به گزارش اختاز نیوز به نقل از دنیای اقتصاد، سال گذشته و پس از انصراف اعضای شورای اسلامی شهر به رضا فاطمی امین، عباس علی آبادی توانست با احراز صلاحیت، سکاندار وزارت صمت شود. رای نمایندگان مجلس و از همان ابتدای حضور بر توسعه خودرو متمرکز شد. بارکی تاکید کرد.
علی آبادی که قبل از وزارت حراست مدیرعامل شرکت مپنا بود، با نگاهی مشابه مپنا به توسعه خودروهای برقی نگاه می کرد و از این رو بر تولید و واردات این نوع خودروها تاکید زیادی داشت. اصرار او به حدی بود که نه تنها ایران خودرو و سایپا، بلکه شرکت های خصوصی را نیز مجبور به برنامه ریزی جدی تری برای تولید خودروهای برقی کرد. علی آبادی حتی خودروهای برقی را در اولویت واردات قرار داد چرا که گفته می شد بیشترین ارز اختصاص یافته به واردات خودرو در سال گذشته به خودروهای برقی اختصاص داشته است. حال با توجه به اعلام رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر اختصاص یک میلیارد دلار ارز به واردات خودرو در سال جاری، این سوال مطرح است که آیا قرار است خودروهای برقی در اولویت دریافت ارز باشند یا بنزین. خودروها در اولویت قرار خواهند گرفت یا چیزی در این بین؟
اصرار وزارت صمت علی آبادی بر توسعه خودروهای برقی به ویژه از مسیر واردات، انتقاد برخی از کارشناسان و فعالان خودرو را در پی داشت. آنها گفتند اگرچه بر اساس اجماع جهانی در لزوم حرکت به سمت خودروهای برقی تردیدی وجود ندارد، اما این روند باید در یک روند منطقی و با برنامه ریزی دقیق و اصولی پیش برود و گرفتار هیجانات نشود. به گفته منتقدان، توسعه خودروهای برقی مستلزم ایجاد زیرساخت های مختلف به ویژه ایستگاه های شارژ است و عرضه خودروهای برقی (اعم از واردات و تولید) باید متناسب با زیرساخت های موجود باشد.
با وجود این انتقادات، وزارت صمت از هدف برق خود عقب نشینی نکرد و اگر دولت سیزدهم (به دلیل سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی و شهادت وی) یک سال زودتر به پایان نمی رسید، اصرار علی آبادی بر توسعه برق به پایان می رسید. هنوز ادامه داشته اند، و شاید حتی بیشتر. بود
البته علی آبادی در دولت چهاردهم هم حضور دارد اما به عنوان وزیر نیرو نمی تواند خواسته و سلیقه خود را با محوریت توسعه خودروهای برقی دیکته کند مانند دوران وزارت صمت. هرچند وزیر صلح دولت چهاردهم هنوز در مورد توسعه خودروهای برقی اظهارنظر رسمی نکرده است، اما بعید به نظر می رسد که در زمینه واردات خودروهای برقی در مصر نیز مانند علی آبادی باشد. محمد اتابک تنها در مورد تولید خودرو و مقررات واردات خودروهای فرسوده اظهار نظر کرده و در مورد خودروهای برقی چیزی نگفته است. از آنجایی که اصرار علی آبادی بر توسعه خودروهای برقی بیشتر به دلیل علاقه شخصی وی بوده و چنین رویکردی در اتابک دیده نمی شود، به نظر می رسد سیاست وزارت امنیت در این زمینه تغییر کرده است. این موضوع را برخی از فعالان واردات خودرو نیز تایید می کنند و می گویند قرار نیست مانند دوران تصدی علی آبادی در وزارت امنیت با خودروهای برقی برخورد شود. از سوی دیگر وزیر اقتصاد هفته گذشته از تخصیص یک میلیارد ارز برای واردات خودرو خبر داده بود اما مشخص نیست این میزان ارز تخصیصی مانند دولت سیزدهم برای خودروهای برقی هزینه می شود یا چهاردهم. دولت برنامه مشخصی برای واردات خودروهای خارجی به غیر از خودروهای برقی دارد. در همین زمینه یکی از فعالان حوزه واردات خودرو به «دنیای اختصوت» می گوید که سیاست وزارت ایمنی در حوزه برق تغییر کرده است. این فعال حوزه واردات که خواست نامش فاش نشود، گفت: وزارت امنیت برخلاف دوران علی آبادی اصراری بر واردات خودروهای برقی ندارد اما قرار نیست کل واردات به خودروهای بنزینی اختصاص یابد. . به گفته وی، سیاست جدید اولویت واردات مدل های غیر بنزینی به جای خودروهای تمام برقی، هیبریدی و پلاگین هیبریدی است. با توجه به صحبت های این فعال واردات خودرو، به نظر می رسد از این پس خودروهای هیبریدی و پلاگین هیبریدی در اولویت واردات در توسعه خودروهای پاک باشند نه مدل های برقی.
اگر چنین سیاستی اتخاذ شود، وزارت حریم خصوصی به نوعی با تجربه جهانی مرتبط شده است. همچنین در دنیا، زمانی که خودروسازان تصمیم گرفتند از مدل های بنزینی خارج شوند، ابتدا به سراغ خودروهای هیبریدی رفتند و سپس به خودروهای تمام برقی آمدند.
