رئیس مرکز مبادلات ارزی و طلای ایران با بیان اینکه با راه اندازی بازار تجاری ارز، ساختار جدیدی در حوزه ارز در حال شکل گیری است، گفت: با راه اندازی بازار تجاری ارز، قرارداد ایجاد می شود. بین صادرکننده و واردکننده، یعنی عرضه کننده و متقاضی ارز. این قالب از مدت زمان تعهد برای صادرکننده مشخص شده و در صورت تجاوز از مدت زمان، مجازات های خاصی در نظر گرفته می شود.
علی سعیدی با حضور در برنامه میز اقتصاد رسانه ملی ضمن تشریح فعالیت های بازار ارز با بیان اینکه تمامی گروه هایی که معاملات خود را در بازار ارز انجام می دادند از پنجم آذرماه از طریق بازار توافقی ارز یا ارز تجاری بازار وی گفت: نیمه معاملات نیز از ابتدای بهمن ماه به بازار ارز تجاری منتقل می شود.
وی تصریح کرد: مهمترین مزیت بازار ارز تجاری این است که تمام تقاضای خرید و فروش در سامانه مرکزی ثبت می شود و هر صادرکننده و واردکننده با تمامی طرف های معامله خود در سامانه مذاکره می کند و همگام سازی سفارش ها نیز انجام می شود. در این بازار صادرکنندگان و واردکنندگان بر سر نرخ ارز با یکدیگر رقابت می کنند و معامله نهایی بر اساس همپوشانی پیشنهادها انجام می شود.
وی افزود: در خصوص معاملات گروه هایی که در نیما هستند، می توانند تا پایان آذرماه معاملات خود را در سامانه نیما انجام دهند اما از ابتدای بهمن ماه تمامی معاملات از جمله معاملات نیما به ارز تجاری منتقل می شود. بازار
رئیس مرکز مبادلات طلا و ارز ایران خاطرنشان کرد: از گذشته در بازار ارز یک بازار مربوط به ارز خدماتی و غیرتجاری و بازار دیگر مربوط به معاملات ارز تجاری و بازرگانی بود. در بخش ارز تجاری مربوط به معاملات ارز تجاری، صادرکنندگان ارز خود را می فروشند و واردکنندگان همان ارز مورد نیاز خود را تامین می کنند. این بازار نیز به دو بخش نیما و بازار پیشاسان تقسیم می شود.
سعیدی افزود: به عبارت دیگر صادرکنندگانی که تعهد داشتند ارز خود را در بازار نیما عرضه کنند و از این بازار برای فروش ارز استفاده می کردند و همچنین واردکنندگانی که اجازه داشتند ارز خود را از نیما تامین کنند در نیما معامله می کردند. سیستم گروه های دیگری نیز در بازار ارز فعال بودند.
وی با تایید نظرات برخی کارشناسان مبنی بر اینکه قیمت نهایی ارز برای واردکننده تغییر محسوسی نخواهد داشت، گفت: پیش از این در سامانه نیما قیمت به مقدار دیگری اضافه می شد، بنابراین از این نظر سامانه مذکور کاملاً تراکنشی نبود و بیشتر یک سیستم اطلاع رسانی بود و هیچ تضمینی وجود نداشت که معاملات بر اساس آن نرخ ها انجام شود.
وی در تشریح سوالی درباره تاثیرات راه اندازی بازار تجاری بر قیمت ارز، اختلاف قیمت قابل توجهی را در پی عملیاتی شدن بازار ارز تجاری ایجاد نمی کند و افزود: در حال حاضر ساختار جدیدی در بازار ارز در حال شکل گیری است. حوزه ارزی و این یعنی اراده وجود دارد زیرا پیش از این قراردادی بین صادرکننده و واردکننده وجود نداشت و اکنون از نظر قانونی و اجرایی تضمین شده است. مدت زمان تهاتر برای صادرکننده مشخص است و در صورت سپری شدن مدت، مجازات خاصی در نظر گرفته می شود.
