارد دلار برای جبران این مانده. این امر مستلزم ورود بخش خصوصی است.
به گفته وی، زمانی بخش خصوصی وارد می شود که در اقتصاد کشور ثبات داشته باشیم. ما نیاز به به روز رسانی نرخ فروش برق داریم تا برای این بخش به صرفه باشد. در حال حاضر روند به گونه ای است که اگر این بخش وارد تولید برق شود، سرمایه گذار نمی تواند سود خود را بر حسب نرخ تورم دریافت کند. صنعت برق یک صنعت زیرساختی است که سایر صنایع می توانند به حیات خود ادامه دهند.
وی می افزاید: در نتیجه بازار سرمایه نیز به شدت تحت تاثیر این نارضایتی قرار گرفته است. بیش از 60،70 درصد بازار کارخانجات در بازار سرمایه را محصولاتی تشکیل می دهند که بیش از 70 درصد به برق وابسته هستند. از خدمات فنی و مهندسی و صنعت اطلاعات و ارتباطات گرفته تا خودرو.
آیا انتخابات آمریکا تهدیدی برای بازار سهام خواهد بود؟
بیات منش در پیش بینی وضعیت بازار در خصوص انتخابات آمریکا می گوید: با وجود انتخابات آمریکا، پیش بینی ها چندان خوش بینانه نیست، زیرا احتمال بازگشت ترامپ بسیار زیاد است. اما فکر نمی‌کنم برای بازار چه کسی برنده شود، فرقی نمی‌کند. معمولاً پیش بینی هایی که آنها انجام می دهند بر اساس داده های گذشته نگر است. بر این اساس چه دموکرات ها و چه جمهوری خواهان بیایند، تاثیر چندانی در اقتصاد خود نخواهیم داشت. بورس ما هم بازاری است که بیشترین رشد آن ناشی از تصمیمات داخلی بوده است.
