جشنواره فیلم فجر در سال های گذشته همواره مورد توجه اقشار مختلف مردم به ویژه طبقه متوسط ایران بوده است. خیلی ها حاضر بودند ساعت ها در سرما و زیر برف و باران برای خرید بلیت جشنواره در صف بایستند و رقابت زیادی برای خرید بلیت جشنواره وجود داشت.
به گزارش هم میهن، حالا اما گویا امسال خبری از شور و نشاط سال های گذشته نیست و کمتر کسی به جشنواره فیلم فجر توجه کرده است.
بررسی داده های گوگل، توییتر و تلگرام نشان می دهد که در سه دوره گذشته جشنواره فجر امسال میزان توجه به این جشنواره کمتر از همیشه بوده است. این روند البته از سال گذشته شروع شد و امسال شدت گرفت. اما چه عواملی باعث شده مردم کمتر به جشنواره فیلم فجر توجه کنند و نسبت به آن حساسیت نشان دهند؟
یکی از عوامل و دلایل موثر در کاهش حساسیت و توجه مردم به جشنواره فجر، مسائل سیاسی است. از سال گذشته دو روند متناقض شروع شده است که نه تنها جشنواره فیلم فجر، بلکه سینما و تئاتر ایران را نیز تحت تاثیر قرار داد.
این روند از یک سو با تحریم جشنواره و سینما توسط مردم معترض آغاز شد. کسانی که سینمای ایران را «دولتی» خطاب کردند و از سال گذشته کمپینی برای تحریم آن راه انداختند. البته این کمپین بی سابقه بوده و از سال ۱۳۹۷ توجه به جشنواره فیلم فجر کاهش یافته است. در آن زمان به دنبال اعتراضات نوامبر 2018 و اصابت موشک خودی به هواپیمای اوکراینی، برخی از هنرمندان جشنواره را تحریم کردند. در سال 1388 به دلیل کرونا جشنواره فجر آنطور که باید برگزار نشد.
در سال 1400 جشنواره فیلم فجر رونق کمی داشت اما این رونق دوام نیاورد و در سال های 1401 و 1402 توجه به آن به پایین ترین حد خود رسید.
علاوه بر دلایل اجتماعی و سیاسی، نقش عوامل اقتصادی را نیز باید در نظر گرفت. بحران اقتصادی و افزایش هزینه های زندگی و معیشت باعث شده است که توجه به مقوله فرهنگ به طور کلی کاهش یابد و در این بین سینما نیز تحت تاثیر این روند قرار گرفته است. کاهش توجه به سینما و حذف آن از بودجه بسیاری از خانواده ها و به عبارتی فقیر شدن طبقه متوسط، طبیعتاً بر سینما و جشنواره فجر تأثیر منفی گذاشته است. بنابراین آنچه در سال جاری مشاهده شد حاصل روندهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است که از سال های گذشته آغاز شده و اکنون باعث شده تا جشنواره فیلم فجر بیش از هر زمان دیگری نابرابر برگزار شود.
کیفیت جشنواره هم راضی کننده نیست و در یک توافق نانوشته حالا سینمای ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این موضوع در جشنواره امسال به شکل دیگری آشکار شد. جایی که حتی در زمان صحبت از جشنواره، موضوع فیلم و کیفیت آن مطرح نمی شد، حاشیه های جشنواره بود که جلب توجه می کرد. داده ها حاکی از آن است که شایعاتی که در روزهای اول جشنواره پیرامون الناز شاکردوست شکل گرفت و اشتباه رئیس سازمان سینمایی کشور در قرائت دعای تحویل سال در روز پایانی جشنواره بیشترین بود. مسائل مهمی که توجه مردم را به خود جلب کرد.
مجموع این داده ها نشان می دهد که جشنواره فیلم فجر و فراتر از آن سینمای ایران حال و روز خوشی ندارد. نه هنرمندان مثل گذشته شاداب هستند، نه فیلم ها آنطور که باید و نه مردم به دنبال سینمای ایران هستند.