سعیدی تصریح کرد: اگر صادرکننده محصول خود را با نرخ معقول تری در بازار ارز تجاری بفروشد، به اقتصاد کمک می کند. محصولات خود را با نرخ بهتری بفروشید؛ سپس امکان سرمایه گذاری فراهم می شود. همچنین در سال های بعد شرایط ارز آوری و توسعه پایدار فراهم می شود. لازم به تاکید است که پیش از این ارزش اقتصادی لازم در سامانه نیما وجود نداشت.
وی خاطرنشان کرد: اگر صادرکننده ارز خود را به قیمت مناسب در بازار شفاف بفروشد و ریال را به موقع دریافت کند در این بازار فعالیت می کند. البته صادرکنندگانی که ارز خصوصی داشتند، ارز خود را در بازار دیگری عرضه کردند و تفاوت چندانی برای آنها وجود ندارد، زیرا در نیما فعالیت نمی کردند.
وی در تشریح سازوکار ارزی توافقی گفت: سازوکار فعلی که به بازار ارز توافقی معروف است به این معناست که خریدار و فروشنده قیمت خود را اعلام می کنند و با توجه به حضور طرف مقابل چنین معامله ای شکل می گیرد. در پایان روز، میانگین موزون نرخ بر اساس معاملات روز اعلام می شود. بنابراین، این مبنای قیمت نقدی رسمی است و پس از آن قراردادهای دیگری مانند پیش پرداخت ارز و فوروارد طراحی می شود که به صادرکنندگان و واردکنندگان امکان برنامه ریزی تامین مالی و ارزی را می دهد.
وی با بیان اینکه یک سری عوامل از جمله عوامل روانی بر بازار ارز تاثیر می گذارد، گفت: پس از شکل گیری این بازار به ثبات قیمت خواهیم رسید و ثبات قیمت ها نیز نیازمند سرمایه گذاری است. اگرچه ممکن است در کوتاه مدت تأثیر قیمتی داشته باشد، حرکت در حال بهبود است.
رئیس مرکز مبادلات ارزی و طلای ایران خاطرنشان کرد: این مرکز بازاری است که زیر نظر بانک مرکزی فعالیت می کند و فلسفه وجودی آن سیاست گذاری، تنظیم مقررات و نظارت از عملیات بازار جدا است. مقتضی است مرکز مبادلات ارز و طلای ایران متولی عملیات بازار باشد و بانک مرکزی نیز وظایف مربوط به سیاست گذاری، تنظیم و نظارت بر بازار را چه در حوزه ارز و چه در حوزه طلا انجام می دهد.
سعیدی یادآور شد: مرکز مبادلات تا کنون حراج شمش و سکه طلا برگزار کرده است. از این رو این مرکز هفته ای سه حراج سکه برگزار می کند و روز گذشته چهل و هشتمین حراج سکه طلا برگزار شد.
مدیرعامل مرکز مبادلات طلا و ارز ایران تصریح کرد: با توجه به برگزاری 47 حراج سکه طلا در این مرکز، نزدیک به 192 هزار نفر از تمامی استان ها موفق به خرید سکه شده اند و در مجموع 590 هزار قطعه سکه به فروش رسیده است. بیش از 13 تن طلا در مزایده شمش طلا معامله شده است.
در ادامه این برنامه، مجید فلاحی نیا، معاون نظارت بر بازار ارز بانک مرکزی نیز با اشاره به اینکه راه اندازی بازار ارز تجاری شفافیت در عرضه و تقاضای ارز ایجاد می کند، گفت: با با راه اندازی این بازار، جهش قابل توجهی در قیمت ارز رخ نخواهد داد.» این بازار بر اساس توافق بین صادرکنندگان و واردکنندگان شکل می‌گیرد و نرخ‌ها بسیار کمتر از نرخ‌های بازار غیررسمی خواهد بود.