البته در مقطعی به دلایل مختلف از جمله مشوق های یارانه ای هیجان خودروهای برقی افزایش یافت و به دلیل شکل گیری تقاضای بسیار زیاد برای خودروهای برقی، شرکت های خودروسازی نیز با سرعت بیشتری در مسیر برقی شدن حرکت کردند. کار تا جایی پیش رفت که برخی خودروسازان و حتی برخی کشورها اعلام کردند تا پایان امسال خودروی غیربرقی نخواهند داشت.
با این حال، این فضا در چند ماه گذشته تغییر کرده و برخی از خودروسازان از برنامه های تمام الکتریکی خود کناره گیری کرده و بر روی مدل های هیبریدی به ویژه پلاگین ها تمرکز کرده اند.
از ابتدای مبحث تغییر خودروهای بنزینی این بحث مطرح شد که یکباره به سمت خودروهای برقی سوق دهیم یا از طریق هیبریدی وارد شویم. برخی خودروسازان مانند تویوتا بر این عقیده بودند که گذر از خودروهای بنزینی به برقی مستلزم معرفی هیبریدی است و باید ابتدا ذائقه مشتریان به هیبریدی تغییر یابد و پس از آماده سازی فضا (به ویژه از نظر زیرساختی و رفع چالش هایی مانند به عنوان ناوبری کمتر از وسایل نقلیه بنزینی) خودروهای الکتریکی برجسته. بنابراین اگر سیاست وزارت حراست در واردات خودروهای پاک واقعاً به سمت هیبریدی سوق پیدا کرده باشد، در راستای سیاست های جهانی بوده و به احتمال زیاد مورد استقبال فعالان حوزه واردات قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر، با تمرکز بر واردات خودروهای هیبریدی، سیاست گذار را قادر می سازد تا زیرساخت های مورد نیاز خودروهای برقی را از ایستگاه های شارژ تا خدمات پس از فروش آماده کند. البته به نظر می رسد در صورت اعمال سیاست «هیبریدی» نیاز به بازنگری در سیاست های سوخت برای کاربران خودروهای هیبریدی وجود دارد.
خودروهای هیبریدی نیز از سوخت بنزین استفاده می کنند و از سوی دیگر به دلیل تعرفه بسیار کمتری که نسبت به خودروهای بنزینی دارند، قیمت نهایی آنها نیز کمتر خواهد بود. بنابراین، برخی ممکن است تنها به دلیل قیمت تمام شده پایین تر به سراغ این خودروها بروند و از ویژگی های هیبریدی آن بهره چندانی نبرند. موضوعی که مانع از بهره مندی کشور از اموال کاهش مصرف بنزین در این خودروها می شود. بنابراین بازنگری در سهمیه سوخت مالکان خودروهای هیبریدی ضروری است.
تفاوت خودروهای برقی و هیبریدی
اما سوالی که احتمالا برای افکار عمومی وجود دارد این است که تفاوت فنی خودروهای برقی و هیبریدی چیست؟
خودروهای تمام برقی خودروهایی هستند که دارای موتور الکتریکی هستند و این نوع موتور نیروی مورد نیاز برای حرکت را تامین می کند. این خودروها موتور بنزینی ندارند و آلایندگی آنها صفر است. در همین حال، خودروهای هیبریدی از سیستم ترکیبی شامل موتور بنزینی، موتور الکتریکی و باتری استفاده می کنند، بنابراین نیروی لازم برای حرکت از بیش از یک منبع را فراهم می کنند. در واقع خودروهای هیبریدی دو چرخ محرک هستند و می توانند از انرژی الکتریکی و موتور احتراقی خود برای حرکت استفاده کنند. خودروهای هیبریدی معمولی امکان شارژ خارجی ندارند و مسافت زیادی را طی نمی کنند – در صورت غیرفعال شدن موتور احتراقی.
البته مدل دیگری از خودروهای هیبریدی به نام پلاگین هیبریدی وجود دارد که از باتری قدرتمندتری نسبت به خودروهای هیبریدی استفاده می کند. هیبریدهای پلاگین در حالت تمام الکتریکی مسافت بیشتری را نسبت به هیبریدها طی می کنند. از طرفی این خودروها را می توان در منزل یا در ایستگاه های مخصوص شارژ کرد، بنابراین به مدل های برقی نزدیک هستند. در حال حاضر خودروهای هیبریدی پلاگین تقاضای قابل توجهی دارند و برخی از خودروسازان بر تولید این مدل تمرکز کرده اند. با توجه به اینکه پلاگین هیبرید چیزی بین هیبریدی و برقی است و علاوه بر بنزین می تواند صدها کیلومتر را با انرژی الکتریکی طی کند، بنابراین می تواند گزینه مناسبی برای واردات به کشور باشد.
البته باز هم تاکید می شود که برای اجرای این مدل نیاز به بازنگری در سیاست های سوخت (در مورد مالکان خودروهای هیبریدی) است. به عبارت دیگر لازم است سیاست گذار تغییراتی را در تخصیص سهمیه بنزین و همچنین قیمت این سوخت به مصرف کنندگان خودروهای وارداتی (اعم از بنزینی و هیبریدی) در نظر بگیرد، زیرا خریدار خودروی هیبریدی قیمت کمتری خواهد داشت. تعرفه و قیمت کمتر نسبت به مصرف کننده از خودروی بنزینی استفاده می کند.