وی با اشاره به بند الف ماده 44 قانون بانک مرکزی گفت: بر اساس این بند قانونی، نظام ارزی کشور به صورت شناور مدیریت می شود و بانک مرکزی به منظور کمک به حفظ و ارتقای ارزش پول ملی، باید بازار ارز را به گونه ای مدیریت کرد که نوسانات نرخ ارز در این بازار به حداقل ممکن کاهش یابد. بر این اساس مدیریت بازار ارز نیازمند بازار منسجم ارز است که بانک مرکزی با راه اندازی «بازار تجاری ارز» در مرکز مبادلات ارزی و طلای ایران تلاش کرده است تا به این هدف دست یابد. فلاحی نیا در ادامه خاطرنشان کرد: این همان چیزی است که با سازوکارهایی که اندیشیده است، انتظار می رود. شاهد حضور فعالان اقتصادی، صادرکنندگان، واردکنندگان و بانک ها به عنوان دلال در این سامانه بوده ایم. در این بازار نرخ ها کاملاً بر اساس عرضه و تقاضا و به صورت منصفانه عمل و کشف می شود.
وی با تاکید بر اینکه برخی از کالاهای وابسته به واردات با نرخ های غیررسمی بازار قیمت گذاری می شوند و به دست مصرف کنندگان می رسند، گفت: با این مکانیزم شفاف عرضه و تقاضا که در مرکز مبادلات ارز و طلای ایران راه اندازی شده است، فعالان اقتصادی متوجه می شوند که نرخ ها عملکردی با رضایت کامل دارند و بسیار پایین تر از بازار غیررسمی هستند.
معاون نظارت بر بازار ارز بانک مرکزی افزود: اگر روند قبلی نرخ نیما نیز در نظر گرفته شود، در این روند نرخ ها با توجه به مولفه های اقتصادی و عرضه ای که توسط صادرکنندگان انجام می شد تعیین شد. مثلا در همین سامانه روز شنبه نرخ توافقی اجرا شد و شاهد این بودیم که قیمت دلار که قبلا حدود 54 هزار تومان بود با قیمت 59 هزار و 600 تومان با 10 درصد عملیاتی شد. تفاوت
فلاحی نیا با بیان اینکه اثرات تورمی این اقدام قابل انکار نیست اما این اثرات محدود خواهد بود، خاطرنشان کرد: این اثرات بر نرخ تورم بسیار محدود خواهد بود. همچنین کالاهای اساسی همچنان با ارز نیمایی عرضه می شود و تغییری در نرخ تخصیص ارز برای این کالاها ایجاد نمی شود. بر این اساس کالاهایی مانند برنج، خوراک دام، دانه های روغنی و دارو با نرخ 28 هزار و 500 تومان همچنان عرضه می شود.
وی با اشاره به اینکه جهش قابل توجهی در قیمت ارز وجود نخواهد داشت، تاکید کرد: بازار جدید ارز بر اساس توافق صادرکنندگان و واردکنندگان شکل می گیرد و نرخ ها بسیار کمتر از نرخ های بازار غیررسمی خواهد بود. همچنین بر اساس معاملات کاملاً توافقی شاهد افزایش عرضه ارز خواهیم بود.
معاون نظارت بر بازار ارز بانک مرکزی خاطرنشان کرد: از زمان اجرای این سیاست ها، بازار ارز با افزایش عرضه و مدیریت بهتر تقاضا مواجه خواهد شد که به ثبات این بازار کمک می کند.
فلاحی نیا مهم ترین عامل بازگشت ارز را قیمت آن عنوان کرد و گفت: زمانی که نرخ های توافقی در این سازوکار جدید عملیاتی شود قطعا صادرکنندگان ارز خود را به این سامانه خواهند آورد و نیازی به اقدامات اجباری نیست. زیرا صادرکنندگان نیز مانند سایر فعالان اقتصادی به ریال و سرمایه در گردش خود نیاز دارند.
وی ابراز امیدواری کرد: با راه اندازی بازار توافقی ارز، شاهد تقویت عرضه ارز و مدیریت بهتر تقاضای ارز در بازار ارز کشور باشیم.
معاون نظارت بر بازار ارز بانک مرکزی در پایان گفت: سیاست های جدید ارزی به ویژه در خصوص ساماندهی بهتر بازار ارز و ایجاد شفافیت در معاملات می تواند اثرات مثبتی در کاهش نوسانات ارزی و بهبود وضعیت ارزی داشته باشد. شرایط اقتصادی کشور
